Impulsywne zakupy – jak sobie z nimi poradzić?

Wystarczy rozejrzeć się dookoła, aby zdać sobie sprawę, że niemal z każdej strony zachęcani jesteśmy do szybkich, nieprzemyślanych wydatków. Uleganie takim perswazjom i manipulacjom może skończyć się źle zarówno dla nas, jak i dla naszego portfela. Co więc zrobić, aby impulsywne zakupy przestały być problemem? Postanowiliśmy podzielić się z wami najskuteczniejszymi metodami. 

Czy impulsywne zakupy prowadzą do zadłużenia?

Wydawanie środków na zachcianki raz w tygodniu lub miesiącu nie musi prowadzić do zadłużenia – takie stwierdzenie byłoby przecież sporą przesadą.  Faktem natomiast jest to, że co częstsze i droższe zakupy mogą przyczynić się do problemów finansowych. Jest to problemem szczególnie w dzisiejszych czasach, gdzie co rusz atakowani jesteśmy licznymi reklamami produktów i usług.

Sprzedawcy i usługodawcy niezwykle często korzystają z tzw. efektu FOMO (Fear of missing out) bazującego na ludzkim strachu przed przegapieniem czegoś niezwykle ważnego bądź korzystnego. W ten sposób działają ograniczone czasowo promocje i wydarzenia. Klient obawiając się, że nie zdąży złapać okazji, może sięgnąć po pożyczkę lub kredyt. Jeśli nie spłaci takiego zobowiązania na czas, to musi liczyć się z konsekwencjami. 

Jakie mogą być skutki nieodpowiedzialnych zakupów?

Impulsywne zakupy niosą za sobą negatywne skutki, nawet jeżeli nie doszło do powstania faktycznych długów i zaległości z ich powodu. Przede wszystkim, większe i częstsze wydatki pod wpływem impulsu sprawiają, że mamy mniej wolnych środków pod koniec miesiąca. Sprawia to, że o wiele trudniej jest stworzyć poduszkę finansową i zaoszczędzić środki “na czarną godzinę”. 

Powyżej opisana sytuacja nie każdemu może wydać się problematyczna, szczególnie jeżeli dana osoba ma wysokie zarobki i stabilną pracę. Mimo tego, warto brać pod uwagę ryzyko nieoczekiwanych wydarzeń, które mogą na taki stan rzeczy wpłynąć. Choroba lub wypadek mogą wiązać się z licznymi wydatkami, na które nie będziemy mieć środków, jeżeli roztrwonimy je wcześniej. 

Impulsywne zakupy mają negatywne konsekwencje, takie jak:

• ryzyko uzależnienia od zakupów i pożyczania środków
• stres i niepokój związany z sytuacją finansową
• możliwość wystąpienia problemów finansowych i długów
• zakłócenie planowania budżetu domowego
• brak możliwości oszczędzenia większej sumy pieniędzy

Co zrobić, aby impulsywne zakupy nie były problemem?

Impulsywne zakupy mogą być uciążliwym problemem, który dotyka wielu z nas. Często widzimy coś i natychmiast podświadomie pragniemy to mieć. Na szczęście istnieje wiele sposobów na to, aby kontrolować te impulsy a zakupy dokonywać jedynie w sposób świadomy. Zobaczmy, jakie metody warto wdrożyć, aby nasz portfel mógł z ulgą odetchnąć od takich wydatków. 

Ustal sobie limit

Nieograniczony dostęp do własnych środków potęguje szanse na impulsywne zakupy. Z tego powodu warto ustalić sobie limit i określić, jaki budżet może zostać przeznaczony na na zakupy. Można to zrobić ustalając limit w aplikacji bankowej, dzięki czemu po przekroczeniu granicy wydatków natychmiast się o tym dowiemy. 

Innym dobrym rozwiązaniem jest wydzielenie sobie jedynie części gotówki, zostawiając płatności kartą jedynie na najpotrzebniejsze rzeczy. Z racji tego że fizyczny pieniądz jest namacalny, będziemy odczuwać każdy kolejny wydatek. 

Zasada oczekiwania

Myśląc więcej o danym zakupie możemy uzmysłowić sobie jego wszelkie zalety i wady. Emocje opadną, a my będziemy mogli podjąć świadomą, satysfakcjonującą decyzję. Często mówi się, że z daną decyzją należy się “przespać”, czyli wrócić do niej następnego dnia. Sprawdza się to idealnie również przy kwestii impulsywnych wydatków. 

Upatrzyłeś sobie świetną rzecz, którą naprawdę chcesz mieć? Wstrzymaj się z decyzją i za 24 godziny sprawdź, czy Twój wybór będzie taki sam. Być może w tym czasie znajdziesz lepszą ofertę lub uświadomisz sobie, że tak naprawdę dany przedmiot nie jest dla Ciebie niezbędny. Jeżeli jesteś w sklepie stacjonarnym i nie możesz pozwolić sobie na takie długie czekanie, to daj sobie chociażby 15 minut. 

Zaplanuj swój budżet domowy

Planując budżet domowy w myśl zasady “najpierw obowiązki, później przyjemności” możemy wiele zyskać. Na początku każdego miesiąca warto najpierw wyodrębnić sumę środków na niezbędne opłaty. Pozostałą kwotę należy podzielić między oszczędności a wolne środki, które moglibyśmy przeznaczyć właśnie na drobne, impulsywne zakupy. 

Zdrowy rozsądek podpowiada, aby to ta zaoszczędzona kwota była większa niż środki przeznaczane na luźne wydatki. Najlepiej już na początku miesiąca ustalić sobie proporcje. Przykładowo, oszczędności mogą stanowić 70%, a reszta pozostanie do naszej dyspozycji. 

Planuj z wyprzedzeniem 

Wybierasz się na zakupy do supermarketu lub galerii? W takim razie przygotuj sobie listę zakupów, dzięki której będziesz miał jasny obraz tego, czego potrzebujesz. Możesz w ten sposób zaplanować z wyprzedzeniem kolejny tydzień, a nawet miesiąc. 

Jeżeli na miejscu okaże się, że produkty z Twojej listy zakupów są przecenione lub tańsze niż zakładałeś, będziesz miał do dyspozycji dodatkowe środki. Te warto przelać na konto oszczędnościowe lub odłożyć do skarbonki, aby w przyszłości żaden niespodziewany wydatek nie okazał się problemem. 

Zapytaj innej osoby o zdanie

To właśnie podczas samotnych zakupów najłatwiej o decyzje podejmowane pod wpływem impulsu. Wybierając się na zakupy, zabierz ze sobą bliską Ci osobę. Gdy jakiś przedmiot szczególnie Ci się spodoba, zapytaj o opinię. Poznanie zdania innej osoby pomoże w uświadomieniu sobie zalet i wad danego zakupu. 

Sprawa wygląda podobnie w przypadku zakupów online. Coś Ci się spodobało? Zapisz sobie link lub zrób zrzut ekranu i prześlij innej osobie. Biorąc pod uwagę opinię kogoś, komu na nas zależy, o wiele łatwiej zapobiec nieprzemyślanym wydatkom. 

Rozejrzyj się za innymi opcjami

Kupowanie czegoś na miejscu może skończyć się tym, że najzwyczajniej w świecie przepłacimy. W tym miejscu mogę podzielić się taktyką, która doskonale sprawdza się przy kupnie elektroniki użytkowej. 

Wycieczkę do sklepu stacjonarnego warto traktować jak pójście na zwiady. Co przez to rozumiem? Otóż na miejscu sprawdzamy co jest dostępne i co nam się podoba. Wstrzymujemy się z zakupem, aż wrócimy do domu, gdzie skorzystamy z internetowej porównywarki cen. W ten sposób możemy sprawdzić, czy takiego samego przedmiotu nie dostaniemy znacznie taniej.

Rozważyć można również zakup przedmiotu z drugiej ręki, za pomocą serwisów takich jak OLX. Jeżeli obawiacie się, że część ofert może być oszustwem lub próbą wyłudzenia, to zawsze możecie ograniczyć wyszukiwanie do ofert z waszej okolicy i umówić się ze sprzedającym na odbiór osobisty. 

Impulsywne zakupy – podsumowanie

Istnieje wiele sposobów na to, aby impulsywne zakupy nie drenowały naszej kieszeni. Co najlepsze, nie wymagają one żadnych wyrzeczeń, gdyż wystarczy jedynie drobna zmiana nawyków. Całość zazwyczaj sprowadza się do monitorowania swoich wydatków, co bez problemu obecnie można zrobić poprzez bankowość elektroniczną. 

W skrajnych przypadkach chęć zakupienia czegoś nie jest wynikiem kaprysu, ale uzależnienia. Wówczas warto zasięgnąć pomocy specjalisty i dokładnie opisać swój problem. Podobnie jak w przypadku uzależnienia od hazardu, lepiej w porę zapobiegać, niż mierzyć się z dotkliwymi skutkami. 

Źródła:

https://kobietaipieniadze.pl/budzet-domowy/impulsywne-zakupy/

https://www.easybudget.pl/impulsywne-zakupy-jak-je-ograniczyc

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora