Odwrócona hipoteka – czym jest i czy warto z niej skorzystać? 

Kredyt hipoteczny to znana usługa, z której korzysta wiele osób zainteresowanych nabyciem nieruchomości. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że w ofercie banków można znaleźć także produkt o właściwościach przeciwnych do kredytu hipotecznego. Taką usługę określa się jako odwrócona hipoteka. W dalszej części tekstu postaramy się wyjaśnić czym jest, i kiedy warto z niej skorzystać. 

Odwrócona hipoteka – definicja 

Czym jest odwrócona hipoteka? Jest to usługa, polegająca na “sprzedaniu” danej nieruchomości bankowi, i otrzymanie za to środków pieniężnych. Użyliśmy w tym kontekście cudzysłowu, ze względu na to, iż klient po skorzystaniu z odwróconej hipoteki nadal może używać swojego mieszkania. Pełne prawa bank zyskuje dopiero po śmierci użytkownika. 

Odwrócony kredyt hipoteczny może być udzielony wyłącznie przez bank. Nie znajdziemy takiej oferty wśród podmiotów prywatnych, toteż wybór ogranicza się jedynie do poszczególnych instytucji bankowych. Mimo iż taka sytuacja może wydawać się wadą, to klienci mają zagwarantowaną ochronę poprzez odpowiednie zapisy w ustawie o odwróconym kredycie hipotecznym. 

Kto może skorzystać z odwróconej hipoteki?

Nie każdy ma szansę na to, aby w ramach odwróconego kredytu hipotecznego zawrzeć umowę z bankiem i otrzymać upragnione środki pieniężne. Instytucje bankowe stawiają przed zainteresowanymi szereg wymagań, które należy spełnić, aby odwrócona hipoteka miała miejsce. O jakich kryteriach mowa?

Wymagania do otrzymania odwróconego kredytu hipotecznego:

• ukończony 18. rok życia i pełna zdolność do czynności prawnych
• bycie właścicielem nieruchomości z spółdzielczym prawem własnościowym do lokalu lub z prawem użytkowania wieczystego
• bycie osobą fizyczną (osoby prawne takie jak spółki nie mogą skorzystać z odwróconej hipoteki)

Banki sprawdzają także zdolność kredytową swoich użytkowników, jednak nie zawsze jest ona czynnikiem kluczowym. Mimo tego, należy przygotować się na ewentualność sprawdzania historii kredytowej i weryfikacji tożsamości przez instytucję bankową. Jeżeli nie masz praw do danej nieruchomości, bo np. jesteś jedynie jej najemcą, to mamy niestety złą wiadomość. Bez pełnych praw odwrócona hipoteka nie jest możliwa. 

Jakie mieszkanie nadaje się na odwróconą hipotekę?

Pojęcie nieruchomości nie oznacza jednego, konkretnego typu obiektu. Może to być zarówno mieszkanie w bloku, jak i dom jednorodzinny. W niektórych przypadkach może to być nawet sama ziemia, na której nie postawiono żadnego budynku. Można więc uznać, że odwrócona hipoteka obejmuje niemal każde mieszkanie, ale od jego typu będzie zależeć wysokość otrzymanej kwoty. 

Niezależnie od typu nieruchomości, banki mają obowiązek dostarczyć klientowi informacje dotyczące danej oferty przynajmniej 14 dni przed zawarciem z nim umowy. Użytkownik może więc na spokojnie podjąć decyzję, bez presji czasu i obaw o brak konkretnych szczegółów. Zapoznanie się z ofertą przedstawioną przez bank nie jest wiążące, i tak długo jak dana osoba nie podpisała umowy, może wycofać się z całości. Nie warto podpisywać dokumentu, którego nie rozumiemy, bądź który dotyczy nieatrakcyjnej dla nas oferty. 

Odwrócona hipoteka – czy można odzyskać mieszkanie?

Okazuje się, że prawo do mieszkania nie przepada bezpowrotnie, a klient może je odzyskać. Aby tak się stało, odwrócona hipoteka musi zostać spłacona, tj. kredytobiorca musi oddać bankowi sumę, którą otrzymał. Z tego powodu odwrócony kredyt hipoteczny może być traktowany także jako wsparcie finansowe kosztem utraty praw do nieruchomości. 

Nieruchomość da się odzyskać nawet po śmierci pierwotnego właściciela mieszkania. W umowie odwróconej hipoteki zazwyczaj znajdują się informacje o tym, z jaką osobą skontaktować się w takiej sytuacji. Oznacza to, że potencjalni spadkobiercy mogą otrzymać mieszkanie, ale będą mieć do niego dostęp jedynie po spłacie długu. Czas na rozliczenie się, aby odzyskać mieszkanie, wynosi rok (12 miesięcy) od dnia śmierci pierwotnego właściciela. 

Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej o dziedziczeniu długów, to zapraszamy do naszej publikacji na ten temat: Dziedziczenie długów – co oznacza i na czym polega? Informacje o spadku.

Dla kogo przeznaczona jest odwrócona hipoteka?

Czytając o odwróconym kredycie hipotecznym nasuwa się pytanie o to, kto jest grupą docelową takiej usługi. Będą to przede wszystkim osoby starsze, których źródła dochodu nie wystarczają na poszczególne potrzeby. Do takiej grupy zaliczają się m.in. osoby z niską emeryturą.

Odwrócona hipoteka jest także dobrym rozwiązaniem dla osób bezdzietnych, dla których kwestia dziedziczenia nie gra roli. Wówczas odwrócona hipoteka jest dobrym sposobem na otrzymanie dodatkowej gotówki bez zobowiązań i konieczności spłaty. Z odwróconego kredytu hipotecznego skorzystać mogą także osoby, których przewidywany pozostały czas życia jest stosunkowo krótki. 

Odwrócona hipoteka, a stan mieszkania

Skorzystanie z odwróconego kredytu hipotecznego wiąże się z obowiązkami dotyczącymi mieszkania. Musi być ono utrzymywane w dobrym stanie technicznym, a wszelkie modyfikacje i rozbudowy powinny być konsultowane z bankiem. Zaniedbanie danej nieruchomości bądź dokonanie w niej drastycznych zmian może skutkować wycofaniem umowy przez bank.

Jak określa się wartość mieszkania? 

Stan mieszkania wpływa bezpośrednio na kwotę, jaką można uzyskać w ramach odwróconego kredytu hipotecznego. Odwrócona hipoteka przyniesie użytkownikowi tym więcej korzyści, im bardziej zadbana jest nieruchomość. Wartość obiektu takiego kredytu określana jest przez niezależnego rzeczoznawcę majątkowego, działającego na zlecenie banku. Warto jednak pamiętać, wartość nieruchomości to tylko jedno z wielu kryteriów. 

Instytucje bankowe biorą pod uwagę również inne czynniki podczas szacowania kwoty, jaką otrzymać może klient. Istotny jest wiek kredytobiorcy, a także jego stan zdrowia. Ze względu na to, że wartość nieruchomości może zmieniać się na przestrzeni lat, osoby starsze, które będą żyły krócej, mogą liczyć na inne wyniki niż młodsi klienci. W ten sposób banki unikają potencjalnych strat i zabezpieczają się finansowo. 

Kwota, jaką otrzyma użytkownik, nie reprezentuje pełnej wartości nieruchomości. Zazwyczaj jest to jedynie kilkadziesiąt procent kwoty, jaką dana osoba otrzymałaby sprzedając nieruchomość na rynku prywatnym. Całość rekompensowana jest jednak przez możliwość dalszego użytkowania mieszkania.

Odwrócona hipoteka – czy warto?

Nie jest łatwo jednoznacznie stwierdzić, czy warto skorzystać z odwróconego kredytu hipotecznego. Wiele zależy od sytuacji użytkownika, wartości jego nieruchomości i czynników, na które żadna ze stron nie ma wpływu. Jeżeli jesteś osobą, której majątek będzie podlegać potencjalnemu dziedziczeniu, to lepszym rozwiązaniem może być znalezienie alternatywy dla takiego kredytu. W ten sposób prawa do nieruchomości będą mogły zostać przekazane bez obarczania najbliższej rodziny długiem. 

Jeżeli jednak jesteś osobą bezdzietną, której nie zależy na modyfikowaniu danej nieruchomości, to odwrócona hipoteka może być łatwym sposobem na uzyskanie szybkiej gotówki. Jeżeli jednak nie zadowala Cię kwota oferowana przez bank, to zalecamy rozejrzenie się za chwilówką lub pożyczką online.

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora