Jak uniknąć podatku od pożyczki?

Płacenie podatków nigdy nie należy do przyjemności. Są jednak pewne sytuacje, które pozwalają nam uniknąć dodatkowych kosztów związanych z podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Kiedy podatek PCC nie jest wymagany? W poniższym artykule przedstawimy szczegółowe informacje, kiedy jesteśmy zwolnieni z podatku od czynności cywilnoprawnych. Czy można i jak uniknąć podatku od pożyczki? Postaramy się dziś udzielić odpowiedzi na to pytanie.

Co to jest podatek PCC od pożyczki?

Podatek od czynności cywilnoprawnych to określa przepisami kwota, którą musimy odprowadzić do Urzędu Skarbowego. Warto dobrze zapoznać się z tym zagadnieniem. Konieczność uregulowania podatku powstaje bowiem w wyniku zaciągnięcia zobowiązania i dotyczy wyłącznie pożyczek dla osób fizycznych. Podatek ten wynosi dokładnie 0,5% od wartości zaciągniętego zobowiązania. Podatek PCC jest pobierany w sytuacji, gdy umowa jest zawarta pomiędzy osobami obcymi względem siebie, a kwota udzielonej pożyczki przekracza 1000 zł.

Wszelkie zobowiązania zaciągnięte na kwoty mniejsze niż 1000 zł są automatycznie zwolnione z opłat. W sytuacji, gdy pożyczka jest udzielana pomiędzy osobami z pierwszej grupy podatkowej, podatek od pożyczki zapłacimy powyżej kwoty 10 434 zł. Szczególnie istotne w tym przypadku jest to, że mówimy tu o sumie wszystkich pożyczek zaciągniętych na przestrzeni ostatniego roku oraz poprzednich pięciu lat. Wszystkie pożyczki musiały zostać podjęte od jednej osoby.

Czy muszę zapłacić podatek od pożyczki?

Zgodnie z zapisami ustawy, otrzymując pożyczkę zobowiązujemy się do uregulowania podatku o określonej wysokości. Wynika to z faktu, że samo zawarcie umowy pożyczkowej obejmuje opodatkowaniem od czynności cywilnoprawnych, czyli tzw. PCC. Nie każda pożyczka obliguje nas jednak do wysyłania pieniędzy do Urzędu Skarbowego. Zgodnie z przepisami jest wiele wyjątków, zwolnień i wyłączeń pozwalających na uniknięcie tego obowiązku. Istotne jest jednak zweryfikowanie, w których sytuacjach jesteśmy obarczeni obowiązkiem opłat, a w których sytuacja nas nie dotyczy. 

Choć wysokość podatku nie jest wysoka, ponieważ wynosi 0,5% od kwoty lub wartości pożyczki warto sprawdzić, czy jesteśmy zobligowani do jego zapłacenia. W najprostszym ujęciu podatek od pożyczki należy uregulować, jeżeli umowa zawierana jest pomiędzy osobami fizycznymi, które są dla siebie obce.

Jak uniknąć podatku od pożyczki? Kiedy jesteśmy zwolnieni z PCC?

Nie płacimy podatku od czynności cywilnoprawnych w sytuacji gdy:

• zaciągamy pożyczkę u firmy zajmującej się w tym w sposób profesjonalny
• zaciągnięta pożyczka pochodzi od wskazanych w ustawie członków rodziny (pożyczka rodzinna)

Kiedy musimy zapłacić podatek od pożyczki?

Co to zasady podatek od umowy pożyczki jesteśmy zobowiązani zapłacić za każdym razem, o ile nie zaszły sytuacje, które nas z tego obowiązku zwalniają. Umowy podlegające opodatkowaniu VAT nie są objęte podatkiem PCC. Wystarczy, aby jedna ze stron była zwolniona z podatku VAT z tytułu podpisanej umowy, a podatek nie będzie naliczany. W praktyce mówimy tu o pożyczkach zaciągniętych w ramach oficjalnie i legalnie działających instytucji finansowych (np. pożyczki na raty online w parabankach). Z podatku PCC zwolniono tradycyjne kredyty bankowe.

Kto płaci podatek od pożyczki?

Podatek od pożyczki musi zapłacić każda osoba, która decyduje się na zaciągnięcie zobowiązania. Pożyczkobiorca zobowiązany jest dodatkowo poinformować Urząd Skarbowy o powstałej transakcji oraz złożyć odpowiednią deklarację ustawowym terminie. Jeżeli natomiast my jesteśmy osobą udzielającą kredytu, czyli pożyczkodawcą musimy liczyć się z koniecznością zapłacenia podatku od zysków kapitałowych. Wartość podatku ustalono w przepisach na 19%.

Podatek obejmuje tylko faktycznie przychód wynikający z udzielonej pożyczki. Mówimy zatem o różnicy między sumą pożyczoną a tą, którą otrzymujemy w ramach spłaty. Podatek od pożyczki możemy obliczyć od wysokości pożyczonej kwoty. Nie jest istotny okres kredytowania. A co w sytuacji, gdy pożyczymy kilka razy różne kwoty od tej samej osoby? Możemy wybrać jedną z dwóch rozwiązań. W zależności od tego, czy w momencie zawierania umowy wiedzieliśmy, jaka będzie końcowa suma zobowiązania. Jeżeli tak to możemy policzyć odsetek i od razu zapłacić wymagany podatek. Jeżeli natomiast nie znamy ostatecznej kwoty zobowiązania, to musimy dokonywać opłaty podatku od każdej transzy pożyczki.

Pożyczki prywatne a podatek

Podatek od pożyczki prywatnej nie jest zazwyczaj bardzo uciążliwy. Jego wysokość może wzrosnąć do 20%. I jest to tzw. sankcyjna stawka podatku. Używa się jej zazwyczaj, wtedy gdy pożyczkobiorcy nie zgłosili pożyczki do urzędu skarbowego i nie odprowadza należnego podatku w podstawowej formie. Jak uniknąć podatku od pożyczki prywatnej? Wystarczy ją po prostu zgłosić.

Pożyczka w rodzinie a konieczność zapłacenia podatku

Jak uniknąć podatku od pożyczki? To proste, jeśli pożyczamy pieniądze w najbliższym gronie. Jeżeli do pożyczki dochodzi w rodzinie w zależności od stopnia pokrewieństwa osób zawierających umowę pożyczkową, to w niektórych sytuacjach prawo zobowiązuje nas do zapłaty podatków. Jeżeli chcemy dostać zwolnienie z płacenia podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku pożyczenia pieniędzy w rodzinie musimy to udokumentować. Dotyczy to korzystania z nielimitowanej pożyczki, która może być udzielana przez:

• małżonków
• wstępnych
• zstępnych
• ojczyma
• macochę
• pasierba 
• rodzeństwo

W takim przypadku oprócz samej deklaracji PCC, musimy przestawić w urzędzie odpowiednią dokumentację, a w jej treści należy odnotować otrzymanie pożyczki na rachunek bankowy, przekazem pocztowym lub na rachunek prowadzony przez inną instytucję finansową.

Pożyczka od znajomego i konieczność zapłaty podatku

Warto spojrzeć w przepisy dotyczące PCC. Na podstawie Artykułu 9 ust. 10 Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych możemy więc sprawdzić kwestie podatku w przypadku zaciągania pożyczki od znajomego. Zgodnie z zapisami podatek wynosi standardowe 0,5% i rozliczyć musimy się z niego w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy pożyczki. Jak uniknąć podatku od pożyczki w tym wypadku? Mamy cztery wyjątki, które pozwolą na uniknięcie zapłaty podatku PCC:

• kwota pożyczki nie przekracza tysiąca złotych (mowa więc o pożyczkach na nieduże kwoty)
• pożyczkę utworzono w drodze ustawy o innych funduszach celowych
• Pożyczki udzielonao przez wspólnika lub akcjonariusza spółki kapitałowej
• pożyczka wychodzi z funduszów zakładowych, zakładowych funduszów związków zawodowych zakładowych, funduszy Świadczeń Socjalnych, Pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych

Zgłoszenie pożyczki do Urzędu Skarbowego

Mamy 14 dni na złożenie deklaracji PCC od momentu zawarcia umowy pożyczki. Jeżeli Środki z umowy wypłacono w transzach, to zobowiązuje nas do pokrycia kosztów za każdą otrzymaną wpłatę. Oczywiście w sytuacji, gdy pożyczka bądź kredyt gotówkowy udziela firma zawodowo zajmującą się tego typu usługami, nie musimy zgłaszać tego faktu do Urzędu Skarbowego.

Bank udzielając pożyczki, przelewa nam środki na konto osobiste i od momentu otrzymania pieniędzy możemy dysponować nimi w sposób dowolny. Podatek od czynności cywilnoprawnych za zaciągniętą pożyczkę powinniśmy zgłosić i zaksięgować naczelnikowi urzędu skarbowego odpowiedniego dla naszego miejsca zamieszkania. Deklarację powinniśmy wypełnić, także korzystając z formularza PCC-3.

Gdzie złożyć deklarację PCC?

W deklaracji PCC-3 musimy także wskazać Urząd Skarbowy, do którego adresujemy niniejszą deklaracja. Jest to urząd, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych wykonuje swoje zadania, tj. urząd ustalony zgodnie z art. 12 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku od czynności cywilnoprawnych jest naczelnik urzędu skarbowego. Należy pamiętać, aby wpisać (w poz. 5 deklaracji) urząd skarbowy, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego.

Po prawidłowym wypełnieniu formularza dokumenty można złożyć:

• elektronicznie w usłudze e-Deklaracje. Wymagane podpisanie danymi autoryzacyjnymi albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym
• papierowo, bezpośrednio we właściwym urzędzie skarbowym lub za pośrednictwem operatora pocztowego

W przypadku składania deklaracji drogą elektroniczną, załączniki odpowiednio PCC-3/A albo PCC-4/A składa się jako odrębne formularze, temu samemu naczelnikowi, któremu składa się deklarację PCC-3 albo zbiorczą deklarację PCC-4. Wszystkie dokumenty są gotowe do pobrania na portalu podatkowym. Deklarację PCC‑4 (wraz ze wszystkimi załącznikami PCC-4/A lub PCC-4/B) należy złożyć w terminie do 7 dnia miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Deklaracja PCC 3 – jak ją wypełnić?

Jeżeli okaże się, że musisz uregulować należność związaną z podatkiem cywilnoprawnym, wypełnienie deklaracji jest dość proste. Deklarację PCC-3 możesz pobrać bezpośrednio z portalu podatkowego. Można ją wypełnić w wersji elektronicznej lub ręcznie po wydrukowaniu i następnie złożyć osobiście w swoim urzędzie skarbowym, lub wysłać pocztą. Możemy również rozliczyć podatek od pożyczki za pośrednictwem portalu e-Deklaracje. Formularz PCC-3, pomimo że dotyczy kilku czynności obciążonych podatkiem, skonstruowano tak że w przypadku pożyczki od rodziny nie będziemy mieli żadnych problemów z odnalezieniem właściwych pól do wypełnienia.

Będąc pożyczkobiorcą, musimy wypełnić następujące pola:

Pole nr 1: należy tu wpisać swój NIP lub PESEL.

Pole nr 4: datę dokonania czynności należy wpisać datę umowy pożyczki.

Wypełnij pole nr 5: podajemy nazwę naszego urzędu skarbowego (właściwego dla naszego miejsca zamieszkania), w którym zamierzamy złożyć deklarację.

Pole nr 6: zaznaczamy „złożenie deklaracji”.

Pole nr 7: zaznaczamy pkt. 4 – „podmiot, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. b ustawy (pożyczkobiorca)”

Pole nr 8: gdy nie prowadzimy firmy, zaznaczamy opcję nr 2 „osoba fizyczna”.

Pola 9-20: uzupełniamy swoje dane osobowe i adresowe

Pole nr 21: zaznaczyć opcję 1 „umowa”

Pole nr 24: wpisujemy np. „umowa pożyczki z dnia/ w wysokości/ zawarta między.”

Pole nr 32: wpisujemy wartość pożyczki, która jest podstawą opodatkowania (należy ją zaokrąglić do pełnej kwoty)

Pole nr 33: wpisujemy stawkę podatku – w przypadku pożyczki od rodziny będzie to 0,5% dla umów zawartych po 1 stycznia 2019 roku.

Wypełnij pole nr 34: wpisujemy obliczony podatek (kwota z pola 32 x stawka z pola 33) w zaokrągleniu do pełnej kwoty.

Pole nr 47: przepisujemy kwotę podatku z pola 34.

Pole nr 54: przepisujemy kwotę podatku z pola 47.

Pola 65 i 66: wpisujemy swoje imię i nazwisko.

Pole nr 67: wpisujemy datę wypełnienia deklaracji.

Pole nr 68: w tym polu składamy podpis.

Jak uniknąć podatku od pożyczki – podsumowanie

Podatek od pożyczki musimy zapłacić do Urzędu Skarbowego w zależności od rodzaju pożyczki i innych aspektów transakcji. Jest wiele wyłączeń od tej zasady, które warto znać. Należą do nich między innymi pożyczki od firm pożyczkowych i banków, czy od rodziny. Także pożyczki na niewielkie kwoty od znajomych mogą nie być obciążone dodatkowym podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Warto jednak każdy przypadek rozpatrywać indywidualnie. Sposobem na to, jak uniknąć podatku od pożyczki może być bowiem spełnienie jakichś dodatkowych warunków. Często jest to po prostu zgłoszenie pożyczki do Urzędu Skarbowego. Jeżeli musisz zapłacić podatek PCC-3, najwygodniej będzie wykonać to przez Internet.  W tym celu skorzystaj więc z linku znajdującego się w Źródłach (link nr 2).

Źródło:

1. https://www.podatki.gov.pl/pcc-sd/rozliczenie-podatku-pcc-od-pozyczki/
2. https://www.gov.pl/web/gov/zaplac-podatek-od-czynnosci-cywilnoprawnych
3. https://pcc-3.pl/pozyczka-pcc3/

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora