Lichwa mieszkaniowa – czym jest i jak się przed nią uchronić?

Zła sytuacja finansowa może prowadzić do zadłużenia, problemów z komornikiem, a w najgorszych przypadkach ryzyka utraty dachu nad głową. Osoby znajdujące się w takim położeniu najczęściej szukają wsparcia finansowego. Niestety, wiele podmiotów żeruje na desperacji takich klientów, udzielając nieuczciwych pożyczek na przesadnie wysoki proces. Co gorsza, w sporej części przypadków zabezpieczeniem takiego zobowiązania jest dom lub mieszkanie pożyczkobiorcy. Taki proceder określa się jako lichwa mieszkaniowa, a my postanowiliśmy sprawdzić, jak można się przed nią skutecznie uchronić. 

Na czym polega lichwa mieszkaniowa?

Mogłoby się wydawać, że w obecnych czasach pożyczkobiorcy są chronieni przed lichwą i nieuczciwymi praktykami. Banki i firmy pożyczkowe obowiązują rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego, a dodatkową warstwę bezpieczeństwa zapewnia w teorii ustawa antylichwiarska. Nie oznacza to jednak, że ryzyko padnięcia ofiarą lichwy mieszkaniowej nie występuje wcale.

Czym jest owa lichwa mieszkaniowa? Są to zobowiązania udzielane na niekorzystnych warunkach, często niezgodnych z prawem i jakimikolwiek wartościami moralnymi. Lichwiarze, bo tak określa się nieuczciwych pożyczkodawców, zazwyczaj korzystają z tego, że klienci znajdują się w złej sytuacji. Szczególnie narażeni są dłużnicy, osoby z niskim dochodem i Ci, których zdolność kredytowa nie pozwala na skorzystanie z bankowych rozwiązań. 

Przedmiotem zabezpieczenia nieuczciwej pożyczki lub kredytu jest nieruchomość należąca do klienta. Ze względu na wysokie opłaty związane ze zobowiązaniem (prowizja, odsetki) istnieje duże ryzyko tego, że pojawią się problemy ze spłatą. Ze względu na ustanowioną hipotekę na nieruchomości, w przypadku takich właśnie problemów staje się ona własnością wierzyciela. Jest to więc wyjątkowo wyrafinowana forma wyłudzenia, której skutki są dotkliwe. 

Jak działają lichwiarze? Skąd się bierze lichwa mieszkaniowa?

Lichwiarze oferują swoje usługi w inny sposób, niż sprawdzone firmy pożyczkowe i instytucje bankowe. Takich ofert nie znajdziemy w rankingach pożyczek ani też u znanych podmiotów z wyrobioną renomą. Zamiast tego, na lichwę mieszkaniową można natknąć się, przeglądając wyniki pojawiające się w wyszukiwarkach, klikając w reklamy na podejrzanych stronach, bądź otwierając wiadomości mailowe, kuszące propozycjami dostępnymi nawet dla osób o niskiej zdolności kredytowej. Często to właśnie samodzielne poszukiwania odpowiedniego produktu finansowego narażają zainteresowanych na podejrzane oferty. 

Czy lichwa mieszkaniowa jest legalna?

Lichwa mieszkaniowa jest nielegalna, a zapisy dotyczące tej kwestii możemy znaleźć w Kodeksie Karnym. 

Art. 304 . § 1.

Kto, wyzyskując przymusowe położenie innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, zawiera z nią umowę, nakładając na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Jak rozpoznać lichwę mieszkaniową, aby jej uniknąć? 

Nie każda pożyczka lub kredyt z zabezpieczeniem hipotecznym to lichwa mieszkaniowa. Mimo tego, warto zachować ostrożność i dokładnie przeanalizować ofertę przed złożeniem wniosku i podpisaniem umowy. W tym miejscu spora część osób ma problem, ponieważ korzystając z produktów finansowych relatywnie rzadko, nie zawsze wiadomo na co zwracać uwagę. Sprawdźmy, jakie cechy oferty mogą wskazywać na to, że mamy do czynienia z lichwą mieszkaniową. 

Czym cechuje się lichwa mieszkaniowa?

• Trudne do spełnienia warunki umowy – niewspółmiernie wysoka prowizja, ogromne oprocentowanie lub nietypowa konstrukcja umowy to znak, że mamy do czynienia z lichwą mieszkaniową. Co więcej, nie w każdym przypadku da się rozpoznać taką próbę wyłudzenia, ponieważ oszuści skutecznie ukrywają specyficzne zapisy w umowach. 
• Brak najważniejszych informacji – legalnie udzielane pożyczki i kredyty muszą informować klienta o wszelkich kosztach związanych z korzystaniem z usługi. Jeżeli nie możemy znaleźć informacji o RRSO, reprezentatywnego przykładu pożyczki lub warunków spłaty, to o wiele rozsądniej będzie rozejrzeć się za bezpieczniejszą alternatywą. 
• Brak ocen i opinii – nie możesz znaleźć w internecie żadnych recenzji, dotyczących wybranego kredytu lub pożyczki? W takim przypadku trudno zweryfikować, czy dany podmiot jest uczciwy, przez co ryzyko lichwy mieszkaniowej jest spore. Szukając dobrej oferty warto przy okazji sprawdzić, czy figuruje ona w rankingach najlepszych pożyczek i kredytów. 

Jakie są inne rodzaje lichwy?

Oszustwo na pożyczkę pod hipotekę to tylko jeden typ nieuczciwej praktyki. Niestety, lichwiarze działają również w innych kategoriach produktów finansowych, przez co narażeni są nie tylko Ci, którzy korzystają z zobowiązań objętych hipoteką. 

Jednym z częstszych, a jednocześnie bardziej wyrafinowanych oszustw, są nieuczciwe chwilówki. W tym przypadku szczególnie łatwo wpaść w pułapkę, ponieważ taki rodzaj pożyczki dotyczy małych kwot i wydaje się być pozornie nieszkodliwy. Jeżeli weźmiemy pod uwagę doliczone odsetki, prowizję, a także niewspółmiernie krótki czas spłaty, to przekonamy się, że jest zupełnie inaczej. Jeżeli chcecie znaleźć dobrą i bezpieczną chwilówkę, to polecamy sprawdzenie naszego rankingu. 

Innym typem lichwy jest nieuczciwa pożyczka pod zastaw. Podobnie jak w przypadku lichwy mieszkaniowej, tutaj również wyłudzenie polega na oferowaniu pożyczki trudnej do spłaty, aby przejąć mienie klienta. Poza wysokimi opłatami, klienci narażeni są na rażąco niską wycenę obiektu zastawu, niewspółmierną z faktyczną wartością przedmiotu. 

Lichwiarstwo, czyli zastraszanie i agresywna windykacja

Problemy ze spłatą pożyczki prowadzą do negatywnych skutków, takich jak wpisy do baz BIK i działania windykacyjne. Te drugie przyjmują szczególnie agresywną formę, gdy mamy do czynienia z lichwiarzem. Dlaczego? Ponieważ podmiot ten złamał już prawo, udzielając lichwiarskiej pożyczki, dlatego też nie omieszka się złamać prawa przy innych czynnościach związanych z zawartą umową. 

Agresywna windykacja to m.in. zastraszanie pożyczkobiorcy, nasyłanie obcych osób na jego nieruchomość, uporczywe nękanie, oraz przeprowadzanie bezprawnej egzekucji zadłużenia. Windykator, niezależnie od tego czy jest nim wierzyciel, czy zewnętrzna firma, ma ograniczone możliwości i nie ma prawa podjąć się żadnego z tych działań. Jeżeli zauważyłeś takie lub podobne praktyki w swoim przypadku, bezzwłocznie skontaktuj się z policją. 

Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jakie możliwości ma windykator, a jakie ma komornik? Różnice te opisaliśmy w osobnym wpisie: Windykator a komornik – jakie są różnice?

Źródło:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora