Dofinansowanie do niani – kto może je uzyskać w 2024?

Wielu rodziców i opiekunów nie ma możliwości zajmować się swoim dzieckiem całodobowo, przez co konieczne będzie skorzystanie z pomocy opiekunki lub opiekuna. W wielu przypadkach skorzystanie z takiej pomocy wiąże się z poniesieniem dodatkowych kosztów. Aby pomóc finansowo rodzicom, Rząd zapewnia dofinansowanie do niani. Zobaczmy, jak wygląda ta forma wsparcia i kto może na nią liczyć. 

Na czym polega dofinansowanie do niani?

Dofinansowanie do opieki nad dzieckiem, określane potocznie jako dofinansowanie , to bezzwrotne świadczenie mające na celu finansowe odciążenie kwalifikujących się rodzin. Dzięki dofinansowaniu możliwe jest zwolnienie z opłacania składek społecznych za nianię do kwoty wynagrodzenia nie wyższej niż 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. 

Powyżej tej kwoty, koszty ponosi osoba zatrudniająca nianię, czyli w tym przypadku rodzic lub opiekun. Głównym warunkiem skorzystania z tego rodzaju pomocy jest podpisanie z nianią umowy uaktywniającej, oraz zgłoszenie jej do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w ZUS. 

Kto może otrzymać dofinansowanie do niani?

Dofinansowanie do opiekunki dziecięcej mogą otrzymać zarówno rodzice dziecka, jak i jego opiekunowie prawni. Świadczenie przeznaczone jest także dla osób wychowujących dziecko samotnie. Ponadto, nie istnieje kryterium dochodowe, więc z takiej pomocy mogą skorzystać wszyscy zainteresowani, niezależnie od zarobków.

Rodzice i opiekunowie prawni mogą skorzystać z dofinansowania jeśli:

• dziecko ma od 20 tygodni do 3 lat – w przypadku dzieci, które nie mogą pójść do przedszkola, będzie to okres do 4. roku życia
• nie korzystają z urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego lub wychowawczego
• nie tworzą zawodowej rodziny zastępczej
• nie korzystają z ulgi na podstawie umowy aktywizacyjnej, czyli na przykład nie zatrudniają innej osoby, która była bezrobotna
• dziecko nie chodzi do żłobka, klubu dziecięcego ani nie jest pod opieką dziennego opiekuna

Aby móc otrzymać dofinansowanie do opiekunki, należy spełnić także przynajmniej jeden poniższy warunek:

• rodzice zatrudnieni są na umowę o pracę (bez względu na wymiar etatu) lub zlecenie
• rodzice prowadzą działalność pozarolniczą
• rodzice prowadzą działalność rolniczą (nie dotyczy osób, które są domownikami w gospodarstwie rolnym i podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników)

Kto może być nianią dziecka?

Aby otrzymać dofinansowanie do niani, należy zatrudnić osobę, która ukończyła 18. rok życia i posiada orzeczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania takiej pracy. Ponadto, niezbędne będzie także zrobienie badań dla celów sanitarno-epidemiologicznych. Nianią nie może być rodzic dziecka. 

Nianią może być osoba z najbliższej rodziny, taka jak babcia, siostra, kuzynka, ale może to być także osoba z bliskiego otoczenia, taka jak sąsiadka lub przyjaciółka. Wymagania nie są restrykcyjne, ponieważ niania nie musi mieć kierunkowego wykształcenia ani doświadczenia zawodowego w pracy z małymi dziećmi. Nie są wymagane żadne dodatkowe szkolenia, aby świadczenie zostało przyznane.

Czy nianią może być obywatel innego państwa? Nianią może być także osoba bez polskiego obywatelstwa, ponieważ nie ma kryteriów dotyczących narodowości. Ważne, aby niania spełniała wyżej opisane warunki.

Ile wynosi dofinansowanie do niani i jak je uzyskać?

Dofinansowanie do opieki nad dzieckiem zwalnia ze składek ZUS do wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia. Obecnie minimalna krajowa płaca wynosi 4242 złotych brutto, co oznacza że rodzice mogą liczyć na zwolnienie ze składek od wynagrodzenia do kwoty 2121złotych. Pozostałą część składek płacą rodzice. 

Warto też pamiętać, że w lipcu 2024 roku minimalne wynagrodzenie wzrośnie do 4300 złotych. Ma to wpływ na dofinansowanie do opiekunki dla dziecka . Zatrudniając ją, nie zapłacimy ZUS-u od większej części wynagrodzenia (2150 zł).

Jakie dokumenty należy przygotować?

Aby uzyskać dofinansowanie do niani, konieczne będzie złożenie odpowiednich dokumentów do ZUS. W tym celu warto uprzednio porozmawiać z nianią, aby uzyskać odpowiednie dane do złożenia wniosku, w którym znajdą się jedynie informacje zgodne ze stanem faktycznym.

Jakie dokumenty będą wymagane?

• umowa uaktywniająca – umowa o świadczenie usług, zawarta z nianią. Stosuje się do niej przepisy kodeksu cywilnego, które dotyczą umowy zlecenia. 
• informacje o obu stronach, potrzebne aby zgłosić całość do ZUS
• dokumenty potrzebne do zgłoszenia rodzica i niani jako płatników ZUS:
  • zgłoszenie płatnika składek (ZUS ZFA)
  • zgłoszenie do ubezpieczeń (ZUS ZUA)
  • zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego (ZUS ZZA)
• dokumenty potrzebne do rozliczania składek:
  • deklaracja rozliczeniowa (ZUS DRA)
  • imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach (ZUS RCA)
  • imienny raport miesięczny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne (ZUS RZA)

Jakie informacje o niani będą potrzebne, aby prawidłowo zgłosić całość do ZUS? Będą to przede wszystkim: imię i nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania, data urodzenia i obywatelstwo. Istotne będą również informacje o pobieranych świadczeniach (jeśli takowe występują), ubezpieczeniach i prowadzeniu innej działalności przez nianię. Jeżeli niania jest osobą z całkowitą lub częściową niepełnosprawnością, to stosowną informację o tym fakcie również należy umieścić w składanych dokumentach. 

Dofinansowanie do niani – jak sporządzić umowę?

Wśród wymaganych dokumentów, aby uzyskać dofinansowanie do niani, widnieje umowa uaktywniająca, zawierana pomiędzy osobą zatrudniającą a nianią. Umowa o świadczenie usług musi zawierać niezbędne informacje oraz być zgodna z obecnie panującymi przepisami. Taki dokument należy sporządzić w każdym przypadku, nawet gdy niania jest osobą z bliskiego otoczenia lub rodziny.

Co powinno znaleźć się w umowie?

• informacje o obu stronach umowy
• cel i przedmiot umowy
• wymiar pracy, czyli dni i godziny w których niania będzie pełnić swoje obowiązki
• miejsce, gdzie niania będzie sprawowała opiekę nad dzieckiem
• czas trwania zawieranej umowy
• liczba dzieci, jakie będą objęte opieką w ramach pracy niani
• informacje o obowiązkach niani
• wysokość wynagrodzenia, a także warunki i terminy jego wypłaty
• warunki, sposób zmiany i rozwiązania umowy

Umowę należy sporządzić w formie pisemnej, ze względu na fakt, iż będzie ona musiała zostać załączona jako jeden z dokumentów składanych do ZUS. Aby uniknąć ewentualnych niejasności bądź nieporozumień, warto zachować także kopię umowy w postaci cyfrowego skanu. 

Kiedy i gdzie złożyć dokumenty, aby otrzymać dofinansowanie do niani?

Ile czasu ma rodzic lub opiekun prawny na złożenie dokumentów do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w ZUS? Jest to okres 7 dni, począwszy od dnia w którym niania zacznie pracować na podstawie umowy. Pierwszą składkę należy rozliczyć do 15. dnia kolejnego miesiąca po zatrudnieniu niani.

Co, jeżeli dana osoba nie zapłaci składki w terminie? Wówczas może dojść do powstania zaległości w ZUS. Więcej informacji o tego typu zobowiązaniu znajdziecie w naszym wpisie: Zobowiązania w ZUS – czym są? Zaległe składki w ZUS. 

Obecnie zainteresowani mają dwa sposoby na to, aby dostarczyć niezbędne dokumenty do ZUS. Pierwszą opcją jest wizyta w stacjonarnym oddziale ZUS, odpowiednim dla miejsca zamieszkania osoby wnioskującej. Możliwe jest także wysłanie załączników pocztą, jednak to rozwiązanie może wiązać się z dłuższym czasem dostarczenia dokumentów. 

Kiedy dofinansowanie do opiekunki dla małego dziecka się kończy?

Dofinansowanie do opieki nad dzieckiem kończy się najczęściej w momencie rozwiązania lub wygaśnięcia umowy z nianią. Rodzic lub opiekun prawny ma 7 dni na to, aby wyrejestrować nianię z ubezpieczeń korzystając z formularza “wyrejestrowanie z ubezpieczeń (ZUS ZWUA)”, a czas liczony jest od dnia, w którym umowa przestaje być ważna. 

W jakich sytuacjach dofinansowanie się kończy?

• Kiedy dziecko ukończyło 3 lub 4 lata
• Kiedy zmieni się sytuacja finansowa rodzica, np. straci on pracę
• Kiedy umowa podpisana z nianią zostaje rozwiązana lub wygasła

Jeżeli dana osoba zatrudniała jedynie nianię, i nie opłaca składek na własne ubezpieczenia, to konieczne będzie także wyrejestrowanie siebie jako osoby zatrudniającej. W tym celu należy skorzystać z formularza “wyrejestrowanie płatnika składek (ZUS ZWPA)”.

Źródło:

1. https://kadry.infor.pl/kadry/inne_formy_zatrudnienia/umowy_cywilnoprawne/6407925,zatrudnienie-niani-2024-umowa-uaktywniajaca.html
2. https://tvn24.pl/biznes/pieniadze/placa-minimalna-2024-netto-brutto-ile-na-reke-przy-umowie-o-prace-st7721012

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora