Działalność nierejestrowana – jak założyć?

Czym jest działalność nierejestrowana? Wprowadzone w Polsce przepisy pozwalają na korzystanie z tej formy rozliczania się, aby stawiać swoje pierwsze kroki w biznesie. Korzystając z działalności nierejestrowanej można w legalny sposób rozliczać się ze swoimi klientami, na przykład przy wykonywaniu drobnych usług lub sprzedaży w Internecie. Rozwiązanie jest często wykorzystywane przez osoby nieletnie, a także wszystkich, którzy sporadycznie wykonują działalność gospodarczych i nie chcą zakładać swojej firmy. W dzisiejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie jak założyć działalność rejestrowaną. Sprawdzimy też, jaki rozliczyć działalność nierejestrowaną i czy trzeba opłacać wtedy składki ZUS. Działalność nierejestrowana nie będzie miała przed Tobą tajemnic po przeczytaniu tego poradnika.

Działalność nierejestrowana

Choć w praktyce nie jest to aż tak skomplikowane jak się wydaje, założenie własnej działalności gospodarczej wielu osobom kojarzy się z dość skomplikowanym przedsięwzięciem. Szczególnie problematyczne wydają się tu być stale zmieniające się przepisy polskiego prawa, także coraz to nowe regulacje podatkowe. Odstraszające są również naliczane każdego miesiąca składki, w tym składki na ZUS. Przedsiębiorcy mają też sporo obowiązków, w tym muszą prowadzić czasem dość skomplikowaną księgowość.

Działalność nierejestrowana jest sposobem na w pełni zgodne z literą prawa prowadzenie własnego biznesu, przy czym osoba prowadząca ją ma o wiele mniej problemów na głowie. Szczególnie osoby, których przedsiębiorstwa dopiero raczkują powinny więc zainteresować się tym rozwiązaniem.

Czym jest działalność nierejestrowana?

Działalność nierejestrowana jest formą działalności gospodarczej. W założenia powinna przynosić przedsiębiorcy dość niskie przychody, które zwykle nie stanowią głównego źródła utrzymania. Jeśli działalność gospodarcza jest prowadzona sporadycznie, a obroty takiego biznesu nie są duże, warto zainteresować się tą formą prowadzenia firmy. Nazwa tego typu działalności pochodzi od faktu, że działalności nierejestrowanej nie trzeba rejestrować w CEiDG. Taka nieewidencjonowana działalność nie wymaga zakładania jej i nie widnieje w rejestrach. 

Działalność nierejestrowana jest świetnym wyborem dla osób wykonujących drobne zlecenia. Może ją prowadzić także osoba, która nie ukończyła jeszcze 18 roku życia. Nie trzeba bowiem posiadać pełnej zdolności do czynności prawnych, by skorzystać z tej opcji. Działalności nierejestrowanej nie mogą natomiast założyć osoby, które w ciągu ostatnich 5 lat prowadziły działalność gospodarczą.

W założeniu prawodawcy działalność nieewidencjonowana jest dedykowana w dużej mierze dla wszystkich tych, którzy pozostawali w szarej strefie, czyli pracowali “na czarno”, nie rozliczając się ze swojej działalności.

Jak zacząć działalność nierejestrowaną?

Wiele osób zastanawia się, jak rozpocząć działalność nierejestrowaną. W przypadku typowej działalności gospodarczej (np. jednoosobowej działalności gospodarczej) założenie możliwe jest za pomocą banku – bezpośrednio z konta firmowego. W przypadku działalności nierejestrowanej nie jest potrzebne posiadanie własnego konta firmowego w banku. Pojawia się więc pytanie: w jaki sposób można ją założyć, skoro nie robimy tego przez bankowość firmową, ani przez CEiDG?

Jak się okazuje, nie ma potrzeby zgłaszania działalności nierejestrowanej. Wystarczy jedynie prowadzić uproszczoną ewidencję swoich przychodów. Jest to wystarczająca dokumentacja działalności nierejestrowanej i podstawa do późniejszego rozliczenia się z Urzędem Skarbowym. W niektórych przypadkach potrzebne Ci będzie jednak założenie numeru NIP. To proste, wystarczy wypełnić formularz NIP-7.

Zgłoszenie działalności nierejestrowanej

Czy trzeba zgłaszać działalność nierejestrowaną w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych? Nie ma takiej potrzeby. Nie musisz też rejestrować takiego “miniprzedsiębiorstwa” w Urzędzie Skarbowym, ani w CEiDG. Możesz legalnie wystawiać rachunki klientom, którym świadczysz drobne usługi. Czy jest tu jakiś haczyk?

Działalność nierejestrowana można funkcjonować do momentu, kiedy uzyskasz przychód 1505 złotych miesięcznie. Wtedy powinieneś założyć typową działalność, na przykład JDG. Nie znaczy to rzecz jasna, że do kwoty 1505 złotych miesięcznie jesteś zwolniony z jakichkolwiek opłat. W związku z prowadzoną działalnością należy zapłacić podatek dochodowy. Jeśli poza działalnością nierejestrowaną pracujesz na podstawie umowy o pracę, umowy-zlecenie, itp., wystarczy rozliczać się składając zeznanie PIT-36.

Limit przychodów w nierejestrowanej działalności gospodarczej

W założeniu niezarejestrowana działalność gospodarcza przeznaczona jest dla drobnych przedsiębiorców, którzy osiągają niskie przychody. Założony limit przychodów, przy których nie ma konieczności rejestrowania działalności gospodarczej wynosi 50% kwoty wynagrodzenia minimalnego. Wynagrodzenie minimalne w 2022 roku wynosi  3010 złotych.

Limit przychodów w działalności nierejestrowanej wynosi 1505 złotych miesięcznie.

Warto więc trzymać rękę na pulsie i kontrolować swoje przychody z działalności nierejestrowanej. Gdy zbliżysz się do kwoty 1505 złotych w danym miesiącu, prawdopodobnie najlepiej będzie zaprzestać świadczenia usług i wystawiania rachunków w danym miesiącu.

ZUS w działalności nierejestrowanej

Podczas prowadzenia działalności nierejestrowanej nie ma konieczności zgłoszenia jej do ZUS. Jesteś w związku z tym zwolniony z konieczności płacenia dodatkowych składek na ZUS. Działalność nierejestrowana jest tym samym świetnym rozwiązaniem dla osób wchodzących w świat przedsiębiorczości. Możesz wykonywać drobne zlecenia bez konieczności comiesięcznego opłacania składek.

Jak rozliczyć się z Urzędem Skarbowym?

Jaki PIT złożyć podczas prowadzenia działalności nierejestrowanej? Odpowiednim drukiem jest w tym przypadku PIT-36. W ten sposób rozliczysz przychody i opodatkujesz je zgodnie ze skalą podatkową. Podatek w tym wypadku wyniesie 17% lub 32 %. Wysokość podatku zależy od tego, czy przekroczysz limit przenoszący Cię do drugiego progu podatkowego. Oczywiście nie jest to możliwe dzięki przychodom z działalności gospodarczej. Wyższą stawkę podatku dochodowego zapłacą jedynie osoby, które w swojej podstawowej pracy przekroczą limit dochodów.

Czy można prowadzić działalność nierejestrowaną pracując na etacie?

Zgodnie z polskimi przepisami działalność nierejestrowana przeznaczona jest także dla osób pracujących na pełen etat. Przedsiębiorcą korzystającym z tej formy działalności może być osoba pracująca w oparciu o umowę o pracę, umowę-zlecenie, umowę o dzieło.

Osoby, które posiadają status osoby bezrobotnej, mogą go jednak stracić podczas takiej działalności. Nie możesz prowadzić działalności gospodarczej nierejestrowanej, jeśli chcesz wciąż posiadać status osoby bezrobotnej i otrzymywać w związku z tym dodatkowe świadczenie pieniężne.

Faktury i rachunki w działalności gospodarczej

Podstawą do późniejszego rozliczenia się (opłacenia podatku) oraz potwierdzeniem transakcji jest wystawienie rachunku lub faktury. Także prowadząc działalność nierejestrowaną musisz wystawiać rachunki za świadczone usługi lub podczas sprzedaży produktów. Co powinien zawierać rachunek?

• nazwa usługi, którą świadczysz
• koszt usługi lub towaru, ilość
• konto do zapłaty
• dane sprzedającego oraz kupującego
• data wystawienia
• numer ewidencyjny (zwykle kolejne numery)

Numer rachunku może mieć formę roczna (np. 1/2022, 2/2022, 3/2022 i tak dalej) lub miesięczną(np. 1/1/2022, 2/1/2022, 3/1/2022, itp.).

Podczas prowadzenia działalności nierejestrowanej nie musisz wystawiać faktur. Jeśli klient tego zechce, możesz jednak wystawić fakturę, jak w przypadku działalności zarejestrowanej w CEiDG. Wystawiając fakturę musisz w niej zawrzeć takie dane, jak na rachunku. Nie musisz podawać tam swojego numeru PESEL, czy adresu zamieszkania.

Kasa fiskalna a działalność nierejestrowana

Przepisy dotyczące kasy fiskalnej dotyczą tak osób prowadzących zarejestrowaną działalność gospodarczą jak i działalności nierejestrowanej. Wszystko zależy od rodzaju usługi, którą świadczysz lub od rodzaju sprzedawanego towaru. Niektóre towary i usługi są po prostu objęte koniecznością ewidencjonowania ich za pomocą kasy fiskalnej.

Kiedy muszę zarejestrować działalność gospodarczą?

Działalność nierejestrowaną można z powodzeniem i w pełni legalnie prowadzić do momentu uzyskania miesięcznych przychodów na poziomie 1505 złotych. Po przekroczeniu tej kwoty musisz zarejestrować swoją firmę w CEiDG. Wtedy pojawią się także dodatkowe obowiązki, między innymi konieczność zarejestrowania się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Wymagane będzie też założenie konta firmowego.

Działalność nierejestrowana – podsumowanie

Aby prowadzić działalność nierejestrowaną nie trzeba jej nawet zakładać. Wystarczy zapisywać swoje przychody, a następnie rozliczyć je. Podatek wyliczysz wypełniając deklarację podatkową PIT-36. Ten typ działalności jest dobrym pierwszym krokiem, który pozwoli na prowadzenie niewielkiego przedsiębiorstwa bez dodatkowych obowiązków. To dobry pomysł na start działalności, także dla osób niepełnoletnich. Warto pamiętać jednak, by nie przekroczyć limitu kwoty, który wynosi 50% pensji minimalnej.

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora