Na czym polega odfrankowienie kredytu?

Frankowicze to spora grupa osób, które zdecydowały się kupić mieszkanie na kredyt. Po namowach banków i zapewnieniu, że to bezpieczne, zdecydowali się na kredyt we frankach. Skutkiem zmian kursu walut (frank szwajcarski znacznie podrożał) rata kredytu i łączna suma do spłaty znacznie wzrosły. Po wielu latach sądowych batalii okazało się, że umowy kredytowe mogły zawierać niedozwolone zapisy i możliwe jest odfrankowienie kredytu. Co to jest i czy warto skorzystać z tej opcji? Postaramy się opisać to w dzisiejszym artykule.

Odfrankowienie kredytu

Kredyt na mieszkanie w walucie obcej (euro, frank szwajcarski, dolar amerykański lub inna) w przeszłości był oferowany wielu klientom. Proponowane warunki spłaty i miesięczna rata okazywały się bardziej korzystne, niż hipoteka w PLN. Jak się jednak okazało, frankowicze zapłacili wysoką cenę za swoją decyzję. Wadą kredytu w walucie obcej jest ryzyko kursowe. Kurs może zmienić się w dość znacznym stopniu, co miało miejsce właśnie w przypadku franka szwajcarskiego. Efekt był dla niektórych kredytobiorców dramatyczny. Mimo wieloletniej spłaty wysokich rat, łączny koszt do spłaty wciąż był na wyższym poziomie, niż ten podany na początku przez bank.

Jak się jednak okazuje, możliwe jest odfrankowienie kredytu. Oznacza to (w dużym uproszczeniu):

• zmianie treści umowy kredytowej i tym samym jej warunków
• oddanie kredytobiorcy wpłaconych już środków
• zmniejszenie salda
• ponowne obliczanie rat kredytu
• spłata pozostałej części w złotówkach

Na czym polega odfrankowienie kredytu?

Powyższy zabieg jest możliwy dzięki usunięciu z umowy kredytowej klauzuli indeksacyjnej. Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej działania polskich banków w tym zakresie były niedozwolone. Potwierdza to wyrok w sprawie rodziny Dziubaków z 3 października 2019 roku. Unijny Trybunał orzekł w nim, że banki przekroczyły swoje uprawnienia. Niekorzystny dla kredytobiorcy zapis stał się powodem do umożliwienia odfrankowienia kredytu.

Jak się bowiem okazało, zrzucenie całego ryzyka związanego z kursem walut na kredytobiorcę to nie jedyny zarzut wobec banków. Banki samodzielnie ustalały kurs, po jakim kredytobiorca musiał spłacać swój kredyt we frankach. Jak łatwo można się domyślić, nie był on zbyt korzystny dla klienta…

Kredyt indeksowany i kredyt denominowany – różnice

Dla wyjaśnienia, na czym polega odfrankowienie kredytu, należy także przedstawić jego konstrukcję. Przeliczenie kredytu na złotówkę i oddanie nadpłaty są jednak możliwe w przypadku obu kredytów, choć jeszcze niedawno nie było to tak oczywiste.

Co to jest kredyt indeksowany?

Kredyt indeksowany ma dość zawiłą konstrukcję. W istocie cały proces w żadnym momencie nie zakładał  przekazywania pieniędzy w innej walucie, niż polski złoty. Kredyt indeksowany zakłada jedynie waloryzację w oparciu o kurs obcej waluty.Oznacza to, że wpłaty i wypłaty odbywają się w złotówkach. Waloryzacja zwykle odbywałą się natomiast w oparciu o franka szwajcarskiego. Wypłacone w złotówkach (na zakup nieruchomości) środki są od razu przeliczane z PLN na CHF, służy do tego bankowa tabela kursu walut. Raty kapitałowo-odsetkowe są natomiast przeliczane w drugą stronę. Także w tym momencie brany jest pod uwagę kurs z tabeli danego banku.

Wysokość każdej raty jest więc wprost uzależniona od aktualnego kursu waluty obcej. Trzeba dodać, że kredyt indeksowany nie jest w żadnym stopniu zbliżony do typowego kredytu walutowego. Chodzi po prostu o to, aby bank dwukrotnie mógł przeliczyć wartość wyrażoną w złotówkach na franki szwajcarskie i w drugą stronę. To wyjątkowo niekorzystne dla klientów ze względu na bardzo wysoki (nierynkowy) spread.

Kredyt denominowany

W przypadku kredytu denominowanego wypłata również następuje w polskiej złotówce. Kwota kredytu wpisana w umowie jest natomiast wyrażona we frankach szwajcarskich.  Klient banku płaci raty w złotówce. Wysokość raty zależy jednak od bankowej tabeli kursu walut.

Jak wyliczyć nadpłatę kredytu? Kalkulator odfrankowienia kredytu

Obliczenie nadpłaty kredytu, którą odzyskamy po odfrankowieniu kredytu, nie jest trudne. W tym celu warto użyć kalkulatora odfrankowienia kredytu hipotecznego. Kalkulator pozwoli wyliczyć różnicę między zapłaconą już sumą rat, a tym ile wynosiłyby, jakby umowa nie zawierałą niedozwolonych klauzul. W praktyce oznacza to po prostu sprawdzenie, ile wyniósłby kredyt, jakby od początku był spłacany w złotówkach (bez przewalutowania). 

Musimy również ustalić, ile wynosiłaby rata, gdyby nie była indeksowana, czy waloryzowana w walucie obcej. Musimy zsumować raty, które płacilibyśmy przez cały okres spłaty. Od tej sumy odejmujemy zapłacone bankowi raty. Różnica jest nadpłatą, którą możemy odzyskać od banku po odfrankowieniu kredytu.

Dzięki odfrankowieniu kredytu nie tylko odzyskasz część wpłąconych środków. Również bieżące raty pozostałe do spłaty powinny być w tym wypadku niższe. Frankowicze mogą więc liczyć na podwójną korzyść. W niektórych sytuacjach oszczędności sięgają nawet kilkuset tysięcy złotych!

Czy odfrankowienie kredytu denominowanego jest możliwe?

Długo wydawało się, że możliwe jest jedynie odfrankowienie kredytu indeksowanego we frankach. Jak się jednak później okazało, również kredyt denominowany można odfrankowić. 

Wyrok TSUE wskazuje również na to, że po usunięciu z umowy kredytowej niedozwolonej klauzuli o przewalutowaniu, kredyt może być kontynuowany. Odbywa się to wówczas na korzystniejszych warunkach nawet wtedy, gdy w umowie kredytowej nie ma informacji o tym, jak rozliczyć kredyt na złotówki. Także polski Sąd Najwyższy (sygnatura akt IV CSK309/18) wskazuje na to, że umowa nie jest nieważna w całości, gdy znalazł się w niej abuzywny, czyli niedozwolony zapis.

Czy odfrankowienie kredytu wymaga skorzystania z pomocy kancelarii prawnej?

Choć wiedza na temat możliwości odfrankowienia kredytu hipotecznego jest coraz większa, to wciąż skomplikowane zagadnienie. Aby skutecznie walczyć o swoje prawa i odzyskać część wpłat na kredyt, warto więc skorzystać z pomocy prawnej. Dziś coraz więcej kancelarii prawnych ma spore doświadczenie w podobnych sprawach. Kontaktując się z jedną z nich, warto przygotować następujące dane:

• nazwa banku, w którym masz kredyt frankowy
• rodzaj kredytu (nie tylko kredyt hipoteczny, ale też np. kredyt gotówkowy)
• przybliżona wartość kredytu
• rok zawarcia umowy kredytowej

Szukając odpowiedniej kancelarii, która zajmie się sprawą, warto mieć na uwadze kilka aspektów. Przede wszystkim sprawdźmy, czy dana instytucja jest skuteczna w swoich działaniach. Jeśli może pochwalić się sporym odsetkiem wygranych spraw, to dobrze. Liczą się też koszty. Czy opłata za poprowadzenie sprawy będzie jednorazowa, czy opisana jako procentowa wartość uzyskanej korzyści?

Odfrankowienie kredytu

Jakie mogą być skutki odfrankowienia kredytu? Przede wszystkim kredyt we franku zmieni się w kredyt w polskiej złotówce. Usunięcie z umowy kredytowej bezprawnego zapisu o przewalutowaniu nie kończy jej. Umowa kredytowa wciąż pozostaje więc w obrocie prawnym. Kredytobiorca kontynuuje spłatę, choć już na innych, lepszych warunkach. Co ważne, zmiana zostanie uwzględniona już od samego początku obowiązywania kredytu i jego spłaty. Jeżeli raty były zbyt wysokie ze względu na niesłuszne obliczenie ich, kredytobiorca odzyska nadpłatę środków. Od skutecznego odfrankowienia kredytu będzie też płacić raty w innej wysokości.

Trzeba jednak pamiętać o tym, że nie każdy kredyt w obcej walucie można zamienić na złotówkowy z takimi skutkami. Niezbędne jest dowiedzenie, że w umowie kredytowej zawarte były niedozwolone zapisy. Odbywa się to na drodze sądowej. Banki mogą próbować namówić Frankowiczów na podpisanie ugody, na przykład w zamian za jakąś rekompensatę. Może to uniemożliwić późniejsze odfrankowienie kredytu. Warto więc dobrze się zastanowić i policzyć, ile można uzyskać po otrzymaniu przychylnego rozstrzygnięcia przed sądem.

Podsumowanie artykułu

Podsumowując, odfrankowienie kredytu możliwe jest dla różnych kredytów: gotówkowych, hipotecznych, czy na samochód. Polega na usunięciu z umowy kredytowej niedozwolonych zapisów. Skutkuje to ponownym przeliczeniem kredytu tak, jakby kredytobiorca od początku spłacał go w złotówkach. Najczęściej oznacza to, że spłacając kredyt frankowy klient banku sporo przepłacił. Pozytywne rozstrzygnięcie przed sądem pozwoli na odzyskanie nadpłaty, którą płaciłeś niesłusznie. Także wysokość raty od otrzymania wyroku i wprowadzenia zmian w umowie będzie niższa. Większość Frankowiczów może liczyć na kilkadziesiąt, a czasem nawet kilkaset tysięcy złotych zysku. Cała procedura jest jednak na tyle skomplikowana, że naszym zdaniem warto skorzystać z pomocy prawnej.

Najczęściej zadawane pytania

Źródło:

1. https://kancelaria-slaski.pl/na-czym-polega-odfrankowienie-kredytu/
2. https://www.prawo.pl/biznes/odfrankowienie-kredytu-nie-oplaca-sie,515630.html
3. https://adwokat-wroclaw.biz.pl/prawo-bankowe/odfrankowienie-kredytu/

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora