Jak uniknąć oszustw internetowych?

Korzystanie z Internetu może być dużą przyjemnością, ale stwarza też wiele możliwości, w których nasze bezpieczeństwo jest zagrożone. Oszuści coraz śmielej sięgają po różne narzędzia, aby wykorzystać naszą naiwność, nieuwagę oraz niewiedzę. Niewinne e-maile, SMS-y, zakupy na aukcjach internetowych mogą w łatwy sposób stać się źródłem problemu. Cyberataki są coraz bardziej przemyślane i wyrafinowane, a przez to osiągają zamierzony efekt. Już nie tylko firmy muszą mieć się na baczności, ale również osoby w prywatne mogą stać się ofiarami wyłudzenia danych i oszustw internetowych. W dzisiejszym artykule podpowiemy, jak uniknąć oszustw internetowych.

Najpopularniejsze oszustwa w internecie

Jednym z częściej występujących zjawisk jest tak zwany phishing, czyli działanie mające na celu wyłudzenie poufnych danych. Najczęściej osoba, której dotyczy atak, otrzymuje fałszywy e-mail, który do złudzenia przypomina wiadomość tradycyjnie wysyłaną przez bank lub inną instytucję. W treści e-maila umieszczony jest fałszywy link kierujący do nieprawdziwej strony. Następnie proszeni jesteśmy o podanie loginu i hasła a po wykonaniu tej operacji wszystkie dane są zapisywane po stronie oszustów. 

Do wyłudzeń dochodzi również drogą telefoniczną. Otrzymujemy wiele połączeń od różnych firm. Odbierając któreś z kolei połączenie, zaczynamy być znieczuleni na ilość zadawanych pytań a przez to udzielanych przez nas informacji. Niekiedy nasz rozmówca podszywa się pod operatora telekomunikacyjnego i prosi w celach bezpieczeństwa o podanie naszych danych do logowania. Udzielając takich informacji, możemy nie tylko udostępnić nasze dane osobowe, ale również w przyszłości stracić pieniądze.

Jak uniknąć oszustw internetowych w sklepach i serwisach z ogłoszeniami?

W jednym z naszych poradników poruszyliśmy temat oszustwa na Vinted. Niestety, to nie jedyne miejsce w sieci, gdzie można zostać naciągniętym lub oszukanym. Ostrożnym należy być również przy korzystaniu z różnego rodzaju serwisów aukcyjnych oraz portali służących do sprzedaży rzeczy w drugim obiegu. Oszuści będą próbowali sfinalizować z nami transakcje z pominięciem oficjalnej ścieżki, jaka jest przewidziana przez serwis. Kontakt najczęściej następuje przez popularne komunikatory.

Otrzymujemy wtedy wiadomość, w której proszeni jesteśmy o kliknięcie fałszywy link. Po przekierowaniu jesteśmy przekonani, że właśnie logujemy się do swojego banku. Oszuści jednak podstawiają nam fałszywą stronę, która zapisuje dane i pozwoli im w przyszłości na bezproblemowe logowanie do konta. Jak uniknąć oszustw internetowych? W przypadku podejrzanych wiadomości od sprzedających i kupujących, zignoruj je lub zgłoś do administracji serwisu. Zakupów online warto dokonywać w znanych sobie miejscach i nie “dogadywać się na boku” z drugą stroną transakcji.

Jak uniknąć oszustów internetowych?

Wystarczy kilka prostych zasad, aby zminimalizować ryzyko zostania ofiarą oszustów internetowych. Pamiętaj, żeby nigdy nie udostępniać mailowo lub telefonicznie takich danych jak login i hasło do swojego konta bankowego. Żaden bank ani instytucja finansowa nigdy nie będą cię poprosić o podanie takich danych. Banki często przeprowadzają akcje informacyjne przypominające o bezpieczeństwie w Internecie. Sami nigdy nie występują do swoich klientów z prośbą o weryfikację danych do logowania, a co za tym idzie przesyłania do nich tych informacji.

Jeżeli wykonujesz transakcje internetowe, zawsze sprawdzaj adres URL – link strony. Bezpieczne połączenia to te szyfrowane, czyli oznaczone kłódką w adresie. Jeżeli jakakolwiek strona wzbudza twój niepokój lub adres wygląda nietypowo, nie wykonuj żadnej operacji. W takiej sytuacji najlepiej skontaktować się bezpośrednio z bankiem lub instytucją finansową i wyjaśnić wszelkie wątpliwości. 

Korzystając z komputera lub smartfona, posiadaj zainstalowane programy i aplikacje antywirusowe. Aktualizuj to oprogramowanie, ponieważ posiadając najnowszą bazę wirusów, jesteś w stanie zminimalizować ryzyko zainfekowania swojego sprzętu.

Internetowi oszuści finansowi

Oszustwa finansowe w Internecie są coraz bardziej popularne i wykorzystują w dużej mierze brak ostrożności klientów. W ostatnim czasie coraz częściej możemy spotkać się z nachalnymi reklamami ofert szybkich kredytów tzw. chwilówek, pozwalających na pożyczenie niewielkich kwot bez żadnych formalności. W praktyce okazuje się jednak, że są to pożyczki na słupach, czyli zjawisko, w którym zostajemy nakłonieni do udostępnienia szeregu swoich danych osobowych nieistniejącym firmom.

Hasła reklamowe tych firm pożyczkowych są bardzo sugestywne, z reguły są skonstruowane w taki sposób, że odwołują się do naszych aktualnych potrzeb. Pomimo iż na pierwszy rzut oka firma wydaje się rzetelna, ma atrakcyjną stronę internetową, podaje numer telefonu, dane adresowe tak naprawdę funkcjonuje w oparciu o oszustwo pożyczkowe.

Jak uniknąć oszustw w Internecie?

Każda instytucja finansowa, która trudni się pożyczaniem pieniędzy powinna być zarejestrowana w rejestrze Instytucji Pożyczkowych Krajowego Nadzoru Finansowego. Jeżeli firma, z której usług chcemy skorzystać, wzbudza jakiekolwiek nasze wątpliwości, sprawdźmy jej legalność właśnie w tym rejestrze. Warto wiedzieć, że KNF nie stanowi nadzoru nad firmami pożyczkowymi, a jedynie wydaje zgody na rozpoczęcie działalności takiej instytucji.

Na swoich stronach prowadzi rejestr nierzetelnych usługodawców. Najczęściej umowy pożyczkowe, w których klienci otrzymują obietnice bardzo niskiego lub zerowego oprocentowania, posiadają skrajnie niekorzystne zapisy. Może się okazać, że zobowiązujemy się do spłacenia pożyczki z zerowym oprocentowaniem, natomiast z szeregiem ukrytych kosztów dodatkowych, prowizji za uruchomienie, bądź z bardzo wysoką marżą. 

Bardzo droga rozmowa telefoniczna – jak uniknąć oszustwa internetowego i przez telefon?

Niekiedy może dojść do sytuacji, w której nie otrzymamy żadnej pożyczki. Pomimo iż udostępniliśmy swoje dane osobowe np. przesyłając skan dowodu osobistego, nie dochodzi do zawarcia umowy. W takiej sytuacji mamy do czynienia z przejęciem i kradzieżą naszych danych osobowych.

Niektóre firmy reklamujące się jako instytucje finansowe oferujące bardzo korzystne pożyczki, tak naprawdę nie oferują takiej usługi. Zainteresowanemu klientowi przedstawiają do wypełnienia bardzo drobiazgowy formularz, a następnie wymagają dodatkowej weryfikacji podczas rozmowy telefonicznej z konsultantem. Ofiara internetowego oszustwa jest nakłaniana do odebrania połączenia z zagranicy, gdzie w ten sposób obciążana jest bardzo drogim połączeniem. Finalnie pożyczki nie otrzymuje. Jedyne co niestety dostanie, to bardzo wysoki rachunek telefoniczny.

Piramidy finansowe na szczycie listy oszustw internetowych

Z jednej strony mamy do czynienia z firmami oferującymi podejrzanie korzystne pożyczki, z drugiej zagrożeniem są instytucje proponujące swoim klientom zyski z tzw. nowoczesnych środków inwestycyjnych. Komisja Nadzoru Finansowego bije na alarm i ostrzega potencjalnych przyszłych inwestorów, żeby dokładnie przyglądali się instytucjom i mechanizmom usług, zanim przekażą im swoje środki.

Piramida finansowa działa tak długo, jak jest w stanie zwerbować nowych klientów skuszonych ponadprzeciętnymi zyskami. Wszystko działa, dopóki klienci nie chcą wybrać swoich środków. W sytuacji wystąpienia o wypłatę może się okazać, że nie tylko nie otrzymamy obiecanego profitu, to jeszcze nie jesteśmy w stanie odzyskać wpłaconych środków.

Jak uniknąć oszustwa internetowego – piramidy finansowej w sieci?

Ostatnie lata niestety pokazały nam, że tego rodzaju firmy finansowe, działające jak piramidy finansowe tak naprawdę nigdy nie prowadziły żadnej działalności inwestycyjnej. Rynek usług bankowych i finansowych zawsze był obszarem bardzo konkurencyjnym i legalnie działające instytucje wciąż startują w wyścigu o klientów. Prześcigają się w coraz to korzystniejszych ofertach, jednak nie są one w stanie zagwarantować bardzo wysokich zysków w krótkim czasie.

Dlatego klienci, którzy otrzymują ofertę od instytucji finansowej działającej jak piramida finansowa, tak łatwo ulegają pokusie szybkiego zysku. Powinna nam się jednak zapalić czerwona lampka, gdy korelacja pomiędzy wysokością obiecanych i oczekiwanych zysków wynika albo z bardzo dużego ryzyka, albo jest wręcz nierealna w zakładanym czasie. Piramidy finansowe często odwołują się do ego klientów, dając wrażenie wyjątkowości i ogromnego prestiżu produktów, które oferują. Osoby dysponujące oszczędnościami chcą należeć do wąskiego grona wybrańców, którzy mogą skorzystać z wyjątkowej oferty. Wtedy niestety zdrowy rozsądek przegrywa z wrażeniem elitarności i tajemnicy. 

Amber Gold – przykład działania ogólnopolskiej piramidy finansowej

Smutnym przykładem ostatnich lat i doświadczeń klientów, którzy nie mają szans na odzyskanie swoich środków, jest afera z firmą Amber Gold i zakup złota. Pomimo wszczętej procedury sądowej i działań zmierzających do rozwiązania umów wiążących klientów i tę instytucję, najprawdopodobniej nie ma szans na zwrot środków do ich prawowitych właścicieli.

Ofiarami firmy bardzo często były osoby starsze, które uwierzyły obietnicy szybkiego zysku i powierzyły w firmie oszczędności swojego życia. Jak uniknąć oszustwa internetowego – piramidy finansowej?  Gdy podejrzewasz, że jakaś firma działa w ten sposób, po prostu zrezygnuj ze współpracy z nią.

Co zrobić w sytuacji, gdy padniemy ofiarą oszustwa?

Pierwszym sygnałem, że padliśmy ofiarą oszustwa, jest nagła utrata kontaktu z pośrednikiem bądź instytucją. Jest to wyjątkowo podejrzane i szczególnie dotkliwe. Zważywszy na to, że do momentu przekazania przez nas środków kontakt ten był wzorowy lub czasami ponadprzeciętnie duży. Czasami podmiot utrzymuje ten kontakt na poziomie akceptowalnym. Jednak w sytuacji, kiedy chcemy odzyskać swoje środki i dokonać wypłaty przestaje realizować nasze dyspozycje.

Najczęściej w takiej sytuacji firmy tłumaczą się przejściowymi problemami technicznymi lub błędami w operacjach płatniczych. Każdorazowo, jeżeli staniemy się ofiarą oszustwa, powinniśmy zgłosić sprawę na policję. Oszustwami internetowymi zajmują się specjalne wydziały do walki z przestępczością zorganizowaną. Nawet jeżeli kwota oszustwa jest niewielka, warto zgłosić to zdarzenie odpowiednim służbom. W takiej sytuacji działa efekt skali. Im więcej tego rodzaju zgłoszeń tym większa szansa, że policjanci zdobędą dowody i poszlaki pozwalające na identyfikację przestępców.

Zastrzeżenie skradzionego dowodu osobistego

W przypadku kradzieży tożsamości i nieautoryzowanego udostępnienia danych osobowych lub danych do logowania również musimy działać. Oprócz policji powinniśmy poinformować również instytucje, w których te dane są najczęściej używane. Jeżeli przekazaliśmy oszustom nasz login i hasło do konta, niezwłocznie zmieńmy te dane w banku. Dane osobowe oraz dowód osobisty również możemy zastrzec w banku. Warto też zgłosić się do Biura Informacji Kredytowej, że nastąpiło przejęcie tych informacji. Tego rodzaju działania pozwolą na zminimalizowanie ryzyka, że ktoś, posługując się naszymi danymi osobowymi, będzie chciał zaciągnąć kredyt. Podobnie warto postąpić w przypadku zgubienia dowodu osobistego.

Jak uniknąć oszustwa internetowego? Podsumowanie

Podsumowując – jak uniknąć oszustwa internetowego? Miej się na baczności i unikaj podejrzanych stron i osób. Nie podawaj też swoich danych w niepewnych miejscach. Warto też sprawdzać opinie innych użytkowników o danej stronie lub sprzedawcy. Najlepszym sposobem na to, jak uniknąć oszustwa internetowego jest zachowanie czujności.

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora