Zobowiązania w ZUS - czym są? Zaległe składki w ZUS.

Wysokie kary, utrata zaufania klientów, a nawet zajęcie konta bankowego. Takich problemów może spodziewać się przedsiębiorca w przypadku powstania zaległości w płatnościach w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. ZUS ma prawo ubiegać się spłaty powstałych zobowiązań jeszcze przez wiele lat po ich naliczeniu. Zobacz, jak długo ZUS ma prawo domagać się ich zwrotu.

Prawa i obowiązki przedsiębiorcy wobec ZUS

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, każdy przedsiębiorca ma pewne obowiązki wobec ZUS. Przysługują mu jednak także pewne prawa. W trakcie rejestracji działalności gospodarczej, przedsiębiorca staje się płatnikiem składek ZUS.

Głównymi zobowiązaniami przedsiębiorcy wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są:

zgłoszenie się do ubezpieczenia w odpowiednim terminie;
opłacanie składek ZUS na czas;
obliczenie składki ubezpieczenia ZUS w odpowiedni sposób.

Czasami przedsiębiorca może lub musi zgłosić do ZUS także swoich pracowników, a także członków rodziny. Druk zgłaszający płatnika składek do ZUS należy przesłać w terminie do 3 dni od momentu rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG.

Płatnik składek ZUS (przedsiębiorca prowadzący działalność) chciałby zgłosić swoich pracowników i członków rodziny do ZUS. Wtedy staje się płatnikiem ich składek społecznych. Ma na to siedem dni od momentu powstania takiego obowiązku. Zarówno przedsiębiorca, jak i zgłoszone przez niego do ubezpieczenia osoby mogą korzystać z ubezpieczenia chorobowego i zdrowotnego w ZUS.

Obowiązki płatnika składek wobec ZUS – druk DRA i terminowe opłaty

Przedsiębiorca musi samodzielnie wyliczyć składkę ZUS, którą jest objęty. Następnie określoną kwotę należy przelać na odpowiednie konto. Po rejestracji działalności gospodarczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysyła do właściciela firmy dokument, w którym znajduje się jego jego numer do wpłat.

Dodatkowo, przedsiębiorca musi co miesiąc składać deklarację ZUS DRA. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy płatnik składek jest ubezpieczony od najniższej kwoty. Druki i dokumenty można składać poprzez Platformę Usług Elektronicznych ePłatnik, co jest wygodne i szybkie.

Polacy dobrze oceniają ZUS

Większość Polaków wyraża się pozytywnie na temat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Badania pokazują, że dobre zdanie ma nawet ¾ Polaków. W opinii Polaków w ostatnich latach obsługa klientów ZUS uległa zdecydowanej poprawie. Kontakt z ZUS jest prosty, a spawy można załatwić mailowo, telefonicznie lub osobiście – w stacjonarnych oddziałach. Emeryci doceniają także funkcję doradcy emerytalnego, który pomaga w codziennych sprawach.

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z tym, że przedsiębiorca staje się automatycznie płatnikiem ZUS. Nie ma więc możliwości nie opłacania składek na ZUS. Problemy dla przedsiębiorcy mogą się pojawić właśnie w momencie powstania pewnych zaległości w opłatach. Niedopełnienie obowiązku terminowych płatności na odpowiednie konto bankowe może się natomiast wiązać z kilkoma przykrymi konsekwencjami.

Warto podkreślić, że jedynie przedsiębiorcy muszą samodzielnie odprowadzać składki na ZUS.W przypadku pracowników zatrudnionych “na etacie”, takie działania podejmuje ich pracodawca.

Ubezpieczenie społeczne – kto jest płatnikiem?

Sprawy związane z ZUS i naliczaniem składek reguluje Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. To, kto jest płatnikiem składek na ZUS, reguluje Art. 4. Ustawy. Jest nim między innymi:

przedsiębiorca, który ma obowiązek opłacać składki na własne ubezpieczenie społeczne;
pracodawca, w przypadku gdy firma zatrudnia pracowników zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego;
ośrodek pomocy społecznej – w przypadku osób rezygnujących z pracy ze względu na konieczność sprawowania opieki nad członkiem rodziny;
urząd pracy – opłaca składki dla osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych;
inne instytucje i jednostki, w szczególnych przypadkach.

Oznacza to, że właściwie niemal tylko właściciele firm są płatnikami własnych składek socjalnych. W większości pozostałych przypadków płatnikiem składek ZUS jest pracodawca lub inna instytucja. Z tego względu temat składek na ZUS jest dobrze znany niemal tylko przedsiębiorcom.

Co w przypadku, gdy płatnik składek ma zaległe składki na ZUS?

Jeżeli płatnik ma obowiązek opłacania składek na ZUS, lepiej mieścić się w terminach określonych w przepisach. W przeciwnym wypadku Zakład Ubezpieczeń Społecznych naliczy odpowiednie odsetki.

Prowadząc działalność gospodarczą, przedsiębiorca musi opłacać składki na ubezpieczenie społeczne:

emerytalne;
rentowe i wypadkowe;
ubezpieczenie zdrowotne;
chorobowe.

Jedynie to ostatnie (ubezpieczenie chorobowe) jest ubezpieczeniem dobrowolnym. Dotyczy to jednak tylko właściciela firmy – jeżeli ma obowiązek zgłosić pracowników do ZUS, musi opłacić dla nich wszystkie składki.

Wysokość składek społecznych jest zależna od kilku czynników, między innymi dochodów i przychodów (w zależności od rodzaju sposobu opodatkowania) osiąganych przez firmę. Dla osób, które zakładają swoją pierwszą działalność gospodarczą istnieje możliwość skorzystania z ulgi.

Gdy płatnik składek nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań wobec ZUS, może liczyć się z naliczaniem kar. Samo ubezpieczenie społeczne może przestać działać (płatnik składek nie będzie nim objęty), ale to nie koniec możliwych niedogodności.

Jakie konsekwencje w przypadku zaległości w ZUS?

Płatnik składek, który nie opłaci wszystkich swoich zobowiązań wobec ZUS może liczyć się z wieloma konsekwencjami. Pierwszą z nich jest naliczanie karnych odsetek w wysokości 8% w skali roku. Przedsiębiorca nie musi ich płacić, dopóki nie osiągną wartości 6,60 zł.Jeżeli płatnik wciąż nie opłaca swoich składek, ZUS ma prawo nałożyć na niego grzywnę. Jej wysokość to nawet 5 tys. złotych, a suma może wzrosnąć ze względu na poniesione przez ZUS w toku postępowania koszty.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma prawo naliczyć dodatkową opłatę w wysokości 100% rocznej składki. W przypadku unikania płatności składek, a także kar i dodatkowych opłat, ZUS może zająć konto bankowe. Jeżeli środki nie okażą się wystarczające, zajęci podlegać może majątek firmy, a także nieruchomości, także z prywatnego majątku dłużnika.

Już w pierwszym dniu, kiedy składki nie są opłacone, ubezpieczenie społeczne przestaje działać. Dłużnik nie ma także prawa do np. zasiłku macierzyńskiego. Może się to wiązać z ogromnymi kosztami, na przykład podczas konieczności leczenia lub na skutek wypadku. Przedsiębiorstwo, które zalega ze składkami społecznymi na ZUS nie może brać udziału w przetargach publicznych. Zostanie także prawdopodobnie wpisane na listy dłużników KRD (Krajowy Rejestr Dłużników). Stosowna informacja pojawi się w publicznie dostępnych bazach informacji gospodarczej (m.in. BIK i BIG).

Dodatkowo, niezapłacone należności mogą być przeniesione na wspólników, a także członków rodziny.

Zobacz także:

Czy zaległości w ZUS ulegają przedawnieniu?

Przedsiębiorca, który zalega ze składkami na ZUS może liczyć na ich przedawnienie. Może to jednak nastąpić dopiero po 5 latach od pojawienia się należności. Takie regulacje zawarte są w Ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (Art. 24.). Jeszcze 10 lat temu termin ten był dłuższy – wynosił 10 lat. Zgodnie z nową interpretacją, należności powstałe przed 1. stycznia 2012 roku mają 10-letni okres przedawnienia. Młodsze są objęte krótszym, 5-letnim okresem.

Jak się jednak okazuje, uchylenie się od zapłacenia zaległych składek może nie być takie proste. Przedawnione składki nie są anulowane, a jedynie zmieniają swój charakter prawny. Może to oznaczać, że mimo 5-cio lub 10-cio letniego okresu przedawnienia, ZUS wciąż będzie mógł ubiegać się o jego spłatę. Takie sprawy często kończą się w Sądzie.

Warto więc regularnie sprawdzać, czy na koncie ZUS nie pojawiają się zaległości. Można to zrobić poprzez Platformę Usług Elektronicznych ePłatnik. Do zalogowania się można użyć podpisu elektronicznego lub Profilu Zaufanego. Można także udać się osobiście do stacjonarnego oddziału ZUS i tam sprawdzić, czy należności są opłacone. Więcej informacji można znaleźć także na stronie internetowej ZUS.

Zobacz także artykuły:

Tagi: zobowiązania w zus, ZUS

Tomasz Marczewski

Specjalista SEM i SEO. Jego celem jest pomagać osobom zadłużonym i dostarczać im odpowiedzi na wszystkie pytania związane z finansami osobistymi. Pasjonat podróży, motoryzacji i technologii blockchain. Zobacz pozostałe artykuły autora