Po czym poznać fałszywy banknot?

Obrót gotówką jest coraz rzadziej spotykany zarówno w przypadku codziennych transakcji, jak i rozliczeń na większą skalę. Trudno się temu dziwić, biorąc pod uwagę wady fizycznego pieniądza: jego podatność na uszkodzenie i zagubienie, a także spore pole do wszelkiego rodzaju oszustw i nadużyć. Chcąc zapewnić sobie bezpieczne zakupy i uniknąć ewentualnych nieprzyjemności, warto dokładnie sprawdzić, jaka gotówka znajduje się w naszym portfelu. W dalszej części wpisu dowiecie się, po czym poznać fałszywy banknot i co zrobić, jeśli takowy faktycznie znajdzie się w waszym posiadaniu. 

Jak rozpoznać fałszywy banknot?

Rozpoznanie fałszywego banknotu nie jest prostą kwestią, ponieważ przestępcy dopuszczają się coraz bardziej wyrafinowanych metod podrabiania pieniądza. Z tego powodu na przestrzeni lat do używanych banknotów wprowadzono liczne elementy, które sprawiają, że podrobienie pieniądza za pomocą zwykłego wydruku na odpowiednim papierze nie jest możliwe. Takim elementem jest m.in. znak wodny. 

Jak sprawdzić, czy banknot jest prawdziwy?

1. podstawowe dane – Polski Złoty emitowany jest w następujących nominałach: 10 (Mieszko I), 20 (Bolesław Chrobry), 50 (Kazimierz Wielki), 100 (Władysław Jagiełło), 200 (Zygmunt I Stary) i 500 złotych (Jan III Sobieski). 
2. obecność symboli z efektem kątowym – są to grafiki, które zmieniają swój wygląd w zależności od kąta padającego na nie światła. Jednym z takich elementów jest seria banknotu. 
3. znaki wodne – symbole znajdujące się po obu stronach banknotu, których oryginalność można potwierdzić w świetle przechodzącym mikroskopu. Są one ledwie widoczne gołym okiem. 
4. nitka zabezpieczająca – znajdująca się na lewej stronie przedniej części banknotu pionowa kreska z drobnymi cyframi. Sama nitka ma ciemny odcień, z kolei cyfry są jaśniejsze i odpowiadają oznaczeniu nominału w lustrzanym odbiciu. 
5. faktura papieru – jeśli papier jest jednolity i nie posiada żadnych wypukłości i wyżłobień, to istnieje prawdopodobieństwo posiadania podrobionego banknotu. Oryginalny Polski Złoty ma chropowatą fakturę, z wyczuwalnymi pod palcami nadrukami. 

Po czym poznać, że banknot jest fałszywy?

Poza wyżej wspomnianymi elementami świadczącymi o oryginalności pieniądza, banknoty obiegowe zawierają inne, mniej oczywiste zabezpieczenia przed podrobieniem. Przykładem jest rozeta, czyli nadruk w kształcie ornamentu architektonicznego, którego kolor zależny jest od kąta patrzenia. 

Metody zabezpieczenia przed kopiowaniem banknotów to również detale ukryte przed ludzkim okiem. Oznaczenie nominału widoczne będzie jedynie pod światłem ultrafioletowym. Spora część napisów i symboli wymaga szkła powiększającego lub mikroskopu, aby odczytać i zweryfikować ich treść.  

Jeżeli uważasz, że posiadasz fałszywy banknot, to warto przeanalizować go pod względem obecności wyżej wspomnianych zabezpieczeń i elementów wyróżniających. Jeżeli chociaż jednego z nich nie ma na banknocie, to jest to znak, że masz do czynienia z pieniądzem nielegalnie wprowadzonym do obiegu. 

Jak rozpoznać fałszywy banknot 500 zł?

Kwestia ta może wydawać się oczywista, ale banknot ma swoją określoną wielkość, zależną od nominału. Banknot o nominale 500 złotych ma wymiary 7.5 na 15 centymetrów, co czyni go największym. Dla porównania, banknot dziesięciozłotowy ma wymiary wynoszące jedynie 6 na 12 centymetrów. Jeżeli masz wątpliwości w tej kwestii, to warto samodzielnie dokonać pomiaru. Jeżeli wymiary się nie zgadzają, to może to być fałszywy banknot. 

Fałszywy banknot – co zrobić?

Jeżeli podejrzewasz, że posiadasz fałszywy banknot, to dobrym rozwiązaniem będzie zaniesienie go do banku. Instytucje bankowe posiadają narzędzia umożliwiające zweryfikowanie autentyczności pieniądza. Jeżeli po takim potwierdzeniu okaże się, że banknot faktycznie jest podrabiany, to fakt ten należy zgłosić policji lub odpowiednim organom. 

Za zwrot fałszywego banknotu nie otrzymuje się jego równowartości w faktycznych, prawdziwych pieniądzach. Jest tak, ponieważ falsyfikat sam w sobie nie ma żadnej wartości. Oznacza to co prawda utratę pewnej kwoty, ale jest to jedyne rozsądne wyjście. Jeżeli zdecydujemy się na świadome użycie fałszywego banknotu, aby nim zapłacić, to grozi nam odpowiedzialność karna. 

Nieświadome użycie fałszywych banknotów

Co, jeżeli posiadacz fałszywego banknotu nie miał pojęcia, że używany przez niego pieniądz jest podrobiony? Jeżeli nie ma rzeczywistych przesłanek aby założyć, że dana osoba świadomie używała podrobionego banknotu, to ryzyko odpowiedzialności karnej jest stosunkowo niskie. Taka osoba może jednak zostać wezwana przez policję w charakterze świadka, jeżeli następny posiadacz banknotu zauważy niedogodność i zgłosi ten fakt. Wówczas konieczne będzie złożenie odpowiednich zeznań, dlatego też zaleca się sporą ostrożność. Takie działania mają na celu ustalenie źródła podrobionego pieniądza. 

Czy sprzedawca może przyjąć podrobiony banknot?

Sprzedawcy, jak i inne osoby korzystające na co dzień z płatności gotówką, nie powinni przyjmować banknotu, jeżeli nie ma pewności co do tego, czy jest on autentyczny. W takim przypadku rozsądnie będzie poprosić klienta o inny banknot. Takie działanie nie rozwiązuje jednak głównego problemu, jakim jest obecność nielegalnego banknotu w obiegu, toteż konieczne będzie również podjęcie innych kroków.

Należy niezwłocznie skontaktować się z policją (lub ochroną danego sklepu, która przekaże informację), i poinformować o zaistniałym zdarzeniu. Należy przy tym zapamiętać jak najwięcej informacji o kliencie, aby odpowiedni organ nie miał problemu z jego identyfikacją. 

Jeżeli jako sprzedawca przyjąłeś nieoryginalny banknot, pod żadnym pozorem nie wprowadzaj go do dalszego obiegu, ponieważ grozi to odpowiedzialnością karną. Zamiast tego, banknot ten należy przekazać bankowi lub policji. 

Czy można zniszczyć fałszywe banknoty?

Zniszczenie fałszywego banknotu w teorii wydaje się być wygodniejszym rozwiązaniem, niż przekazanie go odpowiednim służbom. Nie istnieją obecnie żadne zapisy prawne, przewidujące karanie osób niszczących środki pieniężne należące do nich. Mimo tego, fałszywy banknot nie powinien być niszczony, a oddanie go w ręce policji lub banku będzie znacznie lepszym wyjściem. 

Jest tak, ponieważ samo zniszczenie pieniądza nie prowadzi do wykrycia i ukarania sprawcy. Oznacza to, że nawet jeśli z obiegu zniknął jeden banknot, to podobnych nadal mogą być tysiące. Co więcej, przeciętna osoba nie posiada narzędzi, aby z całkowitą skutecznością zweryfikować autentyczność banknotu. W przypadku jego zniszczenia ryzykujemy więc utratą środków. 

Uwaga: Niszczenia banknotu nie należy mylić z jego przerabianiem. Jeżeli częściowe zniszczenie banknotu ma na celu przerobienie go w celu wprowadzenia w obieg innego środka pieniężnego, to przewidywana jest kara pozbawienia wolności od roku do 10 lat. 

Posiadasz zniszczone banknoty? Czytając nasz osobny wpis, dowiesz się, co zrobić w takiej sytuacji: Wymiana zniszczonych banknotów. Gdzie wymienić zniszczone banknoty? 

Co grozi za posiadanie i produkowanie fałszywych banknotów?

Zgodnie z Art. 310 Kodeksu Karnego, świadome przyjęcie, przechowanie, transport i posiadanie fałszywych banknotów w celu późniejszego wprowadzenia ich w obieg skutkuje karą pozbawienia wolności od roku do 10 lat. Dotyczy to nie tylko pieniędzy, ale również innych środków płatniczych i dokumentów. 

Bardziej odczuwalne skutki dotyczą tych, którzy podrabiają albo przerabiają banknoty lub inne obowiązujące środki płatnicze i dokumenty uprawniające do uzyskania środków pieniężnych. Kara pozbawienia wolności w takim przypadku wynosi od 5 do 25 lat. 

Jeżeli przestępca dopiero czynił przygotowania do opisanych wyżej czynów, to nadal podlega karze pozbawienia wolności. W takiej sytuacji wynosi ona od 3 miesięcy do 5 lat.

Najczęściej zadawane pytania

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora