Zwrot prowizji bankowej – co warto wiedzieć?

Zaciąganie kredytu w banku wiąże się z licznymi kosztami, takimi jak prowizja za udzielenie zobowiązania. Jest ona rozbijana proporcjonalnie, a z każdą ratą zwracamy nie tylko kapitał, ale i finansujemy dodatkowe opłaty. Jeśli więc szybciej spłacimy kredyt, bank nie tylko powinien zaprzestać pobierania opłat pobocznych, ale także musi zwrócić część prowizji. Niektóre banki samodzielnie, z własnej inicjatywy dokonują zwrotu, inne z kolei wymagają złożenia stosownego wniosku na piśmie. Dziś omówimy kwestie związane ze zwrotem prowizji bankowej i podpowiemy, co warto wiedzieć w tej kwestii.

Ile i za co płacimy biorąc kredyt gotówkowy?

Zobowiązanie w postaci kredytu gotówkowego wiąże się nie tylko ze zwrotem pożyczonego kapitału, ale i uiszczeniem dodatkowych opłat. Te opłaty – takie jak odsetki, prowizja czy ubezpieczenie – są zryczałtowane i doliczane do rat kredytowych. O ile część kosztów, jak na przykład ubezpieczenie od utraty pracy jest nieobowiązkowe, o tyle inne poniesiemy niezależnie od banku. Bank nie może rezygnować z naliczania odsetek, gdyż jest to niezgodne z ustawą Prawo bankowe. Zgodnie z obowiązującym prawem, bank musi zarabiać na udzielaniu kredytów, a minimalne „zarobki” zależą m.in. od stóp procentowych NBP. Im wyższe stopy procentowe, tym droższe kredyty (ale jednocześnie korzystniejsze oprocentowanie lokat, tak na pocieszenie). Pozycja która może, ale nie musi się pojawiać przy rozliczeniu kredytu to prowizja bankowa. Tutaj banki w ramach indywidualnych promocji mogą zastosować obniżki prowizji lub całkowicie z niej zrezygnować.

Czym jest prowizja bankowa?

Prowizja bankowa to jednorazowe obciążenie uwzględniane w ratach kapitałowo-odsetkowych zaciągniętego kredytu. Jest to forma opłaty za udzielenie kredytu, która liczona jest jako procent od pożyczonej kwoty. Zazwyczaj wynosi ona od 5 do 12% przy kredytach konsumenckich, od 3 do 8% przy kredytach samochodowych i od 1,5 do 3% przy kredytach hipotecznych. Przy niektórych okazjach, jak na przykład listopadowego Black Friday lub letniego okresu wakacyjnego banki całkowicie rezygnują z prowizji. Tym sposobem tworzą promocje, które mają za zadanie promować ofertę kredytową danej instytucji bankowej. To także bardzo ważny element przy rozliczeniach pomiędzy bankiem a pośrednikami czy doradcami kredytowymi. Za każdego pozyskanego w ten sposób klienta bank przekazuje część prowizji agentowi jako wynagrodzenie za pracę. Jeśli pracownik pozyska klienta przy promocyjnej prowizji 0%, ten otrzyma wynagrodzenie liczone jako procent od wysokości zaciągniętego zobowiązania. 

Nadpłacanie kredytu – czy na pewno dobry zwyczaj?

Mówiąc o kredycie, warto nadmienić o procedurze samej spłaty zobowiązania – dzięki tym wiadomościom można opracować „strategię” zwrotu środków. Pracownik banku zapyta nas we wniosku kredytowym o dzień spłaty raty – musi się on zawierać między 1. a 27. dniem miesiąca. Odpowiednio wybrany dzień pozwoli na zapłatę należności tuż po otrzymaniu wynagrodzenia od pracodawcy, co ułatwi zwrot pożyczonych środków. Jeśli jednak będziemy w stanie wygospodarować więcej środków, możemy dokonywać regularnych nadpłat. Polega to na szybszej spłacie kolejnych rat, dzięki czemu kolejne raty będą niższe – to z kolei ułatwi proces dalszej spłaty. Alternatywnie możemy pozostać przy stałych ratach, a zamiast tego szybciej zakończymy okres kredytowania. Jeśli kredyt przyprawia nas o „zadyszkę finansową”, lepiej wybrać pierwszy wariant i ułatwić sobie dalszą spłatę. Wybór drugiej opcji z kolei pozwoli nam ubiegać się o zwrot prowizji bankowej, jeśli w przypadku nadpłaty dojdzie do całkowitej spłaty zobowiązania.

Zwrot prowizji bankowej – jaka wysokość i jak ją uzyskać?

Jak wcześniej wspominaliśmy, w skład raty kredytowej wchodzi część kapitałowa, czyli faktycznie pożyczone środki oraz część kapitałowa. Druga ze składowych zawiera w sobie między innymi rozłożone koszty prowizji bankowej. Jeśli kredytobiorca nadpłaci kredyt, tym samym spłacając zobowiązanie, będzie on mógł odzyskać część poniesionej prowizji. Wysokość zwrotu w uproszczeniu można obliczyć za pomocą poniższego wzoru:

Prowizja do zwrotu = całkowita kwota prowizji – [ (całkowita kwota prowizji : liczba rat do spłaty) * liczba nadpłaconych rat]

Załóżmy, że całkowita prowizja bankowa wynosi 2000 złotych, a sam kredyt został rozbity na 40 równych rat. Po zapłacie 20. raty całkowicie spłacono pozostałą część kredytu – nadpłacono więc połowę kredytu. Prowizja do zwrotu będzie wynosić więc 1000 złotych; za każdą nadpłaconą ratę po 50 złotych. Zwrot prowizji bankowej w większości banków przelewany jest na konto kredytobiorcy automatycznie po zamknięciu procesu kredytowania. Jeśli tak się nie stanie, należy złożyć wniosek o zwrot prowizji – taki egzemplarz dostępny jest na stronie internetowej banku.  

Co jest podstawą prawną zwrotu prowizji bankowej?

Dla kredytów konsumenckich podstawą prawną jest Ustawa o kredycie konsumenckim. Jest to ustawa z 12 maja 2011 roku, ale dotyczy ona jedynie kredytów konsumenckich zawartych od 18 grudnia 2011. W przypadku kredytów hipotecznych podstawą prawną jest Ustawa o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami z dnia 23 marca 2017 roku. Obejmuje ona kredyty hipoteczne zawarte od 22 lipca 2017

Kiedy zwrot prowizji bankowej nie przysługuje?

Nadpłaciliśmy kredyt i nie otrzymaliśmy zwrotu; skierowaliśmy pismo do banku i otrzymaliśmy odmowę. Czy taki scenariusz miał prawo się wydarzyć? Jak najbardziej – nie wszystkie kredyty objęte są bowiem obowiązkiem zwrotu prowizji bankowej przy przedterminowym zwrocie środków. Ewentualne wątpliwości powinien rozwiać wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19 września 2019 roku. TSUE stwierdził w nim, że klient ma prawo uzyskać sprawiedliwe i współmierne obniżenie kosztów kredytu przy wcześniejszej spłacie. Dotyczy to jednak kredytów konsumenckich, które zostały przyznane po 18 grudnia 2011 roku. Pod hasłem „kredyty konsumenckie” rozumie się takie zobowiązania, jak kredyty gotówkowe, kredyty samochodowe czy kredyty konsolidacyjne. Przy kredytach hipotecznych kwalifikowane są tylko te umowy kredytowe, które zostały zawarte po 21 lipca 2017 roku. Różnica ta jest spowodowana faktem, iż kredyty hipoteczne nie są zaliczane w poczet klasycznie rozumianych kredytów konsumenckich.

Co jeszcze warto wiedzieć o zwrocie prowizji bankowej?

Jeśli pojęcie zwrotu prowizji było Wam wcześniej nieznane, a spłaciliście ostatnio kredyt konsumencki, koniecznie zweryfikujcie warunki umowy. Być może przysługuje Wam taki zwrot, a bank nie przelał należnych Wam środków. Na wystąpienie z wnioskiem o zwrot części prowizji macie aż 6 lat od dnia zakończenia kredytowania. Dodatkowo, kredytobiorcy przysługuje prawo do ubiegania się o odsetki ustawowe za opóźnienie zwrotu prowizji. Jeśli bank z niewiadomych przyczyn odrzuci nasz wniosek, możemy zaangażować w sprawę Rzecznika Finansowego, który dokładnie przebada naszą sprawę. Jeśli stwierdzi on zasadność naszych roszczeń, otrzymamy kompleksowe wsparcie w odzyskiwaniu prowizji, nawet jeśli wymagać to będzie pozwu sądowego. Niektórzy mogą machnąć na to ręką, jednak uprzedzamy – to bardzo łatwe pieniądze, a gra jest warta świeczki. Tym sposobem możemy odzyskać kilkaset, a nawet kilka tysięcy złotych, które możemy spożytkować wedle własnego uznania.

Tomasz Marczewski

Specjalista SEM i SEO. Jego celem jest pomagać osobom zadłużonym i dostarczać im odpowiedzi na wszystkie pytania związane z finansami osobistymi. Pasjonat podróży, motoryzacji i technologii blockchain. Zobacz pozostałe artykuły autora