Przedawnienie mandatu – po jakim czasie mandat się przedawnia?

Poszczególne zobowiązania wobec innych podmiotów mają inny okres przedawnienia. Po upłynięciu tego czasu osoba zobowiązana do zapłaty może uchylić się od zaspokojenia roszczenia, a wierzyciel nie może ich dochodzić od dłużnika. Okazuje się, że w przypadku mandatów możliwość i czas przedawnienia uzależnione są od rodzaju nałożonej kary. Postanowiliśmy przyjrzeć się tej kwestii i sprawdzić, w jakich przypadkach i po jakim czasie następuje przedawnienie mandatu. 

Jakie są rodzaje mandatów?

Wyróżniamy następujące rodzaje mandatów:

• mandat gotówkowy – taki mandat wydawany jest osobie ukaranej po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który nałożył karę. Kara grzywny mandatu gotówkowego może zostać nałożona jedynie na osoby bez stałego miejsca zamieszkania lub pobytu na terenie Polski. Mandat gotówkowy uprawomocni się dopiero, gdy grzywna zostanie zapłacona. 
• mandat kredytowany –  najczęstszy typ mandatu, wręczany na miejscu wraz z pouczeniem o obowiązku uiszczenia zapłaty i skutkach migania się od kary. Taki mandat może być przyznany każdemu, z wyjątkiem osób bez stałego zamieszkania lub pobytu w Polsce. Uprawomocnienie mandatu następuje w momencie złożenia na nim podpisu przez osobę ukaraną. 
• mandat zaoczny – taki mandat doręcza się w sytuacjach, w których na miejscu zdarzenia nie ma sprawcy. W mandacie znajdują się informacje dotyczące miejsca i terminu zapłaty, jak i również konsekwencji migania się od kary.

Kiedy organ wystawia mandat?

Mandat może zostać wystawiony na miejscu lub niedługo po popełnieniu wykroczenia, ale nie musi tak być. W przypadku mandatu karnego czas na wystawienie mandatu wynosi do 60 dni, a czas liczony jest od dnia ustalenia sprawcy wykroczenia. 

Sytuacja wygląda inaczej, jeżeli dotyczy mandatu zaocznego lub gotówkowego. Wiele zależy od samego wykroczenia. Przykładowo, mandaty za wykroczenie zarejestrowane fotoradarem mogą zostać wystawione w ciągu 180 dni od popełnienia czynu. 

Czy przedawnienie mandatu dotyczy każdej grzywny?

Przedawnienie mandatu dotyczy jedynie grzywny nałożonej w przypadku mandatu kredytowanego. Czas na zapłatę kary wynosi 7 dni od wręczenia mandatu, a czas przedawnienia wynosi 3 lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się w momencie złożenia podpisu na mandacie przez ukaranego. 

Czy to oznacza, że zobowiązanie powstałe w wyniku otrzymania mandatu zaocznego nigdy się nie przedawni? Zazwyczaj w takich sytuacjach organ wydający karę kieruje sprawę o ukaranie do sądu w trybie procesowym. Okres przedawnienia wynosi wtedy rok. 

Okres ten wydłuża się do dwóch lat, jeśli w sprawie wykroczenia zostanie wszczęte postępowanie. Jeżeli w ciągu dwóch lat od popełnienia wykroczenia nie wydano prawomocnego wyroku, to ulega ono przedawnieniu. 

Przedawnienie mandatu, a wezwanie do zapłaty

Przedawnienie mandatu oznacza brak możliwości dochodzenia roszczenia od wierzyciela. Jeżeli zdarzy się, że otrzymamy wezwanie do zapłaty gdy okres przedawnienia już minął, to płacenie kary nie będzie obowiązkowe. Wierzyciel nie będzie mógł w takiej sytuacji wszcząć postępowania egzekucyjnego, a wszelkie wezwania do zapłaty nie będą miały mocy prawnej. 

Twierdzenie, iż przedawnienie mandatu uchroni ukaranego przed obowiązkiem zapłaty, jest błędne. W ciągu upływającego biegu przedawnienia może dojść do jego przerwania, np. przez próby kontaktu lub działania egzekucyjne. Czas potrzebny na przedawnienie się kary zostanie odnowiony, a rzadko kiedy zdarza się, aby organ rezygnował z odzyskiwania należności. 

Chcecie dowiedzieć się więcej o biegu przedawnienia w przypadku innych długów? W naszym osobnym wpisie znajdziecie więcej informacji: Przedawnienie długów – kiedy następuje? Na czym polega? 

Czy można się odwołać od przyjętego mandatu?

Jeżeli pod wpływem stresu lub presji czasu przyjąłeś mandat, to nadal masz prawo do odwołania się, składając stosowny wniosek do sądu rejonowego właściwego dla miejsca wystawienia mandatu. Odwołanie musi przyjąć formę pisemną i zawierać dane osobowe ukaranego (imię, nazwisko, PESEL, adres), jak i również informacje o samym mandacie: seria i numer, opis okoliczności zdarzenia i uzasadnienie odwołania. 

Takie odwołanie może okazać się skuteczne, gdy popełniony czyn nie był wykroczeniem lub gdy mandat dotyczy działania, które może być karane jedynie przez sąd. Istnieją również inne przypadki, które stanowią przesłanki do złożenia odwołania. Będzie to m.in. obrona konieczna, obrona dobra chronionego prawem i upośledzenie umysłowe. 

Odwołanie może złożyć:

• osoba, która popełniła dany czyn i otrzymała mandat,
• rodzic lub opiekun prawny osoby poniżej 17. roku życia, która otrzymała mandat,
• przedstawiciel ustawowy lub kurator osoby ubezwłasnowolnionej, która otrzymała mandat,
• przedstawiciel służby, który wystawił mandat,
• przedstawiciel sądu. 

Czy warto czekać, aż mandat się przedawni?

Czekanie na przedawnienie mandatu nie jest rozsądnym działaniem, biorąc pod uwagę ewentualne konsekwencje, jakie mogą z tego wyniknąć. Zwlekanie z zapłaceniem należności prowadzi do naliczania karnych odsetek za opóźnienie. Z biegiem czasu takie odsetki będą coraz wyższe. 

Organ przeniesie sprawę na drogę sądową niemal zawsze, gdy pojawią się trudności z odzyskaniem należnej kwoty. Oznacza to, że nawet jeśli przedawnienie mandatu może nastąpić za kilka miesięcy, to na skutek wszczętego postępowania dojdzie do przerwania biegu przedawnienia. Warto zapłacić mandat najszybciej, jak to możliwe, aby uniknąć dodatkowych kosztów.

Najczęściej zadawane pytania

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20011061148/U/D20011148Lj.pdf

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora