Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2024

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne to rekompensata i możliwość wcześniejszej realizacji świadczeń dla osób, które w swojej karierze zawodowej pracowały jako pedagog lub nauczyciel. Aby je uzyskać, należy spełnić jednak pewne kryteria. Przedstawiamy zbiór informacji, w jaki sposób można ubiegać się o uzyskanie tego świadczenia finansowego.

Kto może ubiegać się o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne?

Zgodnie z ustawą o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, aby otrzymać finansowanie, należy pracować jako nauczyciel, wychowawca, bądź pedagog zatrudniony:

• w szkole publicznej i niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej
• w publicznym lub niepublicznym przedszkolu
• w placówce Kształcenia Ustawicznego
• w ośrodku szkolno-wychowawczym
• w młodzieżowym ośrodku wychowawczym
• w ośrodku wychowawczym dla dzieci i młodzieży, które wymagają specjalnej organizacji nauki
• w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym, który umożliwia dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim dostęp do edukacji lub dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi
• placówce, która zapewnia uczniom opiekę i wychowanie w czasie, gdy przebywają poza miejscem zamieszkania na stałe

Ile wynosi świadczenie kompensacyjne?

Uzyskanie świadczenia kompensacyjnego nie kończy się tylko na etapie pracy w oświacie. Dana osoba musi być w odpowiednim wieku oraz posiadać wystarczający staż pracy. Dla każdej z płci są osobne kryteria. Najniższe kryterium przewidziane jest dla kobiet, które będą miały co najmniej 55 lat do końca 2024 roku. W przypadku mężczyzn próg na 2024 rok jest taki sam. W kolejnych latach wartości te wzrastają analogicznie do ustawowego wieku emerytalnego.

Do ubiegania się o świadczenie kwalifikuje co najmniej 30-letni staż pracy, w tym 20 lat musi mieć miejsce w ramach pracy nauczycielskiej w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Stosunek pracy jako nauczyciel musi zostać zakończony na jego wniosek lub wygasnąć. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie kompensacyjne pracuje w kilku placówkach oświatowych, musi rozwiązać stosunek pracy z każdą z nich. Należy złożyć wypowiedzenie o pracę za porozumieniem stron. 

Jaka jest kwota świadczenia kompensacyjnego w 2024 roku?

Szczegółowe wyliczenia świadczenia kompensacyjnego dokonuje pracownik ZUS-u. Wysokość świadczenia jest wynikiem podzielenia sumy zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego zapisanego na indywidualnym koncie nauczyciela . Uzyskaną wartość dzielimy przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat. Zgodnie z danymi ZUS w 2022 roku świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli pobrało ponad 14 tysięcy osób. W roku 2023 z „kompensówki” skorzystało11,5 tysiąca osób.

Przeciętna wartość uzyskanego wynagrodzenia wynosiła wtedy 2655 zł i 78 gr. Aby obliczyć świadczenie kompensacyjne, ZUS musi przyjąć składki oraz kapitał początkowy wraz z waloryzacjami, które zapisane są na indywidualnym koncie nauczyciela. Działanie to musi nastąpić do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata. Ważnym jest, że nauczycielskie świadczenie kompensacyjne nigdy nie może być niższe niż najniższa emerytura przyznawana na warunkach ogólnych. 

Jak długo można pobierać świadczenie kompensacyjne?

Prawo do pobierania świadczenia kompensacyjnego jest okresowe i ustaje w dniu: – 

• Poprzedzającym dzień, w którym nauczyciel osiągnął ustawowy wiek emerytalny, czyli w przypadku kobiet jest to 60 lat, w przypadku mężczyzn 65 lat.
• Poprzedzającym dzień, w którym otrzymujący uzyskuje pełne prawo do emerytury.

Jeżeli przed 01 października 2017 roku osoba ubiegająca się o świadczenie kompensacyjne spełni wszystkie warunki uprawniające ją do nabycia tego uprawnienia, osiągnie obniżony wiek emerytalny, nie osiągnęła podwyższonego wieku emerytalnego, może ona złożyć wniosek o przyznanie świadczenia. Po pozytywnym jego rozpatrzeniu uzyska prawo do wypłat do dnia przypadającego przed dniem, w którym osiągnie podwyższony wiek emerytalny.

W jaki sposób złożyć wniosek o nauczycielskie świadczenia kompensacyjne?

Jeżeli osoba pracująca w jednostkach oświatowych chce ubiegać się o otrzymanie świadczenia, musi przygotować listę dokumentów, a następnie przedłożyć je w oddziale ZUS.

Dokumenty, które są niezbędne: 

• wniosek o nauczycielskie świadczenie kompensacyjne
• dokumenty potwierdzające okres wykonywania pracy nauczycielskiej, mogą być to świadectwa pracy
• dokumenty potwierdzające dotychczasowy okres składkowy i nieskładkowy
• dokumenty potwierdzające okresy pracy, działalności pozarolniczej, służby wojskowej, zasiłku dla bezrobotnych, urlopu wychowawczego
• dokumenty, które potwierdzają wynagrodzenie przed 1 stycznia 1999

Wniosek wraz z kompletem dokumentów oraz załącznikami należy złożyć w przynależnym wnioskującemu oddziale ZUS. Można to zrobić:

• osobiście lub przez pełnomocnika. W przypadku tej drugiej opcji należy dołączyć stosowne pełnomocnictwo dla tej osoby. 
• przez Internet za pośrednictwem PUE ZUS
• listownie na adres ZUS właściwego miejscu zamieszkania

Kiedy należy złożyć wniosek?

Aby ubiegać się o rekompensatę, należy złożyć wniosek wraz z kompletem dokumentów nie wcześniej niż 30 dni przed spełnieniem określonych warunków do przyznania świadczenia lub zamierzonym terminem przejścia na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W  sytuacji, kiedy wniosek będzie złożony zbyt wcześnie, trzeba liczyć się z decyzją odmowną. W przypadku gdy decyzja będzie złożona w kolejnych miesiącach po spełnieniu warunków, prawo do otrzymywania świadczenia będzie przyznane od miesiąca, w którym wniosek został złożony. ZUS na 30 dni na rozpatrzenie otrzymanego wniosku i wydanie decyzji. Czas jest liczony od momentu złożenia dokumentów. Rozpatrzenie ma formę pisemną.

Wszelkie informacje można uzyskać na stronie ZUS lub poprzez wizytę osobistą w oddziale. Osoba ubiegająca się o świadczenie kompensacyjne będzie mogła sprawdzić dokładne terminy, które odnoszą się do jej przypadku, dokonać symulacji i wyliczeń wysokości świadczenia oraz skompletować część dokumentów.

Wzrost wysokości świadczenia od 1 marca 2023 roku

Pewnie wiele osób słyszało o bardzo korzystnej waloryzacji emerytur i rent w 2023 roku. Świadczenia wzrastają o rekordowy procent. Nie inaczej jest w przypadku nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. 1 marca 2023 roku wzrosło o 13,8%. Podwyżka nie będzie jednak mniejsza, niż 250 złotych miesięcznie. Średnia wysokość świadczenia w 2023 roku wynosiła 3917 złotych 50 groszy.

Jaka wysokość „kompensówki” w 2024?

Od 1 stycznia 2024 roku znów wysokość świadczenia kompensacyjnego wzrośnie. Mówi się nawet o kwocie średniej wypłaty świadczenia kompensacyjnego dla nauczycieli w wysokości 4709,36 złotych. Wiąże się to oczywiście ze wzrostami innych świadczeń, jak emerytur i rent.

Czy warto skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego w 2024 roku?

Wiele zależy od stażu pracy, ale przede wszystkim oczekiwań nauczyciela. Przeciętna wysokość “kompensówki” dla nauczyciela w 2022 roku wynosiła nieco ponad trzy tysiące złotych. Rok później było to już niemal 4000 złotych. W 2024 roku wypłaty będą jeszcze wyższe! Z tej możliwości korzysta kilkanaście tysięcy osób w Polsce. Najwyraźniej uznali, że warto skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Warto też wiedzieć, że można w trakcie odbierania świadczenia podjąć pracę. Wtedy zostaje ono zawieszone lub wysokość świadczenia zostaje zmniejszona. Przechodząc na “kompensówkę” nauczyciel może również liczyć na odpraw. Jej wysokość to dwu- lub trzykrotna wysokość ostatniego wynagrodzenia.

Źródła:

1. https://www.prawo.pl/oswiata/swiadczenie-kompensacyjne-dla-nauczycieli-od-1-stycznia-2024-r,524662.html
2. https://www.zus.pl/swiadczenia/emerytury/emerytura-dla-osob-urodzonych-po-31-grudnia-1948/emerytury-wczesniejsze/nauczycielskie-swiadczenia-kompensacyjne

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora