Każdej pracującej osobie przysługuje prawo do wynagrodzenia pozwalającego na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Aby zagwarantować godziwą wypłatę, prawo przewiduje istnienie płacy minimalnej. Każda osoba zatrudniona na umowie o pracę musi otrzymywać wynagrodzenie nie mniejsze od minimalnej krajowej. Dlaczego rząd decyduje się na uchwalenie minimalnej krajowej? Jak wygląda i ile wynosi płaca minimalna w 2023 roku? Jakie zmiany czekają nas w przyszłym roku?
- Czym jest płaca minimalna?
- Ile wynosi minimalne wynagrodzenie w 2023 roku?
- Ile wynosi minimalna stawka godzinowa w 2023 roku?
- Płaca minimalna – dobra czy niedobra?
- Czy płaca minimalna przysługuje na umowie zlecenie?
- Czy płaca minimalna przysługuje na umowie o dzieło?
- Czym się różni minimalna krajowa od średniej krajowej?
- Podsumowanie – najniższa krajowa 2023:
Czym jest płaca minimalna?
Płaca minimalna to minimalne wynagrodzenie wypłacane za pracę na pełny etat w oparciu o umowę o pracę. Postawienie kropki w tym momencie przedstawia definicję prawną, jednak nie wyczerpuje istoty i problematyki tego zagadnienia. Płaca minimalna to forma interwencji państwa w gospodarkę, co stanowi według jednych przejaw „państwa opiekuńczego”, według innych „państwa ciemiężącego”. To także temat, który bardzo często i chętnie jest omawiany przez publicystów, dziennikarzy i media masowe. Płaca minimalna bowiem to zagadnienie, które nieustannie powraca do debaty publicznej i polaryzuje społeczeństwo.
Ile wynosi minimalne wynagrodzenie w 2023 roku?
W 2023 roku kwota minimalnego wynagrodzenia jest wyższa niż rok temu, a do tego wzrośnie w połowie roku. Od 1 stycznia 2023 do 31 czerwca 2023 najniższa krajowa wynosić będzie 3490 zł brutto, czyli 2709,48 zł netto. Od 1 lipca 2023 roku do 31 grudnia 2023 pensja minimalna wzrasta i wynosić będzie 3600 zł brutto, czyli 2783,86 zł netto.
Ile wynosi minimalna stawka godzinowa w 2023 roku?
Również jak w przypadku minimalnego wynagrodzenia, stawka zmieni się w połowie roku. Od 1 stycznia 2023 do 31 czerwca 2023 minimalna stawka godzinowa brutto wyniesie 22,80 zł, a od 1 lipca 2023 do 31 grudnia 2023 będzie wynosić 23,5 zł.
Dla studentów stosowana jest ulga podatkowa zwana „brutto=netto” – oznacza to że student otrzyma minimum 22,80 zł na rękę w pierwszej połowie roku i następnie 23,5 zł w drugiej połowie roku
Płaca minimalna – dobra czy niedobra?
Jedni uważają, że jej istnienie i stopniowe podnoszenie bezpośrednio przyczynia się do wzrostu cen i pogłębiania inflacji. Inni twierdzą, że to jedyna metoda na kontrolowanie przedsiębiorców, by nie proponowali zaniżonych wynagrodzeń. Prawda leży – jak we wszystkich sporach – pośrodku, i jedna i druga strona ma po trosze racji. Faktem jest, że bez płacy minimalnej przedsiębiorcy mogliby proponować znacznie niższe kwoty za proste prace. Prawdą jest też, że podniesienie wynagrodzeń pracownikom oznacza podniesienie cen produktów w celu utrzymania szacowanego zysku, a co za tym idzie – napędzana jest inflacja.
Czy płaca minimalna przysługuje na umowie zlecenie?
„Płaca minimalna” to termin, który zwyczajowo wiąże się z pracą świadczoną w oparciu o umowę o pracę. Ustawodawca ma jednak świadomość, że wiele osób współpracuje z firmami na umowie zlecenie. Dotyczy to przede wszystkim osób uczących się, studentów oraz pracowników sezonowych. Aby i te osoby były objęte ochroną w postaci minimalnej stawki, wskazane zostały także stawki płacy minimalnej na umowie zlecenie. Ponieważ praca ta najczęściej rozliczana jest na podstawie przepracowanej roboczogodziny, stawka płacy minimalnej także wyrażana jest w postaci godzinowej.
Czy płaca minimalna przysługuje na umowie o dzieło?
Skoro płaca minimalna gwarantowana jest na umowie o pracę i umowie zlecenie, to może pojawić się pytanie: co z trzecią najpowszechniejszą umową? Umowa o dzieło ma dość specyficzną formę – rozliczenie wynagrodzenia odbywa się wskutek rezultatu danego działania. Nie jest płacone za sam fakt wykonywania czynności, np. koszenie trawy, ale za skutek podjętych działań, np. równo skoszona trawa. Ponieważ nie sposób ocenić, ile każde poszczególne dzieło na świecie jest warte, płaca minimalna nie obowiązuje na umowie o dzieło. Jest to działanie jak najbardziej logiczne i nie budzi powszechnego sprzeciwu.
Czym się różni minimalna krajowa od średniej krajowej?
Niekiedy można spotkać się z pojęciem „średnia krajowa” błędnie utożsamianym jako minimalna pensja. Oczywiście oba wyrażenia oznaczają zupełnie inną wypłatę; średnia krajowa jest wyliczeniem statystycznym GUS, a minimalna jest gwarantowana prawnie. Pomyłka ta jest niezwykle kosztowna, bo obie kwoty różnią się od siebie dwukrotnie. Średnia krajowa w sektorze prywatnym wynosiła w 2022 roku 6857,96 zł brutto i było wyższe o 13,9 proc. rok do roku. Należy jednak pamiętać, że w takim zestawieniu objęte są zarówno pięcio-, jak i sześciocyfrowe wynagrodzenia dyrektorskie, jak również pensje szeregowych pracowników. Biorąc to pod uwagę, średnia krajowa nie jest miarodajną statystyką: na dwóch dyrektorów zarabiających 30.000 złotych netto może przypadać 20 pracowników z pensją 2100 złotych.
Podsumowanie – najniższa krajowa 2023:
– od 1 stycznia do 30 czerwca – około 2700 zł
– od 1 lipca do 31 grudnia – około 2800 zł
– od 1 stycznia do 30 czerwca – 22,80 zł
– od 1 lipca do 31 grudnia – 23,50 zł
– od 1 stycznia do 30 czerwca – 3490 zł brutto (około 2700 zł netto)
– od 1 lipca do 31 grudnia – 3600 zł brutto (około 2800 zł netto)
