Narodziny dziecka to niezwykle ważne wydarzenie w życiu każdej rodziny. Poza ogromną radością pojawiają się wyzwania, a największym z nich jest utrzymanie płynności finansowej. Dziecko potrzebuje produktów higienicznych, żywieniowych, ubranek i akcesoriów, o czym doskonale wie ustawodawca. Aby wspomóc młodych rodziców, przygotowano świadczenia finansowe wspierające w codziennych wydatkach. Dziś omówimy świadczenie potocznie zwane „kosiniakowym” – wyjaśnimy, kto może się ubiegać, ile wynosi i jak złożyć wniosek o kosiniakowe.
Kosiniakowe – co to?
„Kosiniakowe” to potoczna nazwa środków wypłacanych rodzinie, które są formą zastępczą dla zasiłku macierzyńskiego. Dlaczego zastępcze? Ponieważ właściwe świadczenie macierzyńskie przysługuje kobietom, które przed zajściem w ciążę były aktywne zawodowo przez co najmniej 3 miesiące kalendarzowe. Aktywność zawodowa rozumiana jest przez ustawodawcę jako pracę, w wyniku której opłacano składki chorobowe, czyli przy umowie o pracę.
Sytuacja niepracujących zmieniła się w 2016 roku, kiedy to uchwalono zasiłek macierzyński przysługujący bezrobotnym mamom. Nazwa pochodzi od pomysłodawcy tego świadczenia, ówczesnego Ministra Pracy i Pomocy Społecznej Władysława Kosiniaka-Kamysza. Zgodnie z danymi z 2019 roku, kosiniakowe pobierało blisko 84,5 tysiąca osób, a wartość wypłaconych świadczeń sięgnęło 920 milionów złotych. To stanowi około 9% puli przeznaczonej na wszystkie świadczenia rodzinne.
Ile wynosi Kosiniakowe w 2024 roku?
Kosiniakowe w 2024 roku pozostaje w niezmienionej wysokości i wynosi 1000 zł. Trzeba pamiętać, że wlicza się ono do dochodu podczas ubiegania się o inne zapomogi. Świadczenie kosiniakowe przez niektóre firmy pożyczkowe może być uznane jako gwarancja spłaty chwilówki na raty. Co istotne, kwota ta nie podlega opodatkowaniu, więc wspomniane 1000 złotych otrzymujemy faktycznie „na rękę”. Świadczenie zostanie obniżone do 500 złotych jeśli w ciągu roku od zatrudnienia podejmiesz pracę, w wyniku której opłacasz składki chorobowe.
Komu przysługuje kosiniakowe?
Aby dowiedzieć się, kto może otrzymać kosiniakowe, należy zajrzeć do Ustawy o świadczeniach rodzinnych, które znajduje się na tej stronie. Tam znajdziemy katalog osób, którym przysługuje świadczenie. Aby ułatwić, poniżej przedstawiamy listę osób którym przysługuje kosiniakowe.
Kosiniakowe przysługuje:
- Matki dziecka ;
- Ojcowie dziecka po spełnieniu szczególnych warunków;
- Opiekunowie faktyczni dziecka w przypadku objęcia opieką małoletniego do ukończenia 14 roku życia lub małoletniego przed ukończeniem 10. roku życia, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego;
- Rodziny zastępcze dziecka w przypadku jak powyżej;
- Osobie, która przysposobiła dziecko w przypadku jak powyżej.
Warto zwrócić uwagę również na to, że ojcowie także mogą otrzymać Kosiniakowe. Mogą je otrzymać wyłącznie w trzech sytuacjach:
- W przypadku śmierci matki;
- W przypadku porzucenia dziecka przez matkę;
- Gdy matka po 14 tygodniach od urodzenia dziecka skróci na własny wniosek okres pobierania świadczenia rodzicielskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego;
Kiedy kosiniakowe nie przysługuje? Czemu nie otrzymałem kosiniakowego?
Przydzielenie kosiniakowego nie następuje automatycznie – istnieje katalog sytuacji, w których świadczenie rodzicielskie dla bezrobotnych nie przysługuje. Kosiniakowe nie przysługuje, gdy:
- Co najmniej jeden z rodziców dziecka lub osoba uprawniona pobiera zasiłek macierzyński przeznaczony dla osób pracujących lub uposażenie macierzyńskie;
- Osoba ubiegająca się o świadczenie zaprzestała sprawowania opieki nad dzieckiem w wyniku podjęcia pracy lub porzucenia dziecka;
- Dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej;
- Osobom uprawnionym do świadczenia przysługuje analogiczny zasiłek za granicą;
- Opieka lub wychowanie tego samego dziecka ma już ustalone prawo do świadczenia macierzyńskiego lub stosownego uposażenia;
Nie może więc być sytuacji, w której dwoje rodziców jednocześnie pobiera świadczenie na to samo dziecko. Jednocześnie warto zaznaczyć, że przy wypłacie świadczenia nie ma znaczenia wysokość dochodu rodzinnego.
Na jaki okres przyznawane jest kosiniakowe?
To, jak długo będziemy mogli pobierać świadczenie dla bezrobotnych rodziców, zależne jest od liczby urodzonych dzieci. Obecne progi czasowe kształtują się następująco:
- Urodzenie lub przysposobienie jednego dziecka – 54 tygodnie
- Urodzenie bliźniąt lub przysposobienie dwojga dzieci – 65 tygodni
- Urodzenie trojaczków lub przysposobienie trojga dzieci – 67 tygodni
- Urodzenie czworaczków lub przysposobienie czterech dzieci – 69 tygodni
- Urodzenie lub przysposobienie pięciorga i więcej dzieci – 71 tygodni
Przez pierwsze 14 tygodni świadczenie bezwarunkowo trafia do matki dziecka. Dopiero po tym okresie można zawnioskować o skrócenie świadczenia i przeniesienia go na ojca dzieci.
Czy kosiniakowe podlega waloryzacji? Czy jest szansa, że kosiniakowe zostanie podniesione?
Takie pytania często pojawiają się na forach dyskusyjnych, dlatego śpieszymy z odpowiedzią. Omawiane świadczenie rodzicielskie nie podlega waloryzacji, czyli podniesieniu lub obniżeniu na skutek zmiany mocy nabywczej. Natomiast na pytanie, czy kosiniakowe zostanie podniesione trudno jest odpowiedzieć. Wzrost cen, inflacja i osłabienie waluty sprawiły, że za 1000 złotych jeszcze dwa lata temu mogliśmy kupić więcej produktów. Choć rząd na ten moment nie planuje podniesienia kosiniakowego, to nie można wykluczyć takiego działania w przyszłości.
Jak złożyć wniosek?
Rodzice, którzy chcą skorzystać ze świadczenia, mogą udać się do MOPSu lub GOPSu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Tam dostępny będzie wniosek, a pracownicy pomogą go wypełnić na miejscu. Ważne jest, by posiadać przy sobie akt urodzenia dziecka oraz dowód osobisty osoby ubiegającej się o świadczenie. Potrzebny będzie także numer rachunku bankowego, na który ma trafiać przelew kosiniakowego. Na złożenie wniosku rodzice mają 3 miesiące od czasu urodzenia się dziecka.
Jeśli rodzice posiadają profil zaufany lub kwalifikowany podpis elektroniczny, mogą wypełnić stosowny wniosek online. Należy wówczas wejść na stronę Ministerstwa Pracy i Pomocy Społecznej, do portalu Emp@tia. Po pomyślnym zalogowaniu wybieramy kafelek „Świadczenia Rodzinne” i wyszukujemy druk SR-7 o nazwie „Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego”. Następnie wypełniamy wniosek zgodnie z podpowiedziami i informacjami przygotowanymi przez system informatyczny.
Wypłata świadczenia a 500+
Wielu rodziców zastanawia się, czy po przyznaniu kosiniakowego przysługuje także 500+. Czy pobierając kosiniakowe mogę pobierać 500+? Czy 500+ i świadczenie 1000 zł wzajemnie się nie wykluczają? Wpisując takie pytania w przeglądarce, uzyskujemy precyzyjną odpowiedź na powyższe kwestie. Można równocześnie otrzymywać oba świadczenia – w tym wypadku nie dochodzi do podwojenia zapomogi. To ważna informacja dla rodziców, gdzie ważny jest każdy grosz, a pożyczka na 500+ nie rozwiąże przejściowych problemów finansowych.
Podwyżka wypłaty świadczenia 500+ w 2024 roku
Wysokość kosiniakowego w 2024 nie zmieniła się. Dobrą wiadomość jest natomiast długo zapowiadana podwyżka wysokości świadczenia 500+. Od 1 stycznia 2024 roku osoby uprawnione do odebrania tego świadczenia otrzymają nie 500, a 800 złotych miesięcznie. Pozostałe zasady i warunki nie uległy zmianie.
Kosiniakowe a becikowe
Kolejne pytanie dotyczące równoległości pobierania świadczeń dotyczy kosiniakowego i becikowego. Czy można pobierać kosiniakowe i becikowe jednocześnie? Czy pobranie becikowego wyklucza otrzymanie świadczenia? Tutaj odpowiedź także jest prosta, choć wymaga zagłębienia się w naturę obu zapomóg. Co do zasady: można pobierać wspomniane dziś świadczeniei jednocześnie otrzymać becikowe. Zapoznajmy się jednak ze szczegółowymi informacjami na temat obu przygotowanych świadczeń.
Becikowe to jednorazowe świadczenie w wysokości 1000 złotych przyznawane za urodzenie dziecka żywego. Warunkiem ubiegania się o becikowe jest dochód mieszczący się w kryterium dla danego okresu. Rozpatrywanie kwestii przyznania becikowego i kosiniakowego następuje dwoma odrębnymi ścieżkami. Nie zmienia to jednak faktu, że becikowe może być pobrane w sytuacji, gdy pobierane jest kosiniakowe – świadczenia się nie wykluczają.
Podsumowanie
Świadczenie wynosi 1000 zł i pozostaje w niezmienionej wartości. Warto dodać, że jest to kwota wolna od opodatkowania, tak więc otrzymujemy faktycznie „na rękę” 1000 zł.
Na decyzję o otrzymaniu kosiniakowego czeka się maksymalnie 1 miesiąc. Zdarza się jednak, że otrzymamy odpowiedź nawet w kilka godzin od złożenia wniosku
Można udać się do MOPSu lub GOPSu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania i złożyć papierowy wniosek, który urzędnik pomoże wypełnić na miejscu. Jeśli posiadasz profil zaufany lub kwalifikowany podpis elektroniczny, możesz wypełnić wniosek online na portalu Emp@tia.
Dochód z kosiniakowego wlicza się jedynie gdy będziesz starać się o inne świadczenia rodzinne, np. zasiłek opiekuńczy, świadczenie pielęgnacyjne czy świadczenie z funduszu alimentacyjnego.
Źródło:
- https://interviewme.pl/blog/kosiniakowe-swiadczenie-rodzicielskie
- https://www.livecareer.pl/porady-zawodowe/kosiniakowe