Prowadzenie własnej działalności rolniczej w pewnych przypadkach może prowadzić do niewypłacalności. Nie oznacza to jednak, że z takiej sytuacji nie ma wyjścia. Obecnie rolnicy mogą skorzystać z rozwiązań, które pomogą im w walce z problemami finansowymi. Część dostępnych metod jest ściśle określona przez prawo, a dokładniej przez ustawę o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne. Na czym polega oddłużanie gospodarstw rolnych, i jakie środki są dostępne w jego ramach? Postanowiliśmy bliżej przyjrzeć się tej kwestii.
Czym jest oddłużanie gospodarstw rolnych?
Oddłużanie gospodarstw rolnych to działania mające na celu uzyskanie wsparcia niezbędnego do przeprowadzenia restrukturyzacji gospodarstwa. Finalnym skutkiem podjętych kroków jest w zamyśle wyeliminowanie zaległości finansowych, jakie dotyczą danej działalności rolniczej.
Podstawą prawną do oddłużania gospodarstwa rolnego są zapisy w ustawie o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne. Dokument z 9 listopada 2018 r. określa zasady i warunki, na których zadłużenie podmiotu prowadzącego działalność rolniczą mogą zostać zrestrukturyzowane.
Na zrealizowanie celów ustawy o oddłużaniu gospodarstw rolnych przeznaczona jest określona kwota w budżecie państwa. W 2023 roku wynosi ona 1,6 miliona złotych. W 2024 roku kwota ta będzie znacznie mniejsza i wynosić będzie jedynie 600 tysięcy złotych.
Czy każde gospodarstwo rolne można oddłużyć?
Metody oddłużania gospodarstw rolnych dotyczą zarówno małych, średnich jak i dużych działalności. W przypadku tych ostatnich konieczne będzie jednak zgłoszenie potrzeby otrzymania pomocy indywidualnej, skierowane do Komisji Europejskiej.
Oddłużanie gospodarstw rolnych zgodnie z treścią wyżej wymienionej ustawy dotyczy podmiotów, które prowadzą działalność rolniczą od co najmniej 3 lat. Czas prowadzenia gospodarstwa rolnego liczony jest od dnia powstania obowiązku podatkowego w związku z gruntami wchodzącymi w skład gospodarstwa.
W tym miejscu należy wspomnieć o tym, że ustawa nie ma zastosowania w przypadku podmiotu prowadzącego działalność rolniczą, który znajduje się w likwidacji lub upadłości. Ustawa nie obejmuje również tych, wobec których toczy się postępowanie restrukturyzacyjne.
Metody oddłużania gospodarstw rolnych
Ustawa o oddłużaniu gospodarstw rolnych przewiduje kilka metod restrukturyzacji, które mają na celu poprawę sytuacji finansowej danego gospodarstwa. Będzie to przede wszystkim pomoc w formie dopłat do oprocentowania kredytów restrukturyzacyjnych. Są to kredyty udzielane przez banki komercyjne, które służą jako środek finansowania spłaty zadłużenia. Poza kredytami, oddłużanie gospodarstw rolnych to także pożyczki na specjalnych warunkach.
Inną formą pomocy jest gwarancja spłaty kredytu restrukturyzacyjnego, udzielana przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Wiąże się ona z zabezpieczeniem w postaci ustanowienia hipoteki na nieruchomości rolnej, a także z naliczeniem prowizji w wysokości 0,5% kwoty gwarancji.
Przejęcie długu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa
W ramach oddłużania gospodarstwa rolnego możliwe jest również przejęcie długu przez KOWR. Warunkiem takiego wsparcia jest jednak wyrażenie zgody na przeniesienie praw własnościowych na rzecz Skarbu Państwa. Może to dotyczyć zarówno całości, jak i części nieruchomości rolnej.
Dopłaty do kredytów na oddłużanie gospodarstw rolnych
Główną metodą na oddłużenie danego gospodarstwa rolnego są kredyty i dopłaty do nich. Łączna wysokość dopłat do oprocentowania nie może przekroczyć 40% całkowitej kwoty udzielonego kredytu. Od tej reguły są jednak wyjątki, toteż warto sprawdzić, kto może liczyć na większą sumę dopłat.
W jakich przypadkach dopłaty do kredytu mogą wynosić do 60% jego kwoty?
- jeśli kredyt restrukturyzacyjny został udzielony młodemu rolnikowi
- jeżeli kredyt został zaciągnięty przez podmiot, u którego obowiązek podatkowy związany z działalnością rolniczą powstał nie wcześniej niż 5 lat przed złożeniem wniosku o ten kredyt
- gdy gospodarstwo rolne w większości składa się z obszarów z ograniczeniami naturalnymi (lub innymi ograniczeniami określonymi w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich)
Jak wygląda kredyt na oddłużanie gospodarstw rolnych?
Kredyt udzielany w ramach ustawy o oddłużaniu gospodarstw rolnych znacznie różni się od zwykłych kredytów, z jakimi na co dzień mają do czynienia setki klientów. Kwota takiego wsparcia finansowego jest wyjątkowo wysoka. W zależności od sytuacji, wnioskujący może otrzymać nawet 5 milionów złotych kwoty finansowania. Termin spłaty kredytu może przy tym wynosić nawet 10 lat.
Oprocentowanie kredytu jest zmienne i stanowi sumę stopy referencyjnej WIBOR ustalanej dla pożyczek na rynku międzybankowym udzielanych na okres 3 miesięcy, powiększonej o nie więcej, niż 3 punkty procentowe. Kredytobiorca spłaca jedynie 2% finansowania. Reszta płacona jest przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Pod uwagę brany jest limit dopłat i fundusz przydzielony w ramach ustawy.
Oddłużanie gospodarstwa rolnego – jakie są inne rozwiązania?
Wniosek o kredyt restrukturyzacyjny może zostać odrzucony przez bank komercyjny, jeżeli rolnik nie spełnił odpowiednich warunków. Podobnie jest z pożyczkami udzielanymi przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W takim przypadku przedsiębiorca może sięgnąć po inne rozwiązania, w tym wspomniane wcześniej przejęcie długu w zamian za przeniesienie prawa własnościowego do nieruchomości.
W przypadku długów opiewających na mniejszą skalę, możliwym wyjściem będzie skorzystanie z produktów finansowych oferowanych przez banki i podmioty pozabankowe. Należy jednak liczyć się z tym, że w takim przypadku nie ma mowy o dopłatach ani specjalnych, atrakcyjnych warunkach. Ponadto, nieprzemyślane zaciągnięcie pożyczki może prowadzić do spirali zadłużenia.
Ze względu na istniejący problem, jakim są zadłużone gospodarstwa rolne, wiele firm i biur antywindykacyjnych oferuje swoją odpłatną pomoc. Rolnik może w ten sposób uzyskać wsparcie dotyczące kwestii prawnych, zapisów w ustawie bądź wskazówki dotyczące tego, jak poprawić swoją sytuację finansową.
Podobne artykuły
Rejestr Instytucji Pożyczkowych – czym jest, co zawiera?
19 kwietnia 2024
Allegro Cash
18 kwietnia 2024