Raty malejące czy raty równe – co się bardziej opłaca?

Decydując się na kredyt gotówkowy lub inne, podobne rozwiązanie, przyzwyczajeni jesteśmy do rat o równej wysokości. Nieco inaczej jest przy kredycie hipotecznym, gdzie do wyboru mamy również raty malejące. Jak działa malejąca rata i czy bardziej opłaca się od raty równej? Postanowiliśmy to sprawdzić i porównać ze sobą oba rodzaje spłaty zobowiązań.

Czym są raty malejące? Wyjaśnienie

Raty malejące spotka się rzadziej niż raty równe, toteż spora część kredytobiorców nie wie, jak działa takie rozwiązanie. Całość polega na spłacaniu zobowiązania w coraz mniejszych częściach. Początkowo raty są największe, ponieważ wtedy największa jest część kapitałowa. Z każdą kolejną ratą odsetki naliczane są od pozostałej części należnej do spłaty, toteż są niższe niż przy ratach równych.  

Czym rata malejąca różni się od raty równej?

• każda kolejna płatność opiewa na niższą kwotę niż poprzednia,
• wymagania dotyczące zdolności kredytowej są większe, 
• większe oszczędności przy nadpłacie kredytu,
• całkowity koszt zobowiązania jest mniejszy.

Niestety, raty malejące nie są równie przystępne, co częściej spotykane raty stałe. W przypadku zobowiązań z takim rodzajem spłaty wymagana będzie wyższa zdolność kredytowa, w tym większy udokumentowany dochód. Może okazać się, że wysłany wniosek kredytowy zostanie odrzucony lub bank zaproponuje nam rozwiązanie na innych warunkach. Taki stan rzeczy jest wynikiem tego, że Instytucje bankowe dążą do zminimalizowania ryzyka kredytowego. 

Jak obliczyć wysokość raty malejącej?

Jeżeli mamy kredyt z ratami malejącymi, to nie musimy własnoręcznie obliczać wysokości poszczególnych rat, gdyż będzie ona wskazana w harmonogramie. Inaczej jest, gdy chcemy dopiero złożyć wniosek o taki produkt finansowy i zastanawiamy się, z jakimi kosztami będziemy mieli do czynienia. Aby to wyliczyć, można skorzystać z kalkulatora kredytowego dostępnego na stronie internetowej danego banku lub zapytać bezpośrednio w placówce. 

Rata malejąca – główne zalety i wady

Czym są raty równe? Wyjaśnienie

Raty równe, określane również jako raty stałe, to znacznie częściej spotykane rozwiązanie, w przypadku którego spłata podzielona jest na równe części. Jest tak, ponieważ na początku część kapitałowa jest mniejsza niż część odsetkowa, a wraz ze spłatą proporcje te się zmieniają. W dużym skrócie klient najpierw spłaca prowizję i odsetki, a dopiero potem kapitał, który pożyczył. 

Ze względu na budowę rat przy takim schemacie spłaty, całkowity koszt zobowiązania będzie mniejszy, a nadpłata kredytu nie przyniesie równie wysokich oszczędności. Mimo tego, taki rodzaj rat cieszy się popularnością ze względu na niższe wymagania i niską podatność na zmiany stóp procentowych. 

Czy wysokość rat równych może się zmienić?

Wbrew pozorom, wysokość rat równych może ulec zmianie. Nie będzie to zmiana spowodowana decyzją banku, lecz wynikająca z wahań stóp procentowych, które wpływają na kredyty ze zmiennym oprocentowaniem. Gdy wskaźniki procentowe rosną, to również rata kredytu rośnie i odwrotnie – gdy wskaźniki spadają, raty są mniejsze. 

Chcąc płacić równe raty z gwarancją, że ich wysokość się nie zmieni, należy zdecydować się na kredyt ze stałym oprocentowaniem. Więcej informacji o takich kredytach znajdziecie w naszym osobnym wpisie:

Rata równa – główne zalety i wady 

Które raty wybrać, stałe czy malejące?

Nie ma jednego rodzaju rat, który byłby obiektywnie najlepszy. Dobór rodzaju spłaty zobowiązania to kwestia indywidualna, która zależna jest od sytuacji finansowej danego kredytobiorcy. Z tego powodu dobrą opcją będzie wcześniejsze zaplanowanie spłaty kredytu z uwzględnieniem wszystkich czynników, które mogłyby w tym pomóc lub przeszkodzić. 

Jeżeli cenicie sobie stabilność finansową i nie przeszkadza wam większy koszt całkowity, to lepszym rozwiązaniem okażą się raty równe. Gdy jednak chcecie zaoszczędzić dodatkowe środki lub planujecie nadpłatę, to warto rozważyć ratę malejącą. Należy mieć przy tym na uwadze ewentualne zmiany w stopach procentowych. 

Co zrobić, by dobrać odpowiedni rodzaj rat?

• dokładnie przeczytaj tabelę opłat i regulamin banku, aby nie narazić się na nieoczekiwane koszty,
• przeanalizuj treść umowy przed jej podpisaniem, aby uniknąć potencjalnych nieporozumień z bankiem, 
• sprawdź opinie użytkowników na temat kredytu z wybranym rodzajem rat, 
• zobacz, czy dany produkt finansowy figuruje w internetowych rankingach i zestawieniach najlepszych kredytów.

W jakim banku znajdę kredyt z ratami malejącymi?

Niemal każdy większy bank komercyjny udziela kredytów hipotecznych z ratami zarówno stałymi, jak i malejącymi. To do klienta należy decyzja, jaki rodzaj spłaty wybierze. Zazwyczaj już podczas wypełniania wniosku konieczne jest wskazanie, czy chcemy otrzymać kredyt z ratą równą czy malejącą. Warto dobrze się nad tym zastanowić, ponieważ zmiana modelu spłaty w trakcie trwania umowy nie zawsze będzie możliwa. 

Wspomnieliśmy wcześniej że popularniejsze są raty równe i jest tak nie tylko ze względu na niższe wymagania. Wybierając taki rodzaj rat możliwe jest uzyskanie większej kwoty finansowania, a co za tym idzie, uzyskanie większej ilości środków na zakup mieszkania i jego wykończenie. Wiele osób decyduje się na kompromis i akceptuje wyższe koszty, aby móc sięgnąć po kredyt opiewający na większą kwotę. 

Czy można zmienić rodzaj rat?

Zmiana rodzaju spłaty zobowiązania nie jest gwarantowaną opcją. Takie działanie wymaga przede wszystkim zgody banku. Gdy chcemy przenieść się na raty malejące lub równe, powinniśmy dobrze uzasadnić naszą prośbę. Ponadto, konieczne będzie podpisanie aneksu do umowy, co wiąże się z opłatą wynoszącą od 100 do 400 zł (w zależności od instytucji bankowej).

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora