Kredyt a pożyczka – jaka jest różnica?

Przeglądając fora internetowe, można natrafić na sytuację, w której słowo „kredyt” i „pożyczka” traktuje się jako synonim. Dla wielu osób oba produkty znacząco się nie różnią – w końcu efektem końcowym jest wypłata dodatkowych środków. Takie myślenie jest jednak błędne – między kredytem a pożyczką zachodzi szereg różnic. Na czym dokładnie polegają rozbieżności i jakie skutki wywołują – o tym porozmawiamy w dzisiejszym artykule.

Czym jest kredyt w aspekcie prawnym?

Punktem wyjściowym w naszym artykule będzie prawo, czyli obecnie obowiązujące przepisy dotyczące kredytów i pożyczek. Pierwszy z produktów regulowany jest prawem bankowym – stanowi o tym artykuł 69 niniejszej ustawy. Znajdziemy tam zapis, że bank będący kredytodawcą zobowiązuje się do udzielenia kredytobiorcy środków pieniężnych na określony czas i cel. Kredytobiorca z kolei zobowiązuje się do korzystania z gotówki tylko w sposób określony w umowie oraz zwrotu kwoty powiększonej o odsetki w umówionym terminie. Można więc zauważyć, jak wiele kwestii zostało zawartych w tym zapisie, a mianowicie:

• Kredyt udzielany jest wyłącznie przez kredytodawców, którymi są banki. Wyjątkiem od tej reguły są SKOKi – choć nie są to banki, mogą oferować członkom kasy kredyty hipoteczne lub gotówkowe. Podmiot niebędący bankiem lub SKOKiem nie może oferować kredytów, gdyż w ten sposób popełniałby przestępstwo.
• Kredyt jest celowy, czyli jego wydatkowanie musi być zgodne z celem, który jest wskazany w umowie. Przykładowo, kredytu samochodowego nie można wykorzystać do zakupu nieruchomości, spłaty długów czy otwarcia firmy. Wyjątkami tutaj są jedynie kredyty gotówkowe, które nie nakładają obwarowań na kredytobiorcę.
• Kredyt musi zawierać odsetki, a bank musi zarabiać na kredycie – nie istnieje coś takiego jak „darmowy kredyt”. Niektóre elementy kredytu, jak na przykład prowizja za udzielenie mogą wynosić 0 złotych, jednak RRSO nigdy nie będzie równe 0%.
• Warunki kredytu zawsze sporządzane są na piśmie – nawet najdrobniejsza kwestia musi mieć swoje pokrycie w zapisie. Nie istnieją takie formy jak „umowa ustna kredytu” czy „umowa dorozumiana kredytu”. Ponadto, zmiany pierwotnie ustalanych warunków również muszą znaleźć się na piśmie pod rygorem nieważności.

Czym jest pożyczka w aspekcie prawnym?

Pożyczka z kolei cechuje się o wiele mniejszym rygorem prawnym i o wiele luźniejszym sposobem jej zawierania. Uregulowań ustawodawcy można doszukiwać się w kodeksie cywilnym, w artykułach od 720 do 724. Co możemy wyczytać z poniższych zapisów?

• Przez umowę pożyczki rozumie się nie tylko użyczenie gotówki, ale także konkretnie określonych przedmiotów, jak na przykład samochód marki Nissan Primera będący własnością Jana Kowalskiego. Dzięki temu umową pożyczki można objąć niemal każde dobro.
• Umowa pożyczki musi mieć zachowaną formę pisemną wyłącznie przy kwocie lub równowartości przedmiotu większej niż 1000 złotych. Kwoty niższe niż 1000 złotych nie wymagają zachowania formy pisemnej – można więc pożyczyć komuś 200 złotych bez spisywania umowy.
• Od umowy pożyczki można odstąpić w dowolnej chwili, jeśli stan majątkowy pożyczkobiorcy określa się jako zły. Oznacza to, że możemy zawrzeć umowę i przekazać przedmiot, jeśli jednak zauważymy złą kondycję finansową pożyczkobiorcy, możemy natychmiast zażądać zwrotu pożyczki.
• Pożyczka co do zasady jest nieodpłatna – pożyczkobiorca jest winien wyłącznie tyle, ile pożycza od pożyczkodawcy. Ewentualne koszty mogą powstawać w wyniku opłat okołopożyczkowych, na przykład należność za sporządzenie i rozpatrzenie wniosku pożyczkowego. Nieodpłatność pożyczki uzasadnia więc oferty darmowych pożyczek, z RRSO równym 0%.
• Pożyczki udzielić może każdy: bank, firma pożyczkowa, a nawet członek rodziny, kolega z pracy czy sąsiadka. De facto, pożyczką będzie także 500 złotych przekazane synowi przez ojca na zakup pierwszego auta. Specyfika takiego działania sprawia, że umowa jest ustna, jednak wydatkowanie 500 złotych na inny cel nie stanowi o nieważności pożyczki.
• Umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5% od wartości pożyczki. Zgłoszenie i zapłata podatku ciąży na pożyczkobiorcy (chyba że umowa stanowi inaczej), a nieuiszczenie traktowane jest jako niedopełnienie obowiązku podatkowego.

Pożyczka a kredyt – poznaj 15 różnic

Krótka analiza zapisów prawnych pozwala stwierdzić, że kredyt i pożyczka to zupełnie inne przedmioty. Choć w obu można wskazać szereg podobieństw, to jednak nie można traktować pożyczki i kredytu synonimicznie. Aby w sposób przejrzysty wskazać różnicę, przygotowaliśmy listę różnic pomiędzy obydwoma pojęciami:

• Kredyt jest regulowany przez przepisy prawa bankowego, zaś pożyczka przez artykuły 720-724 kodeksu cywilnego;
• Kredytu udzielić może wyłącznie bank, a pożyczki praktycznie każda osoba, wliczając w to osoby fizyczne;
• Kredyt zawsze musi zawierać odsetki i wiązać się z dochodem banku, pożyczki z kolei mogą być udzielane bezpłatnie;
• Kredyty udzielane są na wyższe kwoty sięgające niejednokrotnie milionów złotych w przypadku kredytów inwestycyjnych;
• Kredyty udzielane są na znacznie dłuższy okres niż pożyczki – nawet do 40 lat przy kredytach hipotecznych;
• Kredyt cechuje się celowością przyznanych środków, zaś przy pożyczce pożyczkodawca nie weryfikuje sposobu wydawania pożyczonych pieniędzy;
• Przy kredycie każdorazowo weryfikuje się BIK – przy pożyczce z kolei nie zawsze sprawdza się bazy kredytowe;
• Analiza wniosku i wypłata środków z reguły jest o wiele szybsza przy pożyczce (dlatego istnieją chwilówki w 15 minut);
• Kredyt spłaca się ratalnie, zaś pożyczki można spłacać w ratach lub przy pomocy jednej wpłaty na koniec okresu pożyczkowego;
• Przy części pożyczek firmy nie wymagają dokumentów dochodowych (np. umowa o pracę, emerytura), zaś przy kredycie dokumenty te są obligatoryjne;
• Kredyt zawsze wiąże się z wypłaceniem pieniędzy, pożyczka może być udzielona w formie finansowej lub rzeczy oznaczonej co do gatunku;
• Kredyty bezwzględnie podlegają nadzorowi KNF, zaś pożyczka takiego rygoru nie posiada;
• Kredytu nie otrzyma osoba zadłużona (wyjątkiem są kredyty oddłużeniowe), zaś pożyczkę otrzymuje się znacznie łatwiej;
• Kredyty każdorazowo zawierane są w formie pisemnej, zaś pożyczki mogą być zawarte w formie ustnej, gdy nie przekraczają 1000 złotych;
• Każdy kredyt zapisywany jest w naszej historii kredytowej BIK, pożyczki rzadko bywają wpisywane do baz państwowych;

Kredyt a pożyczka – posumowanie

Podsumowując: kredyt gotówkowy jest ściśle uregulowanym produktem, zaś pożyczka zawiera pewną cywilistyczną swobodę. Przekłada się to na dostępność produktu – chwilówki są o wiele prostsze do uzyskania dla większego grona osób. Bezpieczeństwo regulacyjne widoczne jest jednak w wyższych kwotach i dłuższych okresach spłaty przy kredycie. Można stwierdzić, że chwilówka służy do tymczasowej poprawy płynności finansowej, zaś kredyt do zrealizowania inwestycji, np. zakupu samochodu, budowy domu. Porównując koszty finansowania obu produktów można zauważyć, że kredyty wychodzą nieznacznie taniej. Można to jednak usprawiedliwić faktem, iż pożyczki cechują się o wiele szybszą procedurą i większą przyznawalnością. Niejako „w cenie” chwilówki jest błyskawiczna obsługa i mniejsze ryzyko odrzucenia wniosku. Jeśli potrzebujesz kredytu to koniecznie sprawdź ranking kredytów gotówkowych, a jeśli interesuje cię otrzymanie szybko pieniędzy to skorzystaj z rankingu chwilówek online.

Tomasz Marczewski

Specjalista SEM i SEO. Jego celem jest pomagać osobom zadłużonym i dostarczać im odpowiedzi na wszystkie pytania związane z finansami osobistymi. Pasjonat podróży, motoryzacji i technologii blockchain. Zobacz pozostałe artykuły autora