Kwota wolna od podatku. Ile wynosi? 

Wysokość osiąganych dochodów jest bardzo istotna zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla osób prywatnych. Z tego względu spora część zainteresowanych szuka sposobu na to, aby zoptymalizować swoje podatki. Znajomość zagadnień związanych z należnymi do zapłaty podatkami pozwala na wybór najkorzystniejszej formy rozliczeń. Warto wiedzieć, ile wynosi kwota wolna od podatku i kogo dotyczy, aby móc dobrze zaplanować swoje przyszłe finanse. Sprawdźmy, jak sytuacja wygląda w 2022 roku, i co się zmieniło w porównaniu do poprzednich lat.

Kogo dotyczy kwota wolna od podatku?

Jedynie osoby rozliczające się w określony sposób mogą skorzystać z udogodnienia, jakim jest kwota wolna od podatku. Mowa o rozliczeniach na zasadach ogólnych, z użyciem tzw. skali podatkowej. Ta forma opodatkowania opiewa na dwa progi dochodowe, w zależności od których wysokość podatku się zmienia – może wynosić 12% lub 32%.

Ciekawi was, jak dokładnie działają progi podatkowe? Więcej informacji na ten temat znajdziecie w naszym wpisie: Progi podatkowe 2022 – zmiany w progu podatkowym w Polskim Ładzie. 

Poza samymi progami dochodowymi, zastosowanie ma także nadwyżka. Osoby zarabiające powyżej 1 000 000 złotych rocznie muszą liczyć się z tym, że doliczony zostanie także podatek w wysokości 4% stawki przekraczającej tą kwotę. Jak widać, to jaka będzie suma należna do zapłaty w ramach opodatkowania, jest kwestią indywidualną, związaną ściśle z wysokością uzyskanego dochodu. 

Ile obecnie wynosi kwota wolna od podatku?

Obecnie kwota wolna od podatku zmienia się na przestrzeni roku. Od lipca wartość ta jest niższa, niż jeszcze w pierwszej połowie 2022. Ile wynoszą poszczególne sumy?

• Od początku stycznia do końca lipca – kwota zmniejszająca podatek wynosi 5100 złotych dla dochodów nieprzekraczających 120 000 złotych. 
• Od początku sierpnia do końca grudnia – kwota zmniejszająca podatek wynosi 3600 złotych dla dochodów nieprzekraczających 120 000 złotych. 

Jako iż w ciągu 2022 roku obowiązują dwie różne kwoty, podatnicy mają wiele wątpliwości co do tego, jak się rozliczyć. Niestety, osoba rozliczająca się nie może wybrać tej wyższej kwoty w zastosowaniu na cały rok, ani nie może wybrać, jaka wartość obowiązuje w danej połowie roku. Podczas rocznego rozliczenia należy dokonać wyboru, według jakiej reguły całość będzie opłacana (12% podatku PIT z 3600 złotych lub 17% podatku PIT z 5100 złotych). 

Kwota całkowicie wolna od opodatkowania

Kwota wolna od podatku odnosi się także do sumy, do której nie trzeba wcale płacić podatków. Ile wynosi górna granica? W 2022 limit ten wynosi 30 000 złotych uzyskanego rocznego dochodu. Jeżeli Twoje roczne zarobki są mniejsze niż ta wartość, to unikniesz zapłaty podatku. 

Dla porównania, w poprzednim roku kryterium dochodowe do całkowitego zwolnienia z podatku było znacznie bardziej restrykcyjne. Opodatkowaniu podlegały wszelkie zarobki, wynoszące ponad 8 000 złotych rocznie. Jest to znacząca zmiana, wynikająca z programu Nowy Polski Ład, dzięki której spora część osób będzie mogła uniknąć rozliczenia się z podatków. 

Brak podatku nie zwalnia z rozliczenia!

Może zdarzyć się, że cały roczny dochód nie przekracza wyżej opisanych limitów. Mogłoby się więc wydawać, że w takiej sytuacji można odpuścić sobie rozliczenie podatkowe na dany rok. Jest to jednak założenie błędne, a obowiązek dokonania rozliczenia ciąży na każdym podatniku. Mimo iż dana osoba nie zapłaci podatku w 2022 roku, to konieczne będzie wypełnienie odpowiedniego formularza PIT. 

Jak uzyskać dodatkowe ulgi?

Mimo iż kwota zmniejszająca podatek jest odgórnie ustalona, nie oznacza to, że nie można jej zwiększyć. Okazuje się, że poszczególne wydatki przekładają się na naliczenie tzw. ulgi podatkowej, dzięki czemu rozliczenie będzie jeszcze korzystniejsze dla danej osoby. 

Jakie wydatki mogą być podstawą ulgi?

• wydatki na cele rehabilitacyjne
• darowizny krwi
• zwroty otrzymanych świadczeń i dofinansowań (jeśli te zwiększyły wcześniej podstawę opodatkowania) 
• darowizny religijne – np. na rzecz kultów religijnych 
• zapłacone składki ZUS
• darowizny na walkę z wirusem COVID-19

Jak się rozliczyć, aby skorzystać z kwoty wolnej od podatku?

Kwota wolna od podatku dotyczy jedynie rozliczeń dokonywanych na zasadach ogólnych. Oznacza to, że taki rodzaj ulgi obejmuje jedynie dochody rozliczane według skali podatkowej za pomocą dokumentu PIT-36 lub PIT-37. 

Jakie rodzaje opodatkowania nie obejmują kwoty wolnej od podatku?

• opodatkowanie liniowe (PIT-36L)
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28)
• opodatkowanie ze zbycia nieruchomości (PIT-39)
• opodatkowanie z kapitałów pieniężnych (PIT-38)

Podatnicy, uzyskujący dochody rozliczane ryczałtowo, również nie mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku. Do takiej formy dochodów zalicza się m.in. zarobki z umowy o dzieło i umowy zlecenie. 

Kwota wolna od podatku dla małżonków 

Małżonkowie mają wybór, czy chcą rozliczać się z PIT wspólnie, czy też osobno. O ile w przypadku osobnego rozliczenia podatkowego całość jest dość prosta, tak przy wspólnym wypełnianiu formularza PIT mogą pojawić się wątpliwości. Jak działa kwota wolna od podatku dla małżonków, i czy takowa w ogóle obowiązuje?

Aby mogło dojść do wspólnego rozliczenia podatkowego, dane małżeństwo musi spełniać odpowiednie warunki. Konieczne jest posiadanie wspólności majątkowej, a każda z osób musi być polskim rezydentem podatkowym. Małżonek lub małżonka nie mogą rozliczać się na podstawie innych reguł niż zasady ogólne. 

Jeżeli wszelkie kryteria zostały spełnione, to wspólne rozliczanie się jest niezwykle korzystną opcją. Takie rozwiązanie pozwala obniżyć próg dochodowy, a tym samym zwolnić z płacenia wyższych sum. Jest tak, ponieważ małżonkowie ustalają podatek biorąc pod uwagę połowę łącznych dochodów, a nie całość. 

Podstawa obliczenia podatku – czym jest?

W celu sprawdzenia, czy kwota wolna od podatku będzie obowiązywać, konieczne jest ustalenie podstawy obliczenia podatku. Czym jest owa podstawa? Jest to dochód danego podatnika, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. 

Koszty uzyskania przychodu

Kolejnym sposobem na to, aby kwota zmniejszająca podatek była jeszcze większa, jest wykazanie wysokich kosztów uzyskania przychodu. Jest tak, ponieważ poniesione koszty obniżają faktyczny dochód, toteż możliwe będzie skorzystanie z większej ulgi. Warto pamiętać o tym, że wykazane koszty muszą być zgodne ze stanem faktycznym. 

Wyższa kwota wolna od podatku – czy to dobrze?

Kwota zwolniona z opodatkowania w 2022 roku znacznie różni się od tej, która obowiązywała w poprzednim roku. Z tego powodu spora część osób zastanawia się, czy kolejne miesiące przyniosą jeszcze inne zmiany w tej kwestii. Sama kwota całkowitego zwolnienia z podatku nie ulegnie zmianie, i nadal będzie wynosiła 30 000 złotych. 

Co więc ulegnie zmianie? Przede wszystkim będzie to fakt, iż spora część osób zostanie pozbawiona możliwości skorzystania z ulgi podatkowej. Jest tak, ponieważ większa niż poprzednio wolna kwota przyczyni się do tego, że wielu podatników wcale nie będzie musiała zapłacić podatku.  

Mamy więc do czynienia z sytuacją, której skutki są zarówno:

• pozytywne – wielu podatników nie zapłaci podatku od uzyskiwanych dochodów
• negatywne – równie duża część podatników nie będzie miała szans na otrzymanie zwrotów podatkowych

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora