Pożyczka pod weksel – co to jest i jak to działa?

Brak zdolności kredytowej sprawia, że poszukujemy alternatywnych źródeł finansowania u rodziny, znajomych lub na rynku pozabankowym. Niestety, także i tam możemy spotkać się z odmowami w sytuacji, gdy nasza sytuacja gospodarcza jest bardzo ciężka. Takim osobom zazwyczaj proponuje się pożyczkę pod weksel, która wzbudza sporo kontrowersji w środowisku finansowym. Na czym polega pożyczka pod weksel, czy warto skorzystać z tej opcji i na co uważać zaciągając zobowiązanie na weksel?

Co to jest pożyczka pod weksel?

Pożyczka pod weksel jest zazwyczaj formą pożyczki prywtnej, która zabezpiecza weksel czyli dokument pomiędzy pożyczkodawcą, a pożyczkobiorców, w którym osoba pożyczająca zobowiązuje się do spłacenia długu. Pożyczk prywatna, jak sama nazwa wskazuje, opiera się na pożyczeniu pieniędzy przez prywatną osobę lub firmę. Jest to popularna forma pożyczania, ponieważ wiele osób z powodu braku udokumentowanych dochodów lub brak zdolności kredytowej, nie może otrzymać normalniej pożyczki online. Poniżej przedstawiamy alernatywne firmy pożyczkowe dla pożyczki pod weksel.

Alternatywy dla pożyczki pod weksel

Pożyczka pod weksel – co to jest i jak działa?

Pożyczka pod weksel to dość kontrowersyjny produkt na rynku pożyczek pozabankowych. Najczęściej odnosi się on do pożyczki prywatnej, której spłata zabezpieczona jest dokumentem wekslowym. Pożyczkodawcy w takim wypadku nie weryfikują ani baz dłużników, ani historii zadłużenia, ani nawet źródła zarobkowego i wysokości dochodów. Dlaczego? Ponieważ nie muszą – weksel sprawia, że mają niezwykle silne zabezpieczenie i to trasant / pożyczkobiorca musi zrobić wszystko, by spłacić pożyczkę. Jeśli tego nie zrobi lub wywiązuje się z umowy nierzetelnie, pożyczkodawca będący trasantem może skorzystać z wezwania do wykupu weksla. To z kolei oznacza, że ewentualnie spłacone raty przepadają i konieczne jest natychmiastowe spłacenie całej sumy wekslowej.

Co to jest weksel?

Weksel to nazwa papieru wartościowego o ściśle określonej treści, który został uregulowany obowiązującą od 1936 roku ustawą Prawo wekslowe. Dokument ten cechuje się tzw. zobowiązaniem wekslowym w momencie jego podpisania, który jest charakterystyczną instytucją weksla. Podmioty posługujące się wekslem określane są mianem trasata (osoby zobowiązującej się do zapłaty) i trasanta (osoby mającej weksel w posiadaniu). Zobowiązanie to ma charakter bezwarunkowy i trasat ma obowiązek niezwłocznej zapłaty sumy wekslowej na wezwanie trasanta. Niektóre weksle zezwalają na określenie terminu zapłaty, jednak musi to być data krótsza niż rok od wezwania trasata.

Jak działa weksel?

Użycie weksla działa nieco jak „karta specjalna” w rozmaitych grach – na jej okazanie konieczne jest dokonanie czynności. W tym przypadku mowa oczywiście o zapłacie sumy wekslowej trasantowi, która widnieje na wekslu. Nie ma tu mowy o jakimkolwiek warunkowaniu zapłaty, np. „spłaceniu weksla po dziesiątym, bo wtedy przychodzi przelew z pracy”. Istnieje za to możliwość podniesienia protestu wekslowego, czyli sporządzenia aktu notarialnego stwierdzającego fakt niezapłacenia weksla. Jest on konieczny, by dochodzić spłaty należności od indosantów (awalów, czyli poręczycieli), o ile takowi zostali wymienieni w wekslu. Jeżeli takowych nie ma, jest to podstawa prawna do wszczęcia powództwa o zapłatę przeciwko trasatowi.

Wezwania wekslowe – broń obosieczna?

Jak sami widzimy, weksel to dokument bardzo niewygodny dla trasata, za to przyjazny trasantowi. Wystarczy, że trasant wystosuje żądanie zapłaty w dowolnym momencie, by trasat musiał spełnić wolę drugiej strony. Takie żądanie nazywane jest „wezwaniem do wykupu weksla” i niejako przymusza dłużnika do dokonania stosownej zapłaty. Jednak trasat nie jest bezsilny i „zniewolony” przez trasanta – może on wezwać do zwrotu weksla. Zwrot weksla następuje w taki sposób, że trasat wykupuje weksel na sumę widniejącą w zobowiązaniu wekslowym. Dokumentu wykupionego nie można użyć do żądania zapłaty – z chwilą wydania i zwrotu weksla traci on swoją moc prawną.

Co musi zawierać weksel?

Aby weksel mógł zostać użyty, musi on zawierać ściśle określoną formę, zgodną z ustawą Prawo wekslowe. Elementy, z których się składa weksel, to:

• Nazwa „weksel” w języku sporządzenia weksla, ewentualne określenie rodzaju weksla (np. weksel trasowany, weksel własny);
• Bezwarunkowe polecenie zapłaty określonej sumy pieniężnej;
• Imię i nazwisko trasata, czyli osoby, która musi zapłacić kwotę wekslową;
• Oznaczenie terminu i miejsca zapłaty zobowiązania;
• Nazwisko osoby, na którą ma zostać dokonana zapłata;
• Oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla;
• Podpis osoby wystawiającej weksel;

Do 1 stycznia 2007 roku pobierano opłatę skarbową za korzystanie z weksli jako przedmiotu podlegającego realizacji zadań fiskalnych. Obecnie nie pobiera się opłat skarbowych, a w obrocie funkcjonują prywatnie sporządzone weksle o przykładowej formule:

Czym się różni pożyczka pod weksel od kredytu?

Niektóre osoby mogą zastanawiać się, czym różni się kredyt gotówkowy od pożyczki pod weksel. Odpowiedź jest obszerna, ponieważ te dwa rodzaje zadłużeń są kompletnie od siebie odrębne. Pominiemy kwestię wyjaśniania różnic pomiędzy pożyczką a kredytem – te obszernie wyjaśnialiśmy w naszych wpisach blogowych. Skupmy się na samej formule wekslowej pożyczki od kredytu. Przede wszystkim, bank udzielając kredytu, bardzo dokładnie zweryfikuje nasze dochody, miejsce zatrudnienia czy bazy danych o zadłużeniu. Na tej podstawie ocenia się zdolność kredytową zadłużonej osoby, a co za tym idzie – decyduje o przyznaniu kredytu.

Przy pożyczce pod weksel nie ma praktycznie żadnej weryfikacji, ponieważ prawidłowo sporządzony weksel wystarcza prywatnym pożyczkodawcom. Bank nigdy nie zastosowałby weksla jako wyłącznego narzędzia do weryfikacji zdolności kredytowej. Co więcej, instytucje bankowe odchodzą od stosowania weksla jako zabezpieczenia – te stosuje się w wąskiej grupie przypadków. Do takowych należą kredyty firmowe na wysokie kwoty przy spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Prywatna bankowość nie wykorzystuje weksli, ponieważ bank nie udzieli kredytu ponad oszacowaną kwotę zdolności kredytowej.

Na co uważać w przypadku pożyczki pod weksel?

Pożyczka pod weksel to zobowiązanie zabezpieczone jednym z najmniej wygodnych (z punktu widzenia dłużnika) papierów wartościowych. Wystarczy jeden dzień opóźnienia lub jedno spóźnienie z ratą, by narobić sobie poważnych problemów. Co więcej, kłopot ten dotknie nie tylko nas, ale także naszych indosantów, którymi najczęściej są członkowie rodziny lub bliscy znajomi. Musimy więc być absolutnie pewni, że pożyczkę pod weksel będziemy spłacać terminowo, pełną kwotę bez opóźnień.

Należy się także upewnić, że wszystkie pozycje w wekslu są zapisane – nie zgadzajmy się na weksel in blanco. Jeżeli firma pożyczkowa będzie w posiadaniu weksla in blanco, już dzień po terminie zapłaty może go sprzedać na giełdzie długów. Większość firm jednak tak nie robi – zamiast tego wpisują znacznie zawyżoną kwotę sumy wekslowej i pozywają wierzyciela. Sąd z kolei nie wnika w to, jakie były pierwotne ustalenia i jaka kwota powinna faktycznie widnieć na wekslu. Jeśli weksel pod kątem formalnym jest prawidłowo sporządzony, to sąd wyda postanowienie zapłaty bez dociekania faktycznej kwoty roszczenia.

Najważniejsze zasady przy braniu pożyczki pod weksel

Aby mieć pewność, że pożyczka pod weksel nie zamieni się w dramat rodzinny lub utratę majątku, przestrzegajmy poniższych zasad:

• Nie dopisujmy indosantów do weksla – za swoje decyzje i ewentualne długi musimy wziąć odpowiedzialność samodzielnie;
• Kategorycznie nie zgadzajmy się na weksel in blanco – upewnijmy się, że wszystkie rubryki są prawidłowo zapisane;
• Nie akceptujmy innej kwoty niż ta, którą faktycznie pożyczamy – pożyczkodawcy mogą zwodzić nas, że kwota i tak nie ma znaczenia;
• Zastrzeżmy w umowie, że weksel nie może być trasowany na inną osobę lub podmiot – unikniemy handlu wekslem na giełdzie długów;
• Postarajmy się o zapewnienie wakacji pożyczkowych – dzięki temu możemy jednorazowo odroczyć spłatę zobowiązania w trudnej sytuacji;

Tomasz Marczewski

Specjalista SEM i SEO. Jego celem jest pomagać osobom zadłużonym i dostarczać im odpowiedzi na wszystkie pytania związane z finansami osobistymi. Pasjonat podróży, motoryzacji i technologii blockchain. Zobacz pozostałe artykuły autora