Jak komornik sprawdza majątek? Poszukiwanie majątku dłużnika

komornik sprawdza majątek

Jeżeli jesteś osobą zadłużoną z komornikiem, to z pewnością obawiasz się zajęcia swojego majątku na poczet spłaty wierzycieli. Możliwości komornika pod tym względem są naprawdę spore, a elementy wyłączone spod egzekucji dotyczą praktycznie tylko rzeczy niezbędnych do funkcjonowania, edukacji i pracy. Zastanawiasz się, jak komornik sprawdza majątek? W dalszej części wpisu znajdziesz wszystkie niezbędne informacje i dowiesz się, jak wygląda poszukiwanie majątku dłużnika. 

Jaki majątek podlega egzekucji?

Komornik nie może zabrać wszystkiego, dlatego też dłużnicy nie muszą obawiać się o to, że zostaną całkowicie “ogołoceni” z majątku. Faktem jest natomiast to, że funkcjonariusz publiczny zostawia jedynie niezbędne przedmioty, a zajęciu podlega wszystko inne. Tak długo, jak potrzeby wierzycieli nie zostaną zaspokojone, konieczne będzie dokonywanie zajęć na kolejnych składnikach mienia. 

Z jakiego majątku prowadzona jest egzekucja komornicza?

  • środki pieniężne – w tym wynagrodzenie, oszczędności, darowizny, środki uzyskane z wcześniejszej sprzedaży mienia przez dłużnika. Nie dotyczy natomiast pieniędzy z poszczególnych świadczeń socjalnych, takich jak alimenty, dodatki rodzinne, czy też stypendia. 
  • emerytura i renta – o zajęcie pieniędzy mogą obawiać się również beneficjenci świadczeń emerytalnych i rentowych. Podobnie jak w przypadku wynagrodzenia, komornik nie może zabrać całej kwoty. Obowiązuje tzw. kwota wolna od zajęcia komorniczego. 
  • ruchomości dłużnika – dotyczy to przede wszystkim cennych przedmiotów, które na skutek sprzedaży na licytacji komorniczej, pozwoliłyby uzyskać środki na spłatę. Zajęciu podlegają również pojazdy, urządzenia elektroniczne, a nawet elementy wyposażenia domu. 
  • papiery wartościowe – dłużnik będący w posiadaniu akcji, obligacji, zbywalnych praw majątkowych lub innego rodzaju papierów wartościowych powinien liczyć się z tym, że komornik może dokonać na nich zajęcia. 
  • nieruchomość dłużnika – domy, mieszkania, działki, czy też ziemia podlegają egzekucji komorniczej. Jeżeli zadłużony nie jest całkowitym właścicielem, to zajęciu i sprzedaży podlega jedynie posiadana przez niego część nieruchomości. 

Jak wygląda poszukiwanie majątku przez komornika?

Poszukiwanie majątku przez komornika nie zawsze wygląda tak samo. Wiele zależy od metod, z jakich korzysta komornik oraz od ustaleń między nim, a wierzycielem. Dla przykładu, wierzyciel może poinformować komornika o swojej decyzji dotyczącej wyłączenia danego elementu mienia spod egzekucji. Po otrzymaniu takiej informacji, komornik nie będzie już szukał danego przedmiotu, i skupi się na dokonaniu zajęcia na innych składnikach majątku. 

Nie każdy komornik sprawdza majątek w ten sam sposób. Nie należy zakładać że postępowanie egzekucyjne przebiega według jednego, odgórnie ustalonego wzoru. Mimo wszystko, komornicy mogą działać jedynie w ramach ustalonego tytułu wykonawczego, zgodnie z prawem. Nie mogą zająć przedmiotów niezbędnych dłużnikowi do funkcjonowania, pracy i pobierania edukacji. Komornik nie może także wejść do mieszkania dłużnika poza godzinami od 7 do 21 (chyba, że właściwy sąd rejonowy wyraził taką zgodę). 

Jeżeli jako dłużnik zauważyłeś, że komornik przekroczył swoje uprawnienia, to wartą rozważenia opcją będzie złożenie odpowiedniej skargi: Skarga na czynności komornika – jak ją napisać? Darmowy wzór

Jak komornik szuka konta bankowego dłużnika?

W sporej części przypadków komornik sprawdza majątek, zaczynając od środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym osoby zadłużonej. W tym celu sięga do bazy systemu Ognivo. Jest to usługa zapewniająca szybką i bezpieczną komunikację między bankami, a innymi podmiotami. Wystarczy, że komornik zna podstawowe dane dłużnika (takie jak numer PESEL), aby dowiedzieć się, czy nie posiada on konta w którymś z polskich banków. 

Działając w taki sposób, organ egzekucyjny może niemal natychmiast namierzyć konto bankowe zadłużonego, dokonać na nim zajęcia. Wówczas mówi się o tzw. blokadzie na koncie bankowym, która dla dłużnika oznacza ograniczony dostęp do środków, które się na nim znajdują. Od tego momentu poszczególne sumy przelewane są cyklicznie na poczet spłaty wierzycieli, a dłużnikowi pozostaje jedynie kwota wolna od zajęcia. 

Komornik, a zajęcie wynagrodzenia

Komornik dokonując zajęcia wynagrodzenia z konta bankowego, informuje o tym zarówno dłużnika, jak i jego pracodawcę, przesyłając pisemny dokument. Pracodawca zobowiązany jest odpowiedzieć na otrzymane pismo, nawet gdy zajęcie z wynagrodzenia nie będzie możliwe lub gdy dłużnik nie pracuje już w danym zakładzie. 

Sytuacja dotyczy nie tylko dłużników pracujących według umowy o pracę. Osoby zadłużone pracujące na podstawie umowy zlecenia również muszą liczyć się z tym, że część otrzymanego wynagrodzenia zostanie zajęta w trakcie postępowania. Komornik z łatwością znajdzie informację o tym, kto jest pracodawcą dłużnika. Wystarczy, że wystąpi o taką informację do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 

Skąd komornik wie o emeryturze i rencie?

W przypadku osób pobierających świadczenie emerytalne lub rentę, komornik sprawdza majątek w podobny sposób. Istotną różnicą jest natomiast fakt, iż dłużnik nie zawsze będzie miał pracodawcę, ze względu na to że często to kwota świadczenia służy jako utrzymanie. Z tego powodu cała procedura sprowadza się do zlokalizowania konta w systemie Ognivo, a następnie wysłanie zapytania do odpowiedniego organu. 

Komornik wysyła zapytanie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, aby sprawdzić, czy dana osoba korzysta z któregoś ze świadczeń. Jeżeli tak jest, to na zlokalizowanym koncie bankowym dokonuje się stosownej blokady. Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku rolników, bowiem wtedy komornik zasięga informacji u KRUS (Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego). 

Chcesz dowiedzieć się, ile komornik może zająć z poszczególnych świadczeń? Znajdziesz niezbędne informacje w naszych dedykowanych wpisach: 

Ile może zabrać komornik z emerytury w 2023 roku?

Ile komornik może zabrać z renty w 2023 roku?

Skąd komornik wie o samochodzie dłużnika?

W pierwszej kolejności komornik skupia się na tych elementach majątku, które najłatwiej i najszybciej jest upłynnić z pomocą licytacji komorniczej. Komornikowi zależy na skutecznym przeprowadzeniu egzekucji, toteż jednym z pierwszych elementów do zajęcia jest samochód dłużnika (jeżeli takowy posiada). 

Wystarczy, że komornik złoży zapytanie do baz CEPiK (Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców). Dzięki temu organ egzekucyjny może natychmiast uzyskać informacje o wszystkich pojazdach, jakie są zarejestrowane na dłużnika. Wówczas dokonanie odpowiedniego zajęcia pozostaje jedynie formalnością. 

Czy można uniknąć zajęcia auta?

Część dłużników stara się przechytrzyć komornika, z mniejszą lub większą skutecznością. Stąd spotykanym zjawiskiem jest kupno i rejestracja pojazdu na inną osobę. Takie działanie w teorii pozwala zadłużonemu na korzystanie z auta, ale wszystko zależy wtedy od woli jego faktycznego posiadacza (którym dłużnik nie jest). 

Trudno jest uniknąć zajęcia auta, ale nie jest to niemożliwe. Kontaktując się z wierzycielem można wypracować ugodę, na skutek której wyłączony on dany przedmiot spod egzekucji komorniczej. Nie zawsze będzie to dostępna opcja, szczególnie gdy dłużnik nie posiada innych elementów majątku, które mogłyby pokryć potrzeby wierzyciela. 

Najgorszym rozwiązaniem jest jednak próba sprzedaży auta podczas trwania egzekucji komorniczej. Takie działanie traktowane jest jako celowe uszczuplenie swojego majątku ze szkodą dla wierzyciela, i podlega karze pozbawienia wolności nawet do 5 lat. W przypadku sprzedaży auta przed wszczęciem postępowania, dłużnik nie powinien mieć z tego tytułu żadnych problemów. 

Jak komornik szuka nieruchomości?

Komornicy mają kilka metod na szukanie nieruchomości dłużników. 

Wybrane metody takiego działania to m.in.:

  • zapytania do EKW (Elektroniczne Księgi Wieczyste)
  • zapytanie do Urzędu Skarbowego
  • szukanie informacji we wspólnotach i spółdzielniach mieszkaniowych
  • zapytania do ewidencji gruntów i budynków 

Szukanie nieruchomości dłużnika jest dla komornika szczególnie trudnym zadaniem, gdy nieruchomość nie posiada swojego wpisu w Księgach Wieczystych. Dłużnik niekoniecznie będzie w posiadaniu nieruchomości znajdującej się blisko jego miejsca zamieszkania. W Polsce mamy 380 jednostek odpowiedzialnych za bazy ewidencji gruntów i budynków, toteż łatwo przewidzieć, że szukanie zajmie komornikowi sporo czasu. 

Jak komornik sprawdza majątek w postaci ruchomości?

W celu dokonania zajęcia na ruchomościach dłużnika, organ egzekucyjny wchodzi do jego mieszkania (lub mieszkań, jeżeli mowa o większej liczbie nieruchomości). Warto pamiętać o tym, że osoby zadłużonej nie musi być wówczas na miejscu. Jeżeli dłużnik jest nieobecny, to komornik i tak wejdzie do mieszkania z pomocą ślusarza aby zająć poszczególne elementy mienia.

Osoba zadłużona nie powinna w takiej sytuacji sprzedawać, ukrywać, niszczyć, ani zbywać swoich przedmiotów. Podobnie jak w przypadku samochodu, tak i tutaj takie działanie grozi odpowiedzialnością karną. Kwestię tą reguluje § 2 Art. 300. Kodeksu Karnego. 

Komornik dowie się o takim szkodliwym działaniu ze względu na to, że dłużnik zobowiązany jest do sporządzenia wykazu majątku. Wykaz musi być zgodny ze stanem faktycznym, a podawanie nieprawdziwych lub wybrakowanych informacji również będzie niosło za sobą skutki prawne. 

Czy komornik sprawdza majątek pod względem właściciela?

Wbrew pozorom, komornik nie sprawdza majątku w mieszkaniu dłużnika pod względem tego, kto jest jego właścicielem. Taki stan rzeczy prowadzi czasem do pomyłek, na skutek których zajęciu podlega przedmiot należący do osoby trzeciej. Może to być np. laptop, który dłużnik pożyczył od znajomego i ma go w swoim domu. W celu odzyskania swojej należności, pokrzywdzony musi złożyć stosowne pismo do komornika i wyjaśnić zaistniałą sytuację. 

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000771/U/D20180771Lj.pdf

https://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko-17/63929,Udaremnienie-lub-uszczuplenie-zaspokojenia-wierzycieli-art-300.html

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/komornicy-sadowi-18712992/roz-3

Cezary Mański
Cezary Mański
Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie bedzie opublikowany. *wymagane pola są zaznaczone

Podobne artykuły