Obiektem darowizny mogą być nie tylko wartościowe przedmioty i pieniądze, lecz także nieruchomości. Darowizna mieszkania to często spotykany proces, który zachodzi między osobami najbliższymi lub związanymi ze sobą poprzez działalność. Takie działanie wiąże się jednak z pewnymi procedurami, przez które trzeba przejść aby całość odbyła się zgodnie z prawem. Specjalnie dla naszych czytelników przygotowaliśmy poradnik, który pomoże rozwiać wątpliwości w tej kwestii.
Darowizna mieszkania – czym jest?
Warto wiedzieć o tym, że pojęcie darowizny mieszkania jest ściśle określone w prawie i obowiązuje je szereg procedur, jakie należy przestrzegać. Darowizna jest bowiem definiowana jako bezpłatne świadczenie na rzecz innej osoby, które odbywa się kosztem majątku darczyńcy. W tym przypadku obiektem darowizny jest nieruchomość, do której osoba obdarowana uzyskuje pełne prawa. Zgłoszenie takiej darowizny jest rzeczą konieczną, bowiem brak poinformowania odpowiednich organów i Urzędu Skarbowego traktowany jest jako wykroczenie i może przynieść negatywne skutki.
Formy przepisania mieszkania
Darowizna mieszkania nie jest równoznaczna z takimi działaniami jak przepisanie mieszkania poprzez testament, lub zawarcie umowy o dożywocie. Przepisanie mieszkania przez testament jest spadkiem, i podlega innym przepisom niż darowizna lub dziedziczenie ustawowe. Umowa o dożywocie jest z kolei świadczeniem, które zobowiązuje daną osobę do dożywotniego utrzymania podmiotu, który w zamian otrzymuje nieruchomość. W tym miejscu warto wspomnieć o tym, że utrzymanie danej osoby może odbyć się zarówno poprzez wypłacanie jej renty, jak i zapewniania jej odpowiedniej opieki.
Czy trzeba odprowadzać podatek od darowizny mieszkania?
W przypadku darowizn konieczne jest odprowadzenie stosownego podatku. Jego wysokość zależna jest od tego, do której grupy podatkowej należy darczyńca, a także od wartości samej nieruchomości. Istnieją kwoty wolne od podatku, które dotyczą każdej z grup podatkowych, jednak nie obejmują one nieruchomości. Jest tak, ponieważ mieszkania, domy i lokale wykazują zazwyczaj o wiele większą wartość, przez co suma nadwyżki służy do obliczenia podstawy podatku.
Ile wynosi kwota wolna od podatku od darowizny dla każdej z grup?
- I grupa podatkowa – 9637 złotych
- II grupa podatkowa – 7276 złotych
- III grupa podatkowa – 4902 złote
Przepisanie mieszkania krok po kroku
Aby darowizna mieszkania przebiegła bezproblemowo, warto pamiętać o dopilnowaniu odpowiednich formalności i działań. W niektórych przypadkach kluczowa może się okazać pomoc strony trzeciej. Przykładowo, w procesie dokumentacji i kwestiach formalnych pomoże notariusz. W celu rozwiania wątpliwości naszych czytelników, postanowiliśmy opisać, jak powinien wyglądać proces mieszkania krok po kroku.
- Wycena nieruchomości – niezbędne jest oszacowanie wartości przekazywanej nieruchomości, aby móc ustalić wysokość płaconego podatku. Celowe zatajenie otrzymania darowizny lub zaniżenie wartości otrzymanego mieszkania może być traktowane jako oszustwo podatkowe. Dobrze jest skorzystać z usług profesjonalisty, który dokładnie oszacuje wartość otrzymanego majątku.
- Dokumenty i załączniki – kolejnym krokiem jest przygotowanie odpowiednich pism, formularzy i papierów, dzięki którym osoba obdarowana załatwi wszelkie formalności. W skład niezbędnych dokumentów wchodzą: udokumentowany dowód nabycia darowizny, a także odpis z księgi wieczystej.
- Wysłanie dokumentów – przygotowane uprzednio papiery należy skierować do Urzędu Skarbowego. Dokument dla darowizny oznaczony jest symbolem SD-Z2 dla darczyńców z pierwszej (tzw. zerowej) grupy podatkowej i SD-3 dla pozostałych grup podatkowych.
- Opłacenie odpowiednich podatków – prawidłowo wypełnione dokumenty skutkują decyzją podatkową, od której zależy to, czy darowizny od osób z I grupy podatkowej unikną podatku. W przypadku negatywnej decyzji, ulga podatkowa nie zostanie przyznana. Uiszczenie podatku jest obowiązkowe dla darowizn z każdej grupy podatkowej, i żadne inne okoliczności nie zwalniają od jego opłaty.
Darowizna mieszkania – kto może być zwolniony z podatku?
Jako grupę zerową określa się osoby z I grupy podatkowej, od których darowizna może zostać zwolniona z podatku. Do tej grupy zaliczamy osoby najbliższe, spokrewnione z osobą obdarowaną, czyli:
- małżonkowie
- pasierbowie
- przybrani rodzice tj. ojczym i macocha
- teściowie
- zięć i synowa
- wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie)
- zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki)
Osoby, które nie zostały wymienione powyżej, zaliczają się do pozostałych grup podatkowych. W związku z tym nie mają one szansy na otrzymanie zwolnienia z podatku. Co więcej, konsekwencje wynikające z ukrycia darowizny przed Urzędem Skarbowym są inne dla każdej z grup. Przykładowo, konsekwencją zatajenia darowizny od osoby z I grupy podatkowej jest co najwyżej utrata ulgi.
W przypadku darowizn od pozostałych grup, skutki mogą być o wiele bardziej odczuwalne. Mogą zostać nałożone dodatkowe opłaty w wysokości 20% stawki podatkowej, a także kary finansowe w postaci grzywny. Warto zgłaszać darowiznę do Urzędu Skarbowego, aby nie mieć żadnych potencjalnych problemów.
Darowizna mieszkania – koszty dokumentacji
W celu odpowiedniego udokumentowania darowizny mieszkania niezbędna będzie pomoc notariusza. Sama umowa darowizny musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego, aby miała znaczenie prawne. Niestety, oznacza to dodatkowe opłaty, wynikające z działań notariusza. Wysokość poniesionych w ten sposób kosztów zależy w dużej mierze od wartości samej darowizny, ale niektóre opłaty są stałe. Przykładowo, wprowadzenie wpisu do księgi wieczystej to koszt 200 złotych.
Poniżej przedstawiamy koszt taksy notarialnej (maksymalnego wynagrodzenia notariusza) w zależności od wartości darowizny:
- do 3000 złotych – opłata 100 złotych
- od 3000 do 10 000 złotych – opłata 100 złotych oraz 3% nadwyżki (powyżej kwoty 3000 złotych)
- od 10 000 do 30 000 złotych – opłata 310 złotych oraz 2% nadwyżki (powyżej kwoty 10 000 złotych)
- od 30 000 do 60 000 złotych – opłata 710 złotych oraz 1% nadwyżki (powyżej kwoty 30 000 złotych)
- od 60 000 do 1 miliona złotych – opłata 1010 złotych oraz 0,4% nadwyżki (powyżej kwoty 60 000 złotych)
- od 1 miliona do 2 milionów złotych – opłata 4770 złotych oraz 0,2% nadwyżki (powyżej kwoty 1 miliona złotych)
- od 2 milionów złotych wzwyż – opłata 6770 złotych oraz 0,25% nadwyżki (powyżej kwoty 2 milionów złotych)
Warto jednak pamiętać o tym, że wyżej wymienione opłaty to koszty maksymalne, a sam notariusz może pobierać mniejsze wynagrodzenie za swoją pracę. Z tego powodu rozsądnym postępowaniem jest wybranie takiej kancelarii notarialnej, która nie obciąży znacząco naszego budżetu. Zaoszczędzone środki można wówczas przeznaczyć na inny cel.
Przepisanie mieszkania na osobę niepełnoletnią
Wielu rodziców decyduje się na przepisanie mieszkania osobie małoletniej. Takie postępowanie to dla wielu pociech lepszy start w dorosłym życiu, a także szansa na natychmiastowe usamodzielnienie się. Darowizna mieszkania jest jednym z najrozsądniejszych sposobów na zapewnienie dziecku stabilnej przyszłości.
Przechowywanie pieniędzy na przyszłość dziecka wiąże się z utratą ich wartości poprzez inflację. Biorąc pod uwagę stale rosnące ceny nieruchomości, lepiej jest dokonać darowizny mieszkania. Według polskiego prawa, rodzic nie może zarządzać majątkiem małoletniej pociechy bez uzyskania orzeczenia od Sądu Rodzinnego, co jest kolejnym argumentem na korzyść rozwiązania w postaci darowizny.
Czy darowiznę mieszkania można cofnąć?
Wbrew pozorom, proces darowizny nie jest nieodwracalny, a jego cofnięcie może nastąpić nawet po podpisaniu umowy przez obie strony. W jakich przypadkach dochodzi do cofnięcia darowizny? Może to być przykładowo rażąca niewdzięczność ze strony osoby obdarowanej, wyrażona poprzez lekceważący stosunek i wrogość, a także działania wymierzone bezpośrednio w darczyńcę np. słowną i fizyczną agresję.
Odwołanie darowizny może odbyć się także na skutek wyjątkowo złej sytuacji finansowej darczyńcy, dla którego odzyskanie przekazanego składnika majątku będzie miało istotny wpływ na jego poziom życia. Cofnięcie darowizny zazwyczaj ma formę pisemnego oświadczenia, składanego przez darczyńcę.
Podobne artykuły
Co daje platynowa karta kredytowa?
25 kwietnia 2024
Co to jest SCAM i jak go uniknąć?
24 kwietnia 2024