Wskaźnik DSTI – co to takiego? Jak wpływa na zdolność kredytową i jak go obliczyć?

Chcąc zaciągnąć kredyt lub wziąć pożyczkę, musimy posiadać odpowiednią zdolność kredytową. Do jej wyliczenia używany jest tak zwany wskaźnik DSTI. Dziś postaramy się wyjaśnić, czym jest, a także jak go obliczyć. Opiszemy także, jak wpływa na finalną ocenę Twojej zdolności kredytowej.

Wskaźnik DSTI

Osoby, które w przeszłości korzystały z kredytów, być może kojarzą parametr nazywany DTI. Jakiś czas temu został on jednak zastąpiony przez wskaźnik DSTI. Oba parametry mają ogromne znaczenie przy wyliczaniu zdolności kredytowej. Zdecydowanie warto wiedzieć  coś więcej na temat obliczania wskaźnika DstI. Jeżeli szukasz sposobu na zwiększenie na zwiększenie swojej zdolności kredytowej, zacznij od obliczenia jej przybliżonej wartości. Jak się bowiem okazuje, znając sposób wyliczania wskaźnika DSTI, możesz oszacować, na jaką wysokość zobowiązania (i miesięczną ratę) zgodzi się bank.

Co to jest wskaźnik DSTI?

Kredyt na mieszkanie jest tym, o czym marzy wielu z nas. Zwykle zaciągnięcie kredytu hipotecznego jest bowiem jedyną szansą na wejście w posiadanie własnych czterech kątów. Myśląc o zakupie mieszkania na kredyt, poznaj dobrze, jak działa wskaźnik DSTI.  Banki wykorzystują bowiem ten parametr przy obliczaniu zdolności kredytowej wnioskodawców. Do poznania, co to jest DstI wystarczy rozszyfrować skrót:

DstI to (w języku angielskim): Debt service to Income.

Tłumacząc sformułowanie na język polski otrzymujemy “koszt obsługi zadłużenia w stosunku do osiąganego dochodu”. W tym momencie zapewne domyślasz się już, że wskaźnik DstI związany jest z miesięczną ratą kredytu oraz osiąganymi przez kredytobiorcę dochodami. To dobry trop. Współczynnik DstI opisuje, jaką część dochodu może stanowić wysokość kosztu obsługi spłaty zobowiązania. Wskaźnik podawany jest w ujęciu rocznym i w formie procentowej. Bierze się tu pod uwagę wszystkie zobowiązania – zarówno kredyt, o który właśnie wnioskuje klient banku, jak i pozostałe jego zobowiązania. Liczymy więc kredyt hipoteczny, kredyty gotówkowe, chwilówki, pożyczki na raty i inne zobowiązania. Ich suma nie powinna przekraczać określonej części dochodów.

W przeciwieństwie do wskaźnika DTI (Debt  to Income – zadłużenie w stosunku do dochodów), nie liczymy tu jednak sumy płaconych rat, a koszt ich obsługi. To część długu, którą kredytobiorcy bezwzględnie muszą płacić.

Wskaźnik DstI jest związany z Rekomendacją S wydaną przez KNF

W 2019 roku polska Komisja Nadzoru Finansowego wprowadziła Rekomendację S. Pojawiło się w niej opisywane dziś zagadnienie – wskaźnik łączący sumę kosztu obsługi zobowiązań do dochodów klienta ubiegającego się o nowe zobowiązanie. KNF wskazał bankom na konieczność brania pod uwagę wskaźnika DstI przy obliczaniu zdolności kredytowej. Od tego momentu nie wystarczy więc, że zdaniem banku klient zdoła spłacić zobowiązanie. Wymagane jest posiadanie odpowiedniego dochodu w stosunku do kosztu obsługi płaconych rat.

W Rekomendacji S jednocześnie wprowadzono wskaźnik DstI i zaniechano posługiwania się DTI. Wcześniejszy wskaźnik używany do wyliczenia zdolności kredytowej wymagał branie pod uwagę po prostu sumy długów (rat pożyczek i kredytów). teraz banki oceniają koszt obsługi zadłużenia. Zmieniła się jednak nie tylko metodologia wyliczania wskaźnika, ale też jego wysokość. Mając dochody poniżej średniej krajowej w danym roku, klient banku mógł mieć DTI na poziomie 50%. Przy wyższych dochodach DTI mógł wynosić nawet 60%. Oczywiście, do oceny zdolności kredytowej banki biorą także wiele innych czynników. Poza obliczeniem wskaźników stosowanych przez banki na zlecenie KNF warto też więc wiedzieć, co obniża zdolność kredytową.

Od kiedy banki muszą obliczać wskaźnik DstI?

Rekomendacja S wydana przez Komisję Nadzoru Finansowego narzuciła na banki obowiązek badania wskaźnika od 1 lipca 2021 roku. Termin dotyczył jednak tylko banków komercyjnych. Banki spółdzielcze (np. Bank BPS) dostały taki przykaz od 1 stycznia 2023 roku. Dziś wszystkie banki muszą więc stosować się do Rekomendacji S i brać pod uwagę wskaźnik DstI, gdy wyliczają zdolność kredytową.

Wskaźnik DstI wpływa na ocenę zdolności kredytowej – w jakim stopniu?

Zbyt niska zdolność kredytowa oczywiście może uniemożliwić wzięcie kredytu. Opisywany dziś wskaźnik wpływa na wyliczenie zdolności klienta, chcącego skorzystać z kredytu gotówkowego, hipotecznego lub innego. Zdolność kredytowa to, w ocenie banku, zdolność do udźwignięcia nowego zobowiązania. Bank bierze pod uwagę sytuację finansową wnioskodawcy, ale także jego dotychczasową historię kredytową, wiek, źródło dochodu, wskaźnik DstI i inne parametry. Na tej podstawie ocenia, jak wysoką ratę mógłby spłacić potencjalny klient.

Czynniki takie, jak wykształcenie, rodzaj źródła dochodu lub wiek wnioskodawcy bank ocenia według własnych zasad. Wiele zależy od aktualnej sytuacji na rynku, inflacji i ogólnej chęci banków do udzielania pożyczek i kredytów.  Przy ocenie zdolności kredytowej klienta bank musi jednak bezwzględnie trzymać się zapisów Rekomendacji S. Nie może więc zignorować wskaźnika DstI i podanych przez KNF maksymalnych wartości.

Jaka jest maksymalna wartość DstI?

Komisja Nadzoru Finansowego zadbała o to, by banki nie udzielały kredytów klientom, którzy mają już za dużo zobowiązań (w stosunku do dochodów). Suma kosztów obsługi zobowiązań (dotychczasowych oraz tego, którego dotyczy wniosek) może więc wynosić:

• 40% dochodów dla klientów z dochodami niższymi od średniej pensji krajowej
• 50% dochodów dla klientów z dochodami wyższymi od średniej krajowej w danym roku

Możliwe jest udzielenie kredytu klientowi, którego wskaźnik DstI przekracza powyższe wartości. Komisja Nadzoru Finansowego pozwala na to jednak wyłącznie w uzasadnionej sytuacji.

Jak obliczyć DstI?

Przekonanie się, czy wskaźnik DstI w Twoim przypadku mieści się w wytycznych KNF nie jest trudne. Wystarczy policzyć sumę płaconych w danym roku zobowiązań. Trzeba przy tym pamiętać, że jako dochody bierzemy pod uwagę dochody z ostatnich 12 miesięcy. Jeżeli przez pewien czas nie było ich – wskaźnik może być nieco gorszy.

Podsumowanie artykułu

Jeśli starasz się o kredyt w banku, bank weźmie pod uwagę Twoją zdolność kredytową. Poza czynnikami wpływającymi na nią (wiek, wykształcenie, wykonywany zawód, itp.), zgodnie z Rekomendacją S wydaną przez KNF bank musi też sprawdzić Twój wskaźnik DstI. Oblicza się wtedy sumę kosztów obsługi zobowiązań, a także dochody w stosunku rocznym. Suma kosztów obsługi zobowiązań nie może przekraczać 50% sumy dochodów (40% dla osób zarabiających poniżej średniej krajowej w danym roku). Warto jeszcze przed złożeniem wniosku kredytowego obliczyć swój wskaźnik. Dzięki temu dowiesz się, jaka wysokość raty powinna być dla Ciebie osiągalna.

Najczęściej zadawane pytania

Źródło:

1. https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Nowelizacja_Rekomendacja_S_23-07-2020_70340.pdf
2. https://direct.money.pl/artykuly/porady/rekomendacja-s-knf-co-reguluje-i-jakie-zmiany-do-niej-wprowadzono
3. https://pieniadze.rp.pl/planowanie-wydatkow/art36235951-kredyt-knf-zaostrzyla-warunki-zdolnosc-kredytowa-polakow-spada

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora