Odrzucenie spadku – na czym polega? Kiedy należy to zrobić?

spadek

Spadek najczęściej jest pozytywną informacją. Otrzymanie majątku w spadku oznacza przecież, że osoba zmarła ceniła nas na tyle, aby przekazać nam swój dobytek, lub pewną jego część. Nie zawsze jednak spadek jest mile widziany przez spadkobiercę, szczególnie jeżeli w jego skład wchodzą długi, bądź są z nim związane zawiłe formalności i procesy prawne. Z tych właśnie powodów postanowiliśmy przyjrzeć się alternatywnemu rozwiązaniu, jakim jest odrzucenie spadku. Jeżeli chcecie poznać więcej szczegółów dotyczących tego działania, i dowiedzieć się więcej o dziedziczeniu długów, to zapraszamy do lektury.

Jak postępować ze spadkiem?

Przyjęcie zapisanego spadku jest tylko jedną z kilku możliwości, które do wyboru ma spadkobierca. Dlatego też zanim przyjmiemy spadek, warto jest dowiedzieć się, jakie inne czynności możemy podjąć. Zobaczmy więc, jakie są dostępne wyjścia.

  • Przyjęcie spadku w całości – jest to podstawowa opcja, która wiąże się nie tylko z przejęciem majątku osoby zmarłej, lecz także jej zadłużenia i zobowiązań, jeżeli takowe występują. Spadkobierca bierze wówczas na siebie odpowiedzialność za spłatę wszelkich należności, co nie zawsze może być korzystne.
  • Odrzucenie spadku w całości – opozycyjne do powyższego rozwiązanie, które równoznaczne jest z brakiem otrzymania aktywów i pasywów spadku. Jest to dobre rozwiązanie w przypadkach, gdy długi i opłaty znacznie przewyższają wartość innych składników otrzymanego majątku. Warto jednak pamiętać o tym, że odrzucony spadek zazwyczaj przechodzi na innego członka rodziny bądź inną uprawnioną osobę. W celu uniknięcia nieporozumień lepiej jest skonsultować całą sytuację z przyszłymi posiadaczami spadku bądź upewnić się, że spadek nie przejdzie na nikogo nawet w przypadku odrzucenia.
  • Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – jest to rozwiązanie najbardziej korzystne, ponieważ polega ono na przyjęciu spadku wyłącznie z tymi długami, które nie przekraczają wartości innych składników majątku. W przypadku braku oświadczenia o podjętej decyzji zakłada się że spadkobierca preferuje tą opcję, i wówczas jest ona stosowana.

W jakich sytuacjach lepiej jest odrzucić spadek?

Jako iż brak decyzji równoznaczny jest z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, to wielu spadkobierców przekonanych jest, że takie rozwiązanie będzie najlepsze. Nie zawsze jest to prawdą, ponieważ jeżeli większą część spadku stanowią długi, to istnieje spora szansa że osoba przyjmująca spadek będzie stratna. Warto pamiętać, że dług stanowi nie tylko kwota należna do zapłaty, lecz także odsetki, prowizje i inne ustalane w umowie koszty. Przykładowo, spadkobierca po całkowitym przyjęciu spadku może zostać objęty kosztami za działania komornika, a także działania finansowe i notarialne. Konieczność radzenia sobie z długami osoby zmarłej oznacza także potencjalną stratę czasu na dopełnienie wszystkich formalności. Z tych właśnie powodów odrzucenie spadku może być w niektórych sytuacjach najlepszym rozwiązaniem.

Przyjęcie spadku, a spłata długów

Kłopoty spadkobierców często zaczynają się w momencie przyjęcia spadku bez zastanowienia. Wówczas wszelkie długi i zobowiązania osoby zmarłej przechodzą na tą osobę. Mało kto przygotowany jest na tego typu ewentualność, co prowadzi do problemów z terminową spłatą zadłużenia. Ewentualne konsekwencje wynikające z braku spłaty długu w terminie są bardzo odczuwalne – dość wspomnieć, że dłużnik wpisany zostaje do baz takich jak BIK, BIG i KRD. Skutkiem figurowania w rejestrach osób zadłużonych są trudności z uzyskaniem kredytu bankowego, a czasami także pożyczki prywatnej. Możesz zawsze sprawdzić czy nie jesteś wpisany do BIK, lub czy nie widniejesz w krajowym rejestrze długów.

Bywają również sytuacje, w których żadna ze stron, zarówno dłużnik jak i wierzyciel, nie mogą dojść do porozumienia. Dzieje się tak kiedy osoba zadłużona unika kontaktu z wierzycielem przy jednoczesnym braku spłacania rat, bądź gdy nie udaje się wypracować nowego, dogodnego planu spłaty. Nieporozumienia na linii dłużnik-wierzyciel mogą w skrajnych przypadkach skutkować postępowaniem sądowym. Taki obrót spraw będzie niekorzystny dla zadłużonego spadkobiercy, ponieważ może on wówczas spodziewać się udziału komornika, co nie tylko zwiększy koszty całościowe, lecz także będzie źródłem potencjalnych niedogodności.

Proces odrzucenia spadku

Na zrzeczenie się spadku dana osoba ma 6 miesięcy. Czas liczony jest od śmierci spadkodawcy, a jeżeli dokładna data nie jest znana to od momentu dowiedzenia się o zgonie. Zrzeczenie się spadku to proces prawny, w którym kluczową rolę gra podmiot uprawniony. Pismo powinno być kierowane do notariusza lub sądu, ponieważ są to podmioty posiadające moc prawną, co zagwarantuje pomyślny proces odrzucenia spadku.

Zrzekania się spadku nie należy mylić z procesem zrzeczenia się dziedziczenia. Ta druga opcja jest możliwa jedynie za życia potencjalnego spadkodawcy, i realizowana jest w formie umowy notarialnej. Nie jest to jednak sposób na całkowite uniknięcie dziedziczenia, a jedynie dotyczy dziedziczenia ustawowego. Składniki spadku zapisane w testamencie nadal będą przypadały danej osobie, która będzie musiała zająć wobec nich swoje stanowisko.

Co jest potrzebne do odrzucenia spadku?

Proces odrzucenia spadku odbywa się u notariusza w formie pisemnej lub ustnej. Notariusz podpisuje wtedy poświadczony urzędowo wniosek. Koszt całej procedury to 50 złotych + VAT. Warto przygotować się na każdą ewentualność i zabrać ze sobą dokumenty takie jak dowód osobisty, akt urodzenia i akt zgonu spadkodawcy. W przeciwnym wypadku może okazać się, że odpowiednie udokumentowanie całości przez notariusza nie będzie możliwe. Najlepiej jest uprzednio skontaktować się z notariuszem, aby uniknąć potencjalnych problemów z formalnościami.

Osoby, które pragną zrzec się spadku, mogą zrobić to także w sądzie, z tym że jest to metoda bardziej czasochłonna i skomplikowana. Tutaj koszty również wynoszą 50 złotych. Na tym jednak nie kończy się udział danej osoby, ponieważ istnieje szansa że zostanie ona wezwana na rozprawę sądową. Są to jednak wyjątki, a sama rozprawa może odbyć się bez obecności niedoszłego spadkobiercy.

Wniosek o zrzeczenie się spadku

Kierując sprawę o zrzeczenie się spadku do sądu, należy wcześniej napisać i wysłać odpowiedni wniosek. Takie pismo musi zawierać wszystkie niezbędne informacje, takie jak:

  • imię i nazwisko spadkobiercy oraz spadkodawcy
  • data i miejsce zgonu spadkodawcy
  • tytuł powołania do spadku
  • ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy przed śmiercią

Sprawa nieco komplikuje się, jeżeli posiadamy niepełnoletnie dzieci, ponieważ według polskiego prawa to one są następne do dziedziczenia spadku. Wówczas należy w ich imieniu wysłać do sądu odpowiedni wniosek. Nie zawsze jednak zostaje on rozpatrzony pozytywnie, ponieważ wszystko zależy od ostatecznej decyzji rodzinnego sądu rejonowego.

Wniosek o odrzucenie spadku – darmowy wzór do pobrania

Poniżej znajduje się darmowy wniosek o odrzucenie spadku. Pobierz go i wypełnij potrzebnymi danymi.

Jak spłacić odziedziczone długi?

Na skutek nieprzemyślanych, bądź podjętych pod presją czasu decyzji zdarza się, że spadkobierca musi spłacać liczne długi. Nie zawsze jednak sytuacja finansowa i dochody pozwalają na bezproblemowe zażegnanie kłopotów ze spłatą zobowiązań. W takich przypadkach najlepiej jest wcześniej skontaktować się z wierzycielem i ustalić nowy, dogodny dla obu stron plan spłaty.

Jeżeli jednak wierzyciel nie zamierza iść na żadne kompromisy, a dłużnik obawia się że nie zdąży spłacić rat na czas, to warto rozejrzeć się za innymi źródłami uzyskania pieniędzy. Dobrym wyjściem będzie kredyt gotówkowy, czyli bankowe rozwiązanie pozwalające na bezpieczne uzyskanie niezbędnych środków. Osoby figurujące w bazach dłużników także nie mają się czego obawiać – specjalnie dla tej grupy osób wiele firm i osób prywatnych pozwala zaciągnąć pożyczki bez zdolności kredytowej.

Tomasz Marczewski
Tomasz Marczewski
Specjalista SEM i SEO. Jego celem jest pomagać osobom zadłużonym i dostarczać im odpowiedzi na wszystkie pytania związane z finansami osobistymi. Pasjonat podróży, motoryzacji i technologii blockchain. Zobacz pozostałe artykuły autora

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie bedzie opublikowany. *wymagane pola są zaznaczone

Podobne artykuły