Przychód i dochód – czym się różnią? 

Błędnym założeniem jest, że przychód i dochód są tym samym. Są to dwa różne pojęcia, których nie powinno się używać zamiennie. Ma to szczególne znaczenie przy kwestiach takich jak ubieganie się o kredyt i prowadzenie swojej działalności gospodarczej. Czym różni się przychód od dochodu, jak je obliczać i kiedy podanie tych informacji może okazać się wymagane? Przekonamy się o tym w dalszej części wpisu. 

Czym jest przychód?

Określenie przychodu oznacza całkowitą kwotę, jaką działalność gospodarcza lub osoba zarabia w określonym okresie czasu. Należy przy tym podkreślić, że przychód oznacza uzyskane wpływy przed odjęciem jakichkolwiek kosztów ich uzyskania oraz należnych podatków. 

Przychód oznacza sumę wpływów ze wszystkich podejmowanych działań zarobkowych. Mogą być nimi czynności takie jak wykonywanie pracy na podstawie umowy, prowadzenie działalności gospodarczej, uzyskiwanie dochodu pasywnego z wynajmu nieruchomości, czy też świadczenie usług i sprzedaż towarów. 

Jak oblicza się przychód?

Wbrew pozorom, obliczanie przychodu nie jest zbyt trudne i nie powinno nikomu sprawić większych problemów. Wystarczy zsumować wszystkie wpływy z danej kategorii uzyskane w okresie, dla którego dokonywane są obliczenia. Jeżeli podejmujemy liczne działania zarobkowe, je również należy uwzględnić przy obliczeniach – w ten sposób obliczymy przychód całkowity. 

W przypadku przedsiębiorców zajmujących się sprzedażą towarów i usług, obliczenie przychodu sprowadza się do przemnożenia ceny jednostkowej przez liczbę sprzedanych jednostek. Otrzymana w ten sposób kwota stanowi przychód z tytułu sprzedaży poszczególnego dobra. 

Czym jest dochód?

Dochód jest kwotą przychodu pomniejszoną o koszty jego uzyskania. Może więc okazać się, że przychód przedsiębiorcy był sporą kwotą, ale związane z nim wydatki były jeszcze większe, toteż w danym okresie odnotowano straty. Upraszczając całość, można powiedzieć, że dochód to suma środków, jakie zostają po odjęciu wydatków, kosztów utrzymania i należnych podatków. 

Wyróżnia się dwa rodzaje dochodu: brutto i netto. Dochód brutto to po prostu przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania, bez uwzględniania należnego podatku dochodowego. Dochód netto jest z kolei zyskiem pomniejszonym zarówno o wszelkie koszta, jak i wspomniany podatek. 

Jak oblicza się dochód?

Aby obliczyć dochód, należy najpierw obliczyć swój przychód. Uzyskaną kwotę trzeba pomniejszyć o wszystkie koszty jej uzyskania. W ten sposób otrzymamy kwotę dochodu brutto, a żeby obliczyć dochód netto należy jeszcze odjąć od całości kwotę podatków należnych do zapłaty. 

Przedsiębiorcy i osoby prywatne obliczać będą dochód w nieco inny sposób, ze względu na różnicę w poniesionych kosztach. Osoby prowadzące działalność gospodarczą będą wliczać m.in. koszty operacyjne, czyli związane z produkcją i sprzedażą towarów oraz świadczeniem usług. Do tego dochodzą również koszty administracyjne, wynikające z ubezpieczeń, opłat licencyjnych i zarządzania firmą.

Dochód osoby prywatnej oblicza się, odejmując od otrzymywanego wynagrodzenia netto koszty utrzymania. Te wynikają nie tylko z podstawowych potrzeb bytowych, takich jak jedzenie i mieszkanie, ale również z kwestii takich jak transport, polisy ubezpieczeniowe oraz edukacja. 

Chcę uzyskać kredyt. Czy muszę obliczać przychód i dochód?

Zasadność i konieczność obliczania swojego przychodu i dochodu zależna jest przede wszystkim od sytuacji, w której się znajdujemy. Przykładowo, jeżeli ubiegamy się o kredyt gotówkowy w banku, to zazwyczaj i tak konieczne będzie przedstawienie zaświadczenia o dochodzie od pracodawcy. Wobec tego samodzielne obliczanie dochodów nie będzie wymagane, a bank posłuży się otrzymanymi informacjami i własnymi wytycznymi co do ustalania dochodu kredytobiorcy. 

W przypadku sięgania po pozabankową pożyczkę oczekiwany będzie jednak inny dokument, a mianowicie oświadczenie o dochodach. Jest to sporządzana samodzielnie deklaracja, w przypadku której kontakt z pracodawcą nie będzie konieczny. Wymagane będzie natomiast obliczenie swojego dochodu, aby poinformować o kwocie zgodnej ze stanem faktycznym. 

Przychód i dochód – główne różnice

Jakie są rodzaje przychodu?

Przychód możemy podzielić na wiele rodzajów, w zależności od tego, w jaki sposób pozyskane zostały środki. Podział powstaje również wtedy, gdy osobno spojrzymy na przychody przedsiębiorców i osób prywatnych. Zobaczmy, jakie są typy uzyskiwanych przychodów i na jakie kategorie się dzielą. 

Na jakie kategorie można podzielić przychód?

• wynikający z prowadzenia własnej działalności gospodarczej:
  • operacyjny – wynikający ze sprzedaży towarów i świadczenia usług
  • pozaoperacyjny – są to m.in. odsetki, dywidendy, czynsze i zyski ze sprzedaży aktywów
  • opłaty licencyjne – uzyskiwane poprzez udzielanie praw do korzystania z własności intelektualnej
• przychód z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy
• pasywny przychód, np.  wynajem nieruchomości, inwestycja w akcje dywidendowe
• przychód z oszczędności, takich jak środki zgromadzone na lokacie lub koncie oszczędnościowym

Czy źródło dochodu ma znaczenie?

Mając na myśli przychód i dochód, najczęściej skupiamy się na uzyskanej kwocie w danym okresie rozliczeniowym. W sporej części przypadków okazuje się jednak, że to nie kwota, a źródło dochodów ma największe znaczenie. Jest tak przy wnioskowaniu o wszelkiej maści kredyty, udzielane przez banki komercyjne. Nawet jeżeli uzyskiwana miesięcznie suma będzie sugerowała odpowiednią zdolność kredytową, to wniosek może zostać odrzucone, jeśli źródeł tych nie uzna bank. 

Dla banków najważniejsze jest, aby źródło dochodu było stałe, tj. wypłacane cyklicznie i uzyskiwane przez wystarczający okres czasu. Z tego powodu banki nie uznają dochodów pozyskiwanych z pracy “na czarno”, nietrwałych dodatków, świadczeń tymczasowych, ani też środków uzyskanych w wyniku sprzedaży swojego mienia. 

Przychód i dochód w rozliczeniu podatkowym 

Składając roczną deklarację podatkową należy pamiętać o tym, że podstawą opodatkowania jest dochód. Dotyczy to zarówno osób prywatnych, jak i przedsiębiorców. Jedynym wyjątkiem w tej kwestii są przedsiębiorcy rozliczający podatek według ryczałtu. Wówczas podstawę opodatkowania stanowi przychód, bez możliwości odliczenia kosztów jego uzyskania. 

Co ważne, przedsiębiorcy mogą wywiązać się z obowiązku podatkowego składając deklaracje miesięczne i wpłacając należne zaliczki. Kwota zaliczki stanowi inną wartość procentową w zależności od wybranej formy rozliczania podatku. 

• zasady ogólne – 32% uzyskanego w danym miesiącu dochodu (12% dla dochodów nieprzekraczających 120 000 złotych) z odliczeniem kwoty wolnej od podatku
• podatek liniowy – 19% uzyskanego w danym miesiącu dochodu, bez odliczenia kwoty wolnej od podatku 
• ryczałt ewidencjonowany – stawka ryczałtu zależna jest od prowadzonej działalności, przy czym obliczana jest od przychodu

Wyżej opisaną kwestię regulują dwie ustawy: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. ustawa o PIT) oraz Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tzw. ustawa o CIT). 

Źródła:

• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910800350/U/D19910350Lj.pdf
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19920210086/U/D19920086Lj.pdf
• https://www.podatki.gov.pl/pit/abc-pit/przychody-dochody/

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora