Rejestr Należności Publicznoprawnych – co to jest RNP?

Rejestr Należności Publicznoprawnych (w skrócie: RNP) to jedna z państwowych instytucji. Celem jej funkcjonowania jest umożliwienie weryfikacji różnych firm i instytucji pod kątem wypłacalności. W RNP znajdują się wpisy o długach danego podmiotu względem państwa i samorządu. W dzisiejszym artykule postaramy się przybliżyć nieco działanie Rejestru Należności Publicznoprawnych. Kiedy powinniśmy się obawiać wpisu do rejestru? Jak może to wpłynąć na codzienne funkcjonowanie zwykłej osoby lub firmy?

Co to jest Rejestr Należności Publicznoprawnych (RNP)?

Czym jest Rejestr Należności Publicznoprawnych?  RNP został utworzony przez Ministerstwo Finansów. RNP powstał w 2018 roku jako nowa baza dłużników. W przeciwieństwie do Krajowego Rejestru Długów, czy innych baz dłużników, wpisane są tu jednak tylko instytucje zadłużone względem skarbu państwa lub samorządu. Nie sprawdzisz tam więc, czy jesteś wpisany do rejestru dłużników, jeśli dług pochodzi z banku, firmy pożyczkowej, operatora GSM lub innej firmy. Rejestr Należności Publicznoprawnych jest  prowadzony przez instytucję państwową. Korzystanie z rejestru jest bezpłatne. Instytucją nadzorującą RNP jest Krajowa Administracja Skarbowa.

Ministerstwo Finansów wyznaczyło konkretną osobę do zarządzania Rejestrem Należności Publicznoprawnych. Jest nią Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Szczecinie. Taki stan rzeczy utrzymuje się już od pięciu lat, niemal od początku działania rejestru.

Kto może trafić do RNP?

Do listy dłużników RNP mogą trafić osoby prywatne oraz różne instytucje i firmy (osoby fizyczne i osoby prawne). Znajdują się na niej dłużnicy zalegający z płatnościami względem państwa lub samorządu. Chodzi więc o długi względem organów administracji publicznej. Aby trafić na tę listę, należność musi być potwierdzona prawomocnym wyrokiem sądowym. Na listę RNP trafiają m.in.:

• osoby fizyczne
• osoby prowadzące działalność gospodarczą
• firmy
• osoby i firmy zza granicy

Warto jednak wiedzieć, że instytucje finansowe i banki nie sprawdzają tej listy dłużników. Wpis do RNP nie będzie więc przeszkodą w otrzymaniu kredytu gotówkowego lub pożyczki ratalnej przez Internet. Dane z Rejestru Należności Publicznoprawnych nie są uwzględniane przy wyliczeniu zdolności kredytowej.

Jakie długi mogą prowadzić do wpisu na listę RNP?

Wspomnieliśmy już, że do Rejestru Należności Publicznoprawnych można trafić za potwierdzone sądowi długi wobec państwa. Wniosek o wpis do RNP kieruje jednostka samorządowa lub naczelnik Urzędu Skarbowego. Wierzytelność musi mieć odpowiednią wysokość – minimum 5.000 złotych. Liczy się wysokość długu razem z naliczonymi odsetkami karnymi. Lista możliwych źródeł zadłużenia:

• zaległości podatkowe
• inne wierzytelności niezapłacone Urzędowi Skarbowemu
• zadłużenie w ZUS
• należność względem jednostki samorządu terytorialnego
• płacone terminowo mandaty
• pozostałe należności publicznoprawne

Przed wpisem do Rejestru Należności Publicznoprawnych dłużnik (czy to osoba fizyczna, czy osoba prawna) otrzymuje stosowne ostrzeżenie. W podobny sposób działa procedura wpisywania do innych rejestrów dłużników – np. KRD lub BIG Infomonitor. Po otrzymaniu ostrzeżenia mamy więc zawsze możliwość uregulowania należności oraz ewentualnych j odsetek. Po otrzymaniu ostrzeżenia dłużnik może również wnieść sprzeciw. Brak spłaty i sprzeciwu w terminie 30 dni oznacza wpis do RNP. 

Jak sprawdzić Rejestr Należności Publicznoprawnych?

Rejestr Danych Publicznoprawnych jest dostępny bezpłatnie. Kto może sprawdzić listę RNP?  Każda osoba ma do tego dostęp – są to informacje publiczne, ogólnodostępne. Jedynym wymogiem jest zalogowanie się do Platformy Usług Elektronicznych – PUE. Musimy mieć zatem dostęp tam. Następnie przechodzimy do serwisu e-Podatki. Informacje dotyczące założenia konta w e-Podatki i są dostępne na stronach rządowych. Tam znajdziesz też poradniki dotyczące korzystania z serwisu.

Dostęp do Rejestru Należności Publicznoprawnych jest darmowy i publiczny. Trzeba jednak spełnić pewne formalności – wypełnić Formularz RNP. Dokumenty wysyłamy przez ePUAP, potwierdzając je na przykład Profilem Zaufanym. Wniosek o dostęp do RNP kierujemy do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Szczecinie.

Chcąc zdobyć informacje na temat kontrahenta (sprawdzić go w RNP) należy posiadać jego upoważnienie. Wystarczy oświadczenie w tej sprawie.  Upoważnienie jest ważne przez 60 dni. W Rejestrze Należności Publicznoprawnych znajdują się dane na temat podmiotów sprawdzających wpisy na temat danej firmy lub osoby. 

Usunięcie wpisu z bazy – czy to możliwe?

Czy można usunąć wpis na swój temat z Rejestru Należności Publicznoprawnych? Możliwe jest zarówno sprzeciwienie się wpisania do RNP, jak i próba wykreślenia wpisu z rejestru. Sprzeciw zostanie przeanalizowany, a w razie jego uznania – wpis o długu zostanie usunięty z Rejestru Należności Publicznoprawnych. Kiedy może się to stać? Chodzi oczywiście o sytuację, kiedy wcześniej dług zostanie w pełni spłacony, wraz z odsetkami.

Jeżeli wpis do Rejestru Należności Publicznoprawnych został zamieszczony bez wcześniejszego ostrzeżenia – można wnioskować o jego usunięcie. W tej sytuacji zostanie skreślony ze względu na niedopełnienie formalności.

Wpis jest też usuwany z RNP po śmierci lub utraty bytu prawnego, jeżeli zostanie ustalony następca prawny. Po otrzymaniu informacji z uzasadnieniem do wykreślenia wpisu z listy (lub zmiany już istniejącego wpisu) wpis zostaje usunięty  z Rejestru Należności Publicznoprawnych w ciągu maksymalnie 7 dni.

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora