Zastrzeż swój numer PESEL i nie obawiaj się, że oszuści wezmą pożyczkę na Twoje dane!

Z biegiem lat ryzyko utraty danych osobowych rośnie. Kiedyś obawialiśmy się tego właściwie tylko w przypadku kradzieży lub zgubienia portfela. Dziś coraz więcej danych przechowywanych jest w wersji cyfrowej. Podajemy je wnioskując o chwilówkę online, czy logując się do swojego konta w banku. Gdy informacje o nas są przechowywane na różnych serwerach, rośnie nowe zagrożenie – ryzyko wycieku danych. Dziś ciężko jest się przed nim uchronić, a skutkiem może być między innymi zaciągnięcie pożyczki na Twoje dane… ale bez Twojej wiedzy i zgody. Dzięki nowemu pomysłowi Ministerstwa Cyfryzacji wkrótce pojawi się dla nas jednak szansa na obronę przed oszustami. Zobacz, jak działa zastrzeżenie numeru PESEL. Gdzie można zastrzec PESEL i kiedy będzie to możliwe?

Zastrzeżenie numeru PESEL

W przypadku zgubienia portfela, pierwszym co przychodzi na myśl jest zastrzeżenie dowodu osobistego i zablokowanie kart płatniczych. Możemy wyrobić nowy dokument tożsamości, jednak wciąż mamy ten sam numer PESEL. A jest to tak istotna informacja, że może zostać wykorzystana w bardzo szkodliwy dla nas sposób. Numer PESEL jest potrzebny między innymi do złożenia wniosku o pożyczkę przez Internet. Jeśli osoba trzecia to zrobi, Ty dowiesz się o “swoim” zadłużeniu być może dopiero w momencie, gdy komornik zapuka do drzwi z żądaniem spłaty wierzytelności.

Rozwiązaniem tego problemu może być korzystanie z programu Bezpieczny PESEL, nie jest to jednak rejestr obowiązkowy dla wszystkich instytucji finansowych. Do dziś nie mamy więc skutecznego sposobu ochrony przed utratą numeru PESEL, wkrótce ma się to jednak zmienić. Polski rząd pracuje nad ustawą wprowadzającą możliwość zastrzeżenia numeru PESEL. Zrobimy to w kilka chwil i na różne sposoby. Firmy pożyczkowe i banki będą miały wtedy obowiązek sprawdzania danych wnioskodawcy w tej bazie. Jeżeli znajdą zastrzeżony numer PESEL – pożyczka lub kredyt gotówkowy nie zostaną przyznane. Projekt mający na celu wdrożenie nowych przepisów i stworzenie rejestru trafi wkrótce do konsultacji.

Kto może zastrzec numer PESEL?

Zgodnie z najnowszym pomysłem Ministerstwa Cyfryzacji, każdy posiadacze numeru PESEL będzie miał możłiwość skorzystania z rejestru. Zastrzeżenie numeru PESEL będzie więc skutecznym sposobem na obronę przed wykorzystaniem naszych danych przez oszustów. PESEL zastrzegą wszyscy Polacy, a także obcokrajowcy posiadający numer PESEL.

Zastrzeżenie numeru PESEL – jak to zrobić?

W myśl nowych przepisów, zastrzeżenie numeru PESEL zrobimy na dwa sposoby:

• osobiście w Urzędzie Gminy
• w aplikacji mObywatel

Dzięki temu każdy zrobi to w najszybszy i najbardziej dogodny dla siebie sposób.

Zastrzeżenie numeru PESEL w Urzędzie Gminy

Wpisanie swojego numeru PESEL na listę zastrzeżonych możemy zlecić osobiście. W tym celu wystarczy udać się do dowolnej placówki Urzędu Gminy. Wypełnimy otrzymany na miejscu wniosek ,a w celu weryfikacji okażemy swój dokument tożsamości.

Numer PESEL będzie zastrzeżony od kolejnego dnia po złożeniu takiej dyspozycji.

Zastrzeżenie PESEL w mObywatel

Aplikacja mobilna mObywatel jest darmowa. Możemy ją pobrać na smartfon lub telefon komórkowy. To Twój cyfrowy portfel z licznymi dokumentami, można też przez niego składać wnioski (np. wniosek o dopłatę do gazu, dodatek węglowy, inne dodatki do źródeł ciepła, czy wniosek o tańszy prąd). Wraz z wejściem opcji zastrzeżenia numeru PESEL, opcja ta pojawi się także w mObywatel. Jeżeli nie posiadasz aplikacji na smartfonie, możesz ją bezpłatnie pobrać ze Sklepu Google Play lub App Store (na iPhone). Alternatywą jest skorzystanie z wersji przeglądarkowej mObywatel – przez komputer.

Podobnie, jak w przypadku wnioskowania o to w Urzędzie Gminy, zastrzeżenie numeru PESEL w mObywatel zadziała od kolejnego dnia.

Kto sprawdza zastrzeżone numery PESEL?

Założeniem nowych przepisów proponowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji jest, aby banki i instytucje finansowe sprawdzały nowy rejestr. Sprawdzenie, czy numer PESEL jest zastrzeżony, będzie ich obowiązkiem. Dołączy więc do weryfikacji wnioskodawcy w bazach dłużników, czy potwierdzenia tożsamości nowego klienta.

Pierwotna wersja przepisów zakładała, aby weryfikację w rejestrze zastrzeżonych numerów PESEL przeprowadzali też operatorzy sieci komórkowych. Ostatecznie jednak wycofano się z tego pomysłu. Przepisy nie weszły jednak w życie, wciąż mogą więc zostać w pewnym stopniu zmienione.

Kiedy warto zastrzec numer PESEL?

Jeżeli zgubiłeś swój dokument tożsamości, cały portfel lub masz informację o wycieku Twoich danych – nie czekaj. Kiedy tylko taka opcja pojawi się w Polsce, warto będzie skorzystać najszybciej, jak to możliwe. Pamiętajmy, że szybie zastrzeżenie numeru PESEL zwiększa szansę na to, że nikt nie użyje go, na przykład w celu zaciągnięcia zobowiązania.

Zastrzeżenie numeru PESEL, niezależnie od sposobu, zadziała od kolejnego dnia. Tym bardziej warto szybko to zrobić, na przykład po otrzymaniu informacji o wycieku danych od administratora danych osobowych jednego z serwisów, gdzie masz konto.

Zastrzegając PESEL unikniesz próby oszustwa

Podczas wnioskowania o kredyt, pożyczkę lub zaciągając inne zobowiązanie, instytucja wnikliwie weryfikuje klienta. Sprawdza dane z dokumentu tożsamości lub te otrzymane drogą elektroniczną. Podanie Twojego numeru PESEL (oraz oczywiście innych wymaganych danych) może sprawić, że oszust weźmie pożyczkę na Twoje dane. Warto więc zadbać o ich bezpieczeństwo, a w razie potrzeby – zastrzec numer PESEL, czy zastrzec dowód osobisty.

Czy można cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL?

Według proponowanych przepisów, zastrzeżenie PESEL można wycofać. Przyda się to między innymi do tego, aby samemu wziąć kredyt gotówkowy lub pożyczkę. Po pomyślnym przejściu procesu można będzie znów zastrzec swoje dane.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Zastrzeżenie numeru PESEL to bardzo przydatna opcja, która wciąż nie weszła jednak w życie. Propozycja takich przepisów pojawiła się pod koniec 2022 roku. Następnie przepisy trafią do konsultacji. Jeśli wszystko pójdzie sprawnie, możemy spodziewać się wdrożenia przepisów w 2023 roku.

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora