Ulga abolicyjna – co to jest i kiedy można z niej skorzystać?

Co to jest ulga abolicyjna i dla kogo jest przeznaczona? Jej wartość może wpłynąć na wysokość podatku, który powinniśmy zapłacić w danym roku. Żeby dobrze wyliczyć wszystkie parametry, warto wiedzieć, kiedy można skorzystać z ulgi abolicyjnej, zwłaszcza jeżeli w ostatnich miesiącach uzyskaliśmy dochód za granicą. Dzięki uldze abolicyjnej osoby zatrudnione poza granicami Polski mogą korzystać z ulg. Do prawidłowego wyliczenia kwoty trzeba znać przepisy podatkowe, które ściśle to precyzują. W dzisiejszym artykule opiszemy dokładniej, czym jest ulga abolicyjna. W jakich sytuacjach możńa z niej skorzystać?

Co to jest usługa abolicyjna?

Ulga abolicyjna polega na zmniejszeniu różnicy między dwoma systemami rozliczeniowymi – podatkowymi. Obliczone jest to metodą proporcjonalną podatku oraz metodą wyłączenia z progresją. Ulga przysługuje osobom, które mieszkają na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, ale uzyskują dochody poza granicami kraju. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dochód uzyskiwany jest z kraju, który nie ma podpisanej umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz tak zwanych rajach podatkowych. Od 2021 roku limit dla ulgi abolicyjnej wynosi do 1360 zł.

Rozwiązanie to pozwala na zapłacenie podatku zgodnie z przepisami, jest unormowane niezależna od formy, którą wybierzemy. Dzięki temu różnica między dwoma sposobami rozliczania jest minimalizowana.

Zobacz progi podatkowe w Polsce w 2023 roku.

Jaka jest wysokość ulgi abolicyjnej?

Najprościej mówiąc ulga abolicyjna wynosi dokładnie tyle ile różnica pomiędzy wyliczoną wysokością podatku w dwóch systemach podatkowych. Niezbędne jest porównanie kwoty podatku obliczonego metodą odliczania proporcjonalnego i tego, który został wyliczony na podstawie metody odliczania proporcjonalnego. Poprzez odjęcie jednej kwoty od drugiej uzyskujemy wysokość przysługującej ulgi. Należy pamiętać, że musimy również uwzględnić kwotę limitu ustalonego w przepisach oraz sprawdzić istniejące wyjątki .

Kiedy przysługuje ulga abolicyjna?

W jakich sytuacjach możemy skorzystać z ulgi abolicyjnej, określają precyzyjnie przepisy prawa podatkowego. Zgodnie z zawartymi tam informacjami ulga dotyczy każdego, kto za granicą uzyskuje przychody z tytułu:

• stosunku służbowego
• w stosunku pracy
• w stosunku pracy nakładczej
• spółdzielczego stosunku pracy
• działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej podatkiem liniowym ryczałtem lub przychodów ewidencjonowanych
• działalności wykonywanej osobiście
• spraw majątkowych w zakresie praw autorskich oraz pokrewnych

Ulga abolicyjna przysługuje wszystkim osobom, które w Polsce podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, ale jednocześnie rozliczają się z dochodów uzyskanych poza granicami kraju. Mowa jest zatem tutaj o polskich rezydentach podatkowych, do których zagranicznych dochodów ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczania. W praktyce są to wszystkie osoby, które na stałe mieszkają w kraju, ale tymczasowo lub np. sezonowo pracują za granicą. Ulga abolicyjna przysługuje również, wtedy gdy w Polsce zupełnie nie generujemy dochodów.

W jakich krajach przysługuje ulga abolicyjna?

Z przysługującej nam ulgi możemy skorzystać, wtedy gdy zarabiamy w kraju, który podpisał z Polską umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Umowa ta musi przewidywać zwolnienie z progresją oraz odliczanie proporcjonalne. Lista krajów, które przystąpiły do tej umowy jest bardzo długa. Znajdziemy również listę krajów, w których uzyskiwane dochody nie mogą podlegać uldze abolicyjnej. Należą do nich tzw. raje podatkowe czyli państwa, które mają szkodliwą konkurencję podatkową. Najczęściej wymieniane to Kajmany lub Andora.

Listę krajów, w których unikniesz podwójnego opodatkowania będąc polskim rezydentem podatkowym znajduje się w źródłach – pozycja numer 1.

Co to jest metoda proporcjonalnego odliczenia?

Podczas obliczania ulgi abolicyjnej brana jest pod uwagę metoda proporcjonalnego odliczania. Polega ona na opodatkowaniu całego dochodu zarówno osiągniętego w Polsce, jak i za granicą jednocześnie uwzględniając możliwość odliczenia podatku płaconego do tej pory poza granicami kraju. Istotny jest tutaj limit, którym jest objęty nasz zagraniczny zarobek oraz wynikający z niego podatek dochodowy.

Schemat obliczania jest prosty:

• sumujemy dochody z zagranicy z dochodami uzyskanymi w Polsce
• od otrzymanej kwoty wyliczamy Podatek według skali podatkowej
• otrzymana wartość musi być pomnożona przez dochód uzyskany z zagranicą
• uzyskany wynik dzielimy przez sumę dochodów

Metoda proporcjonalnego odliczenia zakłada konieczność złożenia zeznania rocznego, nawet jeżeli w Polsce w danym roku nie osiągnęliśmy żadnych przychodów.

Co to jest metoda wyłączenia z progresją?

Druga metoda niezbędna do wyliczenia ulgi abolicyjnej to wyłączenie z progresją. Zagraniczny dochód jest wyłączony z podstawą opodatkowania w naszym kraju. Musimy go uwzględnić dopiero przy ustalaniu podatku należnego od dochodów uzyskanych w Polsce. Proces obliczania wygląda następująco:

• dodajemy do dochodów podlegających opodatkowaniu w kraju dochody uzyskane za granicą
• od sumy dochodów obliczamy Podatek według skali podatkowej
• ustalamy stopę procentową poprzez dzielenie wartości podatku sumą dochodów z Polski z zagranicy. Otrzymany wynik mnożymy przez 100.
• wyliczona stopa procentowa ma zastosowanie do dochodu uzyskanego w Polsce, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Przy tej metodzie wszystkie osoby, które nie osiągnęły dochodów w kraju, nie mają obowiązku składania rocznego zeznania. Warunkiem jest uzyskanie dochodów za granicą.

W jaki sposób złożyć zeznanie podatkowe z ulgi abolicyjnej?

Wartość ulgi abolicyjnej odliczamy od podatku i trzeba ją zaznaczyć w naszym zeznaniu podatkowym. Zgodnie z przepisami prawa podatkowego należy wykazać ją w załączniku PIT 0 oraz składanym zeznaniu rocznym. Bardzo istotne jest, że informacja o uldze musi znaleźć się w obu wymienionych powyżej dokumentach. Nie możemy zatem zaznaczyć tej wartości tylko w jednym z nich. Rozliczając zeznanie roczne musimy wybrać odpowiedni z PITów:

• PIT 36 
• PIT 36S 
• PIT-36L 
• PIT 36 LS
• PIT 28
• PIT 28S

Jaka jest wysokość ulgi abolicyjnej w 2023 roku?

Dokonując obliczeń związanych z ulgą abolicyjną często zastanawiamy się, jaka wysokość będzie nam przysługiwała. Jej wartość zależy od wielu czynników, w głównej mierze od dochodów, które uzyskaliśmy zarówno w Polsce jak i podczas pracy za granicą. Sama wartość ulgi abolicyjnej jest jednak obwarowana limitami i nie może przekroczyć ustalonej wartości w danym roku.

Od 2021 roku niezmiennie obowiązuje w Polsce limit ulgi, który umożliwia jej odliczenie. W tej chwili wynosi on maksymalnie 1360 zł. W praktyce oznacza to, że podatnik dokonujący rozliczenia nie może przekroczyć limitu tej kwoty. Reguła ta ma jednak pewne wyjątki i wliczają się w nie prace wykonywane poza terytorium lądowym państw. 

W jakiej sytuacji nie obowiązuje limit dla ulgi abolicyjnej?

Ustawa PIT zawiera zapis odnośnie stosowanego limitu odliczania. Zgodnie z Artykułem 27g ust. 5 możliwe jest odliczenie pełnej wysokości ulgi bez stosowania limitu w przypadku gdy podatnik osiąga dochód z następujących źródeł:

• stosunek służbowy, stosunek pracy stosunek, nakładczy oraz stosunek Spółdzielczy pracy, o których mowa w artykule 12 ustawy ust. 1
• z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia o dzieło uzyskiwanych wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej
• na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychodów z różnego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonych przez podatnika pozarolniczych działalności gospodarczych
• o ile dochody te osiągasz z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw. I właśnie tutaj najistotniejsze jest określenie terytorium lądowe państw.

Ulga abolicyjna wynika z przepisów o ochronie granic

Ulgi nie zdefiniowano w przepisach ustawy PIT w związku z tym opieramy się na definicji z artykułu 6. Ustawy o ochronie granicy państwowej. Na podstawie tych zapisów Polska wykonuje swoje zwierzchnictwo na terytorium lądowym oraz zewnętrznym ziemi znajdującym się pod nim, morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym oraz dnem i wnętrzem ziemi, znajdującymi się nad nimi oraz w przestrzeni powietrznej znajdującej się nad terytorium lądowym morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym.

Zgodnie z przepisem poza terytorium lądowym państw znajdują się obszary niestanowiące terytorium państw w tym obszary podlegające ograniczony jurysdykcji państw. W praktyce do rozliczenia dochodów z uwzględnieniem ulgi abolicyjnej w pełnej wysokości uprawnieni są zatem podatnicy osiągający zagraniczne dochody poza terytorium lądowym, np. stewardessy, piloci, marynarze,żeglarze. 

Czy grozi nam zniesienie ulgi abolicyjnej?

Polski rząd od 2021 roku planował znieść ulgę abolicyjną, czyli unieważnić ustawę związaną z podwójnym opodatkowaniem. Jakie są konsekwencje dla podatników? Od momentu zniesienia przysługującej ulgi i tej formy rozliczania podatnicy opłacają podwójne podatki. Dotychczas mogli wybrać kraj, w którym chcą się rozliczać i płacić podatek od dochodów.

Jeżeli ulga zostałaby zlikwidowana, zmiana dotknie przede wszystkim osoby, które mieszkają w Polsce a uzyskują dochody w innych państwach Unii Europejskiej. Przy ustalaniu obowiązku zapłaty podwójnego podatku Polski Urząd Podatkowy będzie rozpatrywał czy twoje centrum interesów życiowych toczy się w Polsce, czy też w innym kraju.

Kogo będzie dotyczyć zniesienie ulgi abolicyjnej?

Będą to osoby, które centrum swoich interesów życiowych mają umiejscowione w Polsce, czyli tutaj posiadają dzieci, męża lub żonę, dom, korzystają z usług lekarzy, a do pracy poza granicami kraju wyjeżdżają tylko na kilka miesięcy. Brani pod uwagę będą zatrudnieni, którzy na terytorium Rzeczpospolitej Polski przebywają dłużej niż 183 dni w roku. Wciąż dyskusyjne pozostaje dokładne zdefiniowanie pojęcia centrum interesów życiowych i jak będzie interpretowane tzw. “nie mieszkanie” w Polsce.

Podczas rozliczeń i wyboru systemu podatkowego będzie trzeba bardzo dokładnie przeanalizować w naszą faktyczną sytuację życiową, gdzie więcej spędzamy czasu, z jakich usług korzystamy, ile dni przebywamy w danym kraju lub gdzie spędzamy wakacje. Niestety, jak w przypadku większości zmian podatkowych, początkowy okres ich funkcjonowania będzie problematyczny, zarówno dla podatników jak instytucji ich obsługujących.

Źródło:

1. Lista krajów, z królami Polska ma podpisaną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania: https://www.podatki.gov.pl/podatkowa-wspolpraca-miedzynarodowa/wykaz-umow-o-unikaniu-podwojnego-opodatkowania/
2. https://www.e-pity.pl/ulgi-odliczenia/ulga-abolicyjna/?partner=adgm2302perfmax&gclid=CjwKCAjw5dqgBhBNEiwA7PryaBVmaFWDloGCib3feQwq5crpUAmK3jOOIK70COx8vApIMf8qE8ayExoCtVYQAvD_BwE
3. https://all-tax.pl/ulga-abolicyjna-2021/?gclid=CjwKCAjw5dqgBhBNEiwA7PryaEPreO590940PdTQdUE3ZEkUCF93gGCrMUMSr_6DsO_ca4mnrpS6EBoC-mYQAvD_BwE
4. https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-abolicyjna/

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora