Jeśli starszej osobie przytrafi się życiowa sytuacja, przez którą traci źródło utrzymania, pojawia się spory problem. Całe szczęście, że w polskim prawie istnieją zapisy pozwalające na ubieganie się o finansowe wsparcie w takiej sytuacji. Warto więc sprawdzić, co to jest zasiłek przedemerytalny, który w wielu sytuacjach okazuje się wybawieniem. W poniższym artykule postaramy się odpowiedzieć na to pytanie, a także sprawimy, komu przysługuje świadczenie przedemerytalne. Ważnym zagadnieniem w tym temacie jest też to, ile wynosi zasiłek przedemerytalny. Zapraszamy zatem do lektury i bliższego zapoznania się z zagadnieniami związanymi z tym zasiłkiem.
Wybawienie dla seniorów bez pracy – zasiłek przedemerytalny
Świadczenie emerytalne pojawiło się u nas w połowie pierwszego dziesięciolecia nowego millenium. Zasady przyznawania tego zasiłku reguluje ustawa o świadczeniach przedemerytalnych z 30 kwietnia 2004 roku. już od kilkunastu lat bezrobotni seniorzy mogą liczyć na przyznanie zasiłku. Zasiłek przedemerytalny przyznawany jest najczęściej osobom, które z nie swojej winy straciły pracę, a nie nabyły jeszcze prawa do otrzymywania emerytury. Mogą go też otrzymywać osoby, które pobierały przez pięć lat rentę w związku z niezdolnością do pracy. Świadczenie przedemerytalne może być też ratunkiem dla osób, które ogłosiły upadłość swojej działalności gospodarczej.
Kto może starać się o zasiłek przedemerytalny?
Zanim przejdziemy do bardziej szczegółowych wyjaśnień, warto odpowiedzieć na pytanie, komu przysługuje zasiłek przedemerytalny. Zainteresowane osoby powinny złożyć wniosek do ZUS-u właściwego dla swojego miejsca zamieszkania. Należy spełnić kilka wymogów, przede wszystkim posiadać odpowiedni staż pracy. To on uprawnia do pobierania zasiłku przedemerytalnego. W skład stażu pracy wchodzą zarówno okresy, kiedy pracownik odprowadzał składki, jak i okresy bezskładkowe.
Komu przysługuje świadczenie przedemerytalne
Prawo do otrzymania świadczenia przedemerytalnego zostało opisane w art. 2 Ustawy o świadczeniach przedemerytalnych z 2004 roku. Mają je osoby, w których przypadku:
- miejsce pracy zostało zlikwidowane lub pracodawca jest niewypłacalny. Obowiązuje wymóg ukończenia pewnego wieku i staż pracy – dla kobiet jest to odpowiednio 56 lat i 20-letni staż, dla mężczyzn 65 lat i 25-letni staż pracy.
- utrata pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Dotyczy to kobiet, które ukończyły 55 lat i mają 30 lat stażu pracy, w przypadku mężczyzn odpowiednio 60 lat i 35 letni staż.
- ogłoszenie upadłości prowadzonej przez 24 miesiące lub więcej działalności gospodarczej. Dotyczy kobiet, które ukończyły 56 lat i mają 20 lat stażu, w przypadku mężczyzn jest to 61 lat i 26 lat pracy.
- osoby bezrobotne, które zarejestrują się w powiatowym urzędzie pracy w trakcie 30 dni od ustania prawa do otrzymywania renty z tytułu niezdolności do pracy. Kobiety muszą mieć co najmniej 55 lat i 20 lat stażu pracy, w przypadku mężczyzn jest to 60 lat i 25 lat stażu.
Przyznanie świadczenia przedemerytalnego – jakie są warunki?
Na jakich warunkach przyznawany jest zasiłek przedemerytalny? We wspomnianych przypadkach można ubiegać się o przyznanie zasiłku. Trzeba natomiast spełnić jeszcze kilka warunków:
- pobieranie zasiłku dla bezrobotnych przez 180 dni, co jest potwierdzone zaświadczeniem z urzędu pracy
- brak odmowy podjęcia pracy bez podania konkretnego powodu
Po spełnieniu tych warunków i otrzymaniu od urzędu pracy (właściwego dla miejsca zamieszkania) potwierdzenia, mamy 30 dni na złożenie wniosku o przyznanie świadczenia przedemerytalnego.
Jeśli natomiast w trakcie otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych, wnioskodawca wykonywał pracę zarobkową (np. prace interwencyjne, roboty publiczne), wniosek trzeba złożyć w ciągu 30 dni od ustania wpływów z tego tytułu.
Niestety, w razie przekroczenia wymaganego terminu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może wydać decyzję o odmowie przyznania zasiłku przedemerytalnego.
Jak obliczyć staż pracy?
Odpowiedni staż pracy jest jednym z kluczowych warunków, które trzeba spełnić do otrzymania zasiłku przedemerytalnego. Jak wyliczyć swój staż pracy? Do stażu pracy wlicza się:
- okres składkowy i okres nieskładkowy, w wymiarze ⅓ okresów składkowych
- czas pracy w rolniczym gospodarstwie lub prowadzenie takiego gospodarstwa – tylko jako uzupełnienie ewentualnych braków w okresie składkowym i nieskładkowym
- okres spędzony w krajach Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jeśli było tam odprowadzane ubezpieczenie
Jeżeli wnioskodawca o świadczenie przedemerytalne samodzielnie opłacał składki (na przykład był przedsiębiorcą, który sam opłaca swoje zobowiązania w ZUS), niezapłacone składki nie zostaną uwzględnione.
Wysokość świadczenia przedemerytalnego w 2022 roku
Wiele osób zastanawia się zapewne, ile wynosi wysokość zasiłku przedemerytalnego w 2022 roku. Dla każdego roku składka ta może być inna, ponieważ jest waloryzowana na zasadach i w terminach określonych w polskich przepisach. Podobnie ma to miejsce w przypadku waloryzacji emerytury.
W 2022 roku świadczenie przedemerytalne wynosi 1350,70 złotych brutto.
Zmiana wysokości świadczenia przedemerytalnego następuje na podstawie Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS). Gdy przepisy o zasiłku przedemerytalnym wchodziły w życie, jego wysokość wynosi 1040 złotych. Dla przykładu, w 2019 roku świadczenie emerytalne wynosiło nieco ponad 1140 złotych. Jak widać, wysokość zasiłku przedemerytalnego stopniowo rośnie.
Wysokość zasiłku uzależniona jest od aktualnej wysokości najniższej krajowej pensji.
Jak dostać świadczenie przedemerytalne?
Wiemy już komu przysługuje zasiłek przedemerytalny i jaka jest wysokość świadczenia przedemerytalnego. Wniosek o otrzymanie świadczenia składa osoba bezrobotna. Wzór wniosku o zasiłek przedemerytalny możesz znaleźć na stronie ZUS Należy do niego dołączyć komplet wymaganych dokumentów, między innymi potwierdzających staż pracy i jego długość.
Jakie dokumenty trzeba dołączyć do wniosku?
- Świadectwo pracy – musi zawierać informację o powodach utraty pracy
- Formularz ERP-6 – w nim znajduje się pełna informacja o Twoich okresach składkowych i nieskładkowych
- Legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie świadectwa pracy – są potwierdzeniem ubezpieczenia. Jeśli nie masz tych dokumentów, w zamian wypełnij wniosek ZUS-RP-8 zawierający zeznania świadków – osób, które potwierdzą twój staż pracy.
- postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości firmy – jeśli ogłosił upadłość swojego przedsiębiorstwa
- dokumenty będące potwierdzeniem ubezpieczenia za granicą i jego stażu
- zaświadczenie z Urzędu Pracy – potwierdzenie, że pobierałeś zasiłek dla bezrobotnych przez 180 dni i nie odrzuciłeś propozycji przyjęcia pracy bez konkretnej przyczyny
- druk z ośrodka pomocy społecznej – jeśli masz prawo do zasiłku przedemerytalnego w związku z pobieraniem zasiłku pielęgnacyjnego lub zasiłek opiekuńczy
- potwierdzenie wielkości gospodarstwa rolnego – jego wielkości wyrażonej w hektarach
Jeśli do swojego ubezpieczenia społecznego chcesz dołączyć członków rodziny, wypełnij dla nich formularze ZUS RP-13.
Gdzie złożyć wniosek o zasiłek przedemerytalny?
Istnieje kilka sposobów na to, jak złożyć dokumenty związane ze świadczeniem przedemerytalnym:
- osobiście w placówce ZUS
- przez Platformę Usług Elektronicznych PUE ZUS
- wysyłając e-mail
- korzystając z Urzędomatu – maszyna ta jest dostępna przy każdej placówce ZUS przez całą dobę, 7 dni w tygodniu
Nie przyznano mi świadczenia przedemerytalnego – czy mogę się odwołać?
Choć lista warunków do spełnienia w celu otrzymania prawa do zasiłku przedemerytalnego jest jasna, czasem spotykamy się z decyzją odmowną. Co wtedy zrobić? Odwołanie można złożyć pisemnie lub ustnie (do protokołu) w Sądzie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przy Sądzie Okręgowym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania.
Jeśli ZUS nie wyda decyzji w ciągu 2 miesięcy od złożenia wniosku, odwołanie jest bezpłatne.
Czy można stracić prawo do otrzymywania zasiłku przedemerytalnego?
W pewnych sytuacjach możesz stracić zasiłek – kiedy prawo do pobierania świadczenia przedemerytalnego ustaje. Jest kilka możliwości:
- na wniosek osoby pobierającej zasiłek przedemerytalny
- na dzień przed nabyciem prawa do świadczenia emerytalnego
- w momencie osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet lub 65 lat dla mężczyzn
- jeśli osoba pobierająca świadczenie stanie się właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni ponad 2 ha przeliczeniowych
Prawo do świadczenia emerytalnego naturalnie wygasa także w momencie śmierci osoby pobierającej je.
Czy można pobierać świadczenie przedemerytalne i emeryturę naraz?
Nie ma takiej możliwości. Prawo do pobierania zasiłku ustało w momencie, kiedy należy Ci się świadczenie emerytalne.
Czy świadczenie przysługuje osobom zwolnionym dyscyplinarnie?
Jeżeli osoba straci pracę z winy pracownika (na przykład na skutek pracowniczego przewinienia), nie przysługuje jej świadczenie przedemerytalne.
Świadczenie przedemerytalne a praca zarobkowa
Istnieje możliwość jednoczesnego pobierania zasiłku przedemerytalnego i pracy zarobkowej. Musisz poinformować ZUS o uzyskiwanym dochodzie, który nie może przekraczać pewnej sumy. W zależności od otrzymywanych dochodów z pracy zarobkowej, kwota zasiłku przedemerytalnego może zostać obniżona o 25-70 procent.
Podsumowanie – świadczenie przedemerytalne
Podsumowując, w niektórych, ściśle określonych przepisami, przypadkach świadczenie przedemerytalne może być ratunkiem dla bezrobotnych seniorów. Jest to dla nich szansa na przetrwanie aż do nabycia prawa do emerytury.
Podobne artykuły
Ile wynosi becikowe w 2024?
26 kwietnia 2024
Co daje platynowa karta kredytowa?
25 kwietnia 2024