Czego nie może zabrać komornik za długi?

Niespłacanie swoich zobowiązań może skutkować skierowaniem sprawy przeciwko dłużnikowi na drogę sądową. Czasem jej rozstrzygnięciem jest rozpoczęcie egzekucji komorniczej. Komornik kontaktuje się z dłużnikiem w celu odzyskania należności, a w ostateczności – zajmuje jego majątek. Z tego względu osoby wykonujące obowiązki komornika nie cieszą się dobrą opinią, a kontakt z komornikiem najczęściej jest wyjątkowo nieprzyjemnym przeżyciem. Nie każdy o tym wie, ale komornik nie ma prawa do zajęcia wszystkich pieniędzy dłużnika, czy zabrania mu wszystkich przedmiotów. Istnieje cały katalog przedmiotów podlegających egzekucji komorniczej. Dziś odpowiemy też na pytanie jaka jest kwota wolna od zajęcia komorniczego i czego nie zajmie komornik.

Nowe przepisy lepiej chronią Polaków przed zajęciem komorniczym

Choć komornicy nie cieszą się w Polsce zbyt dobrą opinią, warto zdać sobie sprawę z tego, że jak ważna jest ich działalność. Gdyby nie możliwość ściągnięcia należności w ramach egzekucji komorniczej, z pewnością wiele osób nie opłacałoby swoich zobowiązań. W praktyce z pewnością koszty kredytów gotówkowych, czy różnych pożyczek wzrosłyby. Z oferty instytucji finansowych zniknęłyby prawdopodobnie darmowe pożyczki i chwilówki, których sporo osób mogłoby nie spłacać. Niektórzy wciąż uważają, że  komornicy “zabierają” ich pieniądze i różne przedmioty. W rzeczywistości komornik niejako pracuje na zlecenie wierzyciela, który ma całkowite prawo do odzyskania swojej należności.

Od 1 stycznia 2019 w Polsce pojawiły się natomiast przepisy, które w sporym stopniu podnoszą bezpieczeństwo Polaków i chronią ich majątek przed całkowitym zajęciem komorniczym. Ustawa o komornikach sądowych (z dnia 22 marca 2018 roku) oraz Ustawa o kosztach komorniczych (z dnia 28 lutego 2018 roku) sprawiły, że zabezpieczony jest zarówno interes wierzycieli, ale także w pewnym stopniu chroniony jest dłużnik. Po zmianie przepisów największe zmiany to:

• nadzór instytucji państwowych nad komornikami, możliwość odwołania komornika ze stanowiska, czy odsunięcia danego komornika od czynności
• kontrole kancelarii komorniczych – kancelarie komornicze są raz na dwa lata kontrolowane przez naczelników urzędów skarbowych
• większe wymagania stawiane przed komornikami – muszą mieć ukończone studia prawnicze, być w wieku od 28 do 65 lat i pracować w określonym rewirze

Liczba komorników w Polsce stale rośnie

Z biegiem lat liczba pracujących w Polsce komorników rośnie. Dla przykładu – w 2010 roku było ich 885, a pięć lat później – ponad 1.400. Jednocześnie liczba spraw prowadzonych przez jednego komornika wynosi między 250 a 400 miesięcznie. Przekłada się to nawet na 5 milionów egzekucji komorniczych rocznie, co pokazuje, jak wielu Polaków jest zadłużonych. Wpływa na to duża dostępność chwilówek, spora chęć do robienia zakupów na raty, a czasem stopniowe popadanie w spiralę zadłużenia.

Egzekucja komornicza – co może zabrać, a czego Neil zajmie komornik?

W trakcie postępowania egzekucyjnego, komornik może zająć niemal wszystko, co znajduje się w posiadaniu dłużnika. Czasem dochodzi do sytuacji, kiedy komornik zabiera przedmioty należące do osoby trzeciej, które znajdowały się w dyspozycji dłużnika. Istnieje oczywiście wtedy możliwość odwołania się od takiego zajęcia, jest to jednak nieco kłopotliwe dla rzeczywistego właściciela. Przepisy, określające co może, a czego nie może zająć komornik, znajdują się w Kodeksie Postępowania Cywilnego.

Co podlega zajęciu komorniczemu?

Co może zabrać komornik w ramach egzekucji komorniczej? W myśl obowiązujących przepisów komornik może zająć:

• konta bankowe dłużnika
• wypłatę – wynagrodzenie za pracę
• ruchomości, czyli sprzęty domowe, wartościowe przedmioty, samochód
• nieruchomość (wymagany jest tu jednak wniosek wierzyciela)
• wierzytelności
• prawa majątkowe, prawa autorskie mające jakąś wartość finansową
• papiery wartościowe, akcje, itp.

Zdecydowanie najczęściej komornik w pierwszej kolejności zajmuje konto bankowe. To dla niego najprostsze rozwiązanie. Jeśli środki zgromadzone na koncie są wystarczające do pokrycia długu, komornik nie zajmie kolejnych składników majątku dłużnika. Komornik nie zabiera jednak wszystkich zgromadzonych na koncie pieniędzy. Zobacz ile komornik może zająć z konta bankowego w 2022 roku.

Czego nie zajmie komornik? Przedmioty i majątek zwolnione z egzekucji

W myśl obowiązujących przepisów, komornik nie może zająć niektórych składników majątku dłużnika. Chodzi głównie o przedmioty osobiste oraz o środki niezbędne do codziennego funkcjonowania i utrzymania się.

Czego nie zajmie komornik:

• wpływów na konto bankowe, jak zasiłki, świadczenia rodzinne, 500+, dodatki porodowe, dodatki dla sierot, świadczenia wychowawcze i integracyjne, zasiłki dla opiekunów, środki otrzymane z pomocy społecznej
• niezbędne przedmioty osobiste i urządzenia domowe – odzież*, bielizna, ubrania wykorzystywane do pracy, pościel, niezbędny sprzęt AGD (lodówka, pralka, odkurzacz), łóżko, sprzęt do gotowania posiłków (*- komornik ma prawo zająć luksusową odzież, na przykład drogie ubrania)
• żywność, opał – w ilości niezbędnej dłużnikowi wraz z rodziną na 1 miesiąc
• przedmioty i narzędzia potrzebne do wykonywania pracy zarobkowej – na przykład maszyna do szycia krawca, samochód taksówkarza, itp.
• dokumenty, odznaczenia, przedmioty związane z praktykami religijnymi, przedmioty niezbędne do nauki, wszelkie przedmioty mające duże znaczenie dla dłużnika, które mogłyby być sprzedane tylko znacznie poniżej rynkowej wartości
• przyrządy i produkty służące do leczenia i rehabilitacyjne
• w przypadku rolników-dłużników komornik nie może zabrać 1 krowy, 2 kóz, 3 owiec i zapasu paszy, które są niezbędne do utrzymania rodziny i samego siebie

Limity zajęć komorniczych. Czego nie zajmie komornik?

W przypadku środków znajdujących się na koncie, a także wynagrodzenia za pracę, emerytury, komornik musi przestrzegać ustalonych limitów zajęcia komorniczego.

Ile może zabrać komornik z pensji, emerytury, konta bankowego? W praktyce zajęciu podlega cała suma pieniędzy ponad kwotę wolną od zajęcia komorniczego. Polskie przepisy ustalają ją w takiej wysokości, która powinna wystarczyć do zapewnienia podstawowych potrzeb życiowych dłużnika oraz jego rodziny.

Kwota wolna od zajęcia komorniczego z wynagrodzenia

Jeżeli komornik przeprowadza egzekucję komorniczą z wynagrodzenia dłużnika pracującego na etat, musi pozostawić mu równowartość minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli dłużnik zarabia pensję minimalną (lub mniej), komornik nie zabierze nic z jego wypłaty. Kwota wynagrodzenia minimalnego dla każdego roku jest inna, w 2022 roku wynosi 3010 złotych – tyle musi otrzymać dłużnik w ramach wypłaty. Nieco inaczej jest w przypadku postępowania komorniczego w związku z alimentami – wtedy komornik może zająć 50-60% pensji dłużnika alimentacyjnego.

W przypadku umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenie, umowa o dzieło) powyższe ograniczenia (limit zajęcia komorniczego z wypłaty) nie istnieją. Komornik może zająć całe wynagrodzenie. Wyjątkiem są sytuacje, gdy takie pieniądze są jedynym źródłem utrzymania dłużnika – wtedy obowiązują zasady jak przy umowie o pracę.

Zajęcie komornicze z rachunku bankowego – kwota wolna od zajęcia

Gdy komornik zajmuje konto bankowe, musi na nim pozostawić kwotę wolną od zajęcia. Wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Kwota wolna od zajęcia z rachunku bankowego w 2022 roku wynosi więc 2257 zł 50 gr.

Ile komornik może zabrać z emerytury lub renty?

W przypadku egzekucji komorniczej z emerytury lub renty, komornik musi zostawić kwotę wynoszącą 75% najniższej emerytury lub renty w danym roku. Dokładne kwoty zależą jednak od rodzaju zaległości, które są podstawą do wszczęcia egzekucji komorniczej.

Wierzyciel decyduje o sposobie egzekucji

Mało kto o tym wie, ale w dużej mierze to wierzyciel decyduje o tym, co zajmie komornik. Wierzyciel lub firma, która kupiła wierzytelności mogą wskazać komornikowi, jakie składniki majątku dłużnika zająć w pierwszej kolejności. Często powoduje to, że wierzyciel próbuje pozyskać na temat swojego dłużnika dodatkowe informacje, na przykład o posiadanych nieruchomościach. Jednocześnie najczęściej wierzyciel wie, czego nie zajmie komornik w związku z obowiązującymi przepisami.

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora