Nagrywanie czynności egzekucyjnych – co może komornik?

Rejestrowanie dźwięku i obrazu nie zawsze jest odbierane pozytywnie. Często kojarzy się z naruszeniem prywatności bądź złymi intencjami nagrywającego. Dlatego też złą wiadomością może być fakt, iż komornik działający na podstawie tytułu wykonawczego może nagrywać czynności egzekucyjne. Takie uprawnienia nie obejmują jednak innych działań, co oznacza że rejestracja zdarzenia odbędzie się tylko w określonych sytuacjach. Kiedy nagrywanie czynności egzekucyjnych przez komornika może mieć miejsce? Postanowiliśmy to sprawdzić, aby rozwiać wszelkie wątpliwości. 

Czy komornik musi nagrywać czynności egzekucyjne?

Na samym początku warto przyjrzeć się kwestii dotyczącej tego, czy komornik ma obowiązek rejestrować dźwięk i obraz czynności egzekucyjnych. Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, ale obowiązują pewne ograniczenia. Komornik może nagrywać jedynie te czynności egzekucyjne, które zostały wyszczególnione w Kodeksie Postępowania Cywilnego. 

Całość nie odbywa się jednak bez uprzedniego poinformowania osób uczestniczących w takiej czynności. Osoby uczestniczące, jak i również pozostałe strony postępowania, mogą zapoznać się z zapisem dźwięku i obrazu w siedzibie kancelarii komorniczej. 

Od kiedy obowiązują nowe przepisy?

Przepisy, na podstawie których komornik musi nagrywać poszczególne czynności komornicze, obowiązują od 1 stycznia 2019 roku. Zmiany wprowadzono głównie ze względu na ilość składanych skarg i brak zaufania do zawodu komornika.

Ponadto, zmiany przyszły również pod względem uprawnień prezesów sądów rejonowych. Na skutek nowych przepisów prezesi mają uprawnienia do odsunięcia komornika od wykonywanych czynności na 30 dni. Istnieje również możliwość wnioskowania do Ministra Sprawiedliwości o odwołanie danego komornika ze stanowiska. 

Z jakiej kamery korzysta komornik?

Kamera stosowana przez komornika musi spełniać wymogi rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Nie może to być więc dowolne urządzenie, ale sprzęt umożliwiający właściwe zabezpieczenie utrwalonego obrazu i dźwięku przed utratą, zniekształceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem. 

Urządzenie, z którego korzysta komornik, musi być dostosowane do zapewnienia ochrony praw osób uczestniczących w postępowaniu (a także osób trzecich, jeśli takowe pojawiły się na nagraniach). Szacuje się, że cena kamery dostosowanej do nagrywania czynności komorniczych wynosi od 1500 do 3000 złotych. Koszty związane z zakupem i użytkowaniem urządzenia ponosi sam komornik, więc żadna ze stron postępowania nie musi obawiać się o dodatkowy wydatek. 

Jakie czynności egzekucyjne nagrywa komornik?

Komornik nie może nagrać każdej czynności egzekucyjnej wykonanej poza kancelarią komorniczą. Obowiązek zapisu dźwięku i obrazu dotyczy jedynie czynności, które określa Art. 809 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Zobaczmy, jakich działań dotyczy nagrywanie czynności egzekucyjnych przez komornika. 

Jakie czynności musi nagrać komornik? 

• czynności z udziałem dłużnika zmierzające do ustalenia jego stanu majątkowego,
• zajęcie ruchomości,
• wykonanie postanowienia o oddaniu ruchomości pod dozór innej osobie niż dłużnik,
• licytacja ruchomości (z wyłączeniem licytacji elektronicznej),
• licytacja nieruchomości (z wyłączeniem licytacji, której przebieg określa i utrwala sąd),
• oględziny nieruchomości,
• wprowadzenie w zarząd nieruchomości,
• opróżnienie pomieszczeń z osób lub rzeczy,
• wydanie ruchomości i nieruchomości,
• wprowadzenie w posiadanie,
• przymusowe otwarcie pomieszczenia,
• przeszukanie mieszkania lub pomieszczenia gospodarczego dłużnika.

Czy można przerwać nagrywanie czynności egzekucyjnych?

Sam fakt tego, że poszczególne czynności z udziałem osoby zadłużonej będą nagrywane, może budzić obiekcje wobec takiego procederu. Czy dłużnik lub inna osoba uczestnicząca może wnieść o przerwanie rejestrowania dźwięku i obrazu, mimo iż jest to obowiązkiem komornika? Okazuje się, że tak, a komornik musi poinformować o tym, że istnieje taka możliwość. Jeżeli osoba uczestnicząca wyrazi taką wolę, to komornik zaprzestaje utrwalania przebiegu czynności. 

Czy uczestnik może zmienić swoje zdanie, i poprosić o wznowienie rejestracji obrazu i dźwięku? Taka możliwość również jest przewidziana, o czym komornik także musi poinformować osoby uczestniczące w danej czynności egzekucyjnej. Prośba musi być jednak wyrażona przez tą osobę, która wcześniej zażądała zaprzestania nagrywania. 

Komornik informuje o podstawowych prawach dostarczając dłużnikowi specjalną broszurę z informacjami. Robi to każdorazowo już na samym początku przeprowadzania czynności egzekucyjnej, dołączając przy tym formularz skargi na czynności komornicze. 

Czemu służy nagrywanie czynności egzekucyjnych?

Dłużnik może zastanawiać się, jaką rolę pełni nagrywanie czynności egzekucyjnych, skoro komornik przeprowadza takie działania na miejscu. Głównym powodem jest bezpieczeństwo. Dzięki cyfrowemu zapisowi dźwięku i obrazu każda ze stron ma dostęp do dowodu na wypadek gdyby doszło do nadużyć lub przekroczenia uprawnień. 

Dobrym przykładem użyteczności takiego nagrania jest sytuacja, w której dłużnik złożył skargę na czynności komornika. Mając dostęp do zapisu, sąd rejonowy może ustalić, czy faktycznie doszło do naruszenia dóbr strony wnoszącej pismo i wydać odpowiednią decyzję. Będzie to kluczowe szczególnie wtedy, gdy na miejscu nie było żadnych świadków zaistniałego zdarzenia. 

Nagrywanie czynności egzekucyjnych przyda się także komornikowi, jeżeli dłużnik celowo utrudnia przeprowadzanie zajęcia. Może zdarzyć się, że dłużnik będzie próbował przechytrzyć komornika, nie wpuszczając go do mieszkania, celowo zbywając swój majątek lub podejmując inne kroki, które działają na szkodę wierzycieli. Wymóg nagrania poszczególnych działań może być korzystny dla obu stron. 

Co komornik robi z nagraniem czynności egzekucyjnej?

Utworzone nagranie z czynności egzekucyjnej trafia w swojej niezmienionej formie do akt danej sprawy sądowej. Od tego momentu uczestnicy mogą otrzymać wgląd do zapisu jedynie poprzez złożenie osobistej wizyty w danej kancelarii komorniczej. Żaden z uczestników nie może otrzymać kopii takiego zapisu, a wgląd w nagranie odbywa się na miejscu, z pomocą urządzenia zapewnionego przez danego komornika. Takie restrykcje mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i poufności wszystkich informacji, które zostały zarejestrowane podczas nagrania. 

Najczęściej zadawane pytania

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001469

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora