Kiedy można stracić prawo do mieszkania komunalnego?

Mieszkanie komunalne jest własnością gminy, co oznacza że osoby przebywające w takiej nieruchomości mogą stracić do niej dostęp. Taka sytuacja przekłada się na konieczność ponownego wnioskowania w sprawie komunalnego mieszkania, lub szukanie innego dachu nad głową. Dla wielu osób rozwiązanie w postaci mieszkań należących do zasobów gminy jest jedyną opcją. Łamanie obowiązujących zasad przyczynia się do ryzyka tego, że prawo do mieszkania komunalnego zostanie odebrane. Zobaczmy, w jakich przypadkach może się tak stać.

W jakim zakresie obowiązuje prawo do mieszkania komunalnego?

Ze względu na to, że mieszkanie komunalne należy do zasobów danej gminy, nie jest ono własnością jego lokatora. Osoba korzystająca z takiego mieszkania może z niego korzystać jedynie do zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. Niemożliwe jest więc sprzedanie takiej nieruchomości, dziedziczenie jej, czy też dokonanie w niej drastycznych modyfikacji. 

Czy istnieje sposób na to, aby ominąć powyższe ograniczenia? Okazuje się że tak, pod warunkiem że dana osoba wykupiła mieszkanie komunalne na własność. Nie jest to jednak takie proste, ponieważ trzeba spełnić warunki stawiane przez daną gminę. Często dotyczą one okresu najmu, który musi wynosić minimum 5 lub 10 lat. 

Czy komornik może zająć mieszkanie komunalne?

Takie mieszkanie nie może zostać zajęte przez komornika w ramach postępowania egzekucyjnego, ponieważ nie jest ono elementem majątku dłużnika. W tym miejscu należy jednak wspomnieć o tym, że funkcjonariusz publiczny może wejść do mieszkania komunalnego, nawet pod nieobecność osoby zadłużonej. Uprawnienie to ma na celu ułatwienie komornikowi egzekucji, w ramach której może on zająć poszczególne towary, środki pieniężne i papiery wartościowe, aby zaspokoić potrzeby wierzycieli. 

Czy gmina może cofnąć prawo do mieszkania komunalnego?

Prawo do mieszkania komunalnego nie jest przyznawane bezwarunkowo na stałe. Gmina może je cofnąć, jeżeli strona wynajmująca nie postępuje zgodnie z zasadami wyznaczonymi w umowie najmu. Obawiasz się, że zrobiłeś coś, przez co możesz utracić dostęp do takiego mieszkania? Najrozsądniej będzie przejrzeć treść umowy, aby przypomnieć sobie prawa i obowiązki w związku z wynajmowaniem lokalu. 

Gmina może wypowiedzieć umowę, jeżeli najemca zalega z czynszem przez 3 okresy rozliczeniowe. Innym, mniej oczywistym powodem, jest nieobecność w lokalu. Jeżeli dana osoba wynajmuje mieszkanie komunalne ale nie pojawiła się w nim przez 12 miesięcy, to wypowiedzenie umowy przez gminę będzie bardzo prawdopodobne. 

Poszczególnych sytuacji, prowadzących do utraty prawa do mieszkania komunalnego, może być o wiele więcej. Poniżej opisaliśmy poszczególne okoliczności. 

Eksmisja z mieszkania komunalnego za zaleganie z czynszem

Prawo do mieszkania komunalnego może zostać odebrane tym, którzy nie płacili czynszu przez przynajmniej 3 okresy rozliczeniowe, czyli w większości przypadków, po 3 miesiącach bez uregulowania należności. Eksmisja nie następuje jednak natychmiast, i możliwa jest dopiero po zapadnięciu prawomocnego wyroku sądu. W trakcie postępowania sądowego, rozpatrywane jest także to, czy dana osoba może skorzystać z mieszkania socjalnego. 

Co więcej, istnieje inna forma ochrony przed utratą jakiegokolwiek miejsca zamieszkania. Zagrożeni eksmisją mogą powołać się na tzw. okres ochronny, czyli okres od 1 listopada do 31 marca. Ze względu na relatywnie niskie temperatury i niesprzyjające warunki pogodowe, przez ten czas nie jest możliwe wydalenie danej osoby z mieszkania. Wyjątek stanowią ci, którym w ramach zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych przydzielono zastępczy lokal lub mieszkanie socjalne.

Nabyłem prawo do innej nieruchomości – czy stracę dostęp do mieszkania komunalnego?

W większości przypadków, nabycie prawa do innej nieruchomości wiąże się z wypowiedzeniem umowy najmu przez gminę. Eksmisji podlega wówczas nie tylko główny najemca, lecz także inne osoby wymienione w treści najmu. W takich przypadkach gmina wzywa do dobrowolnego zdania lokalu. 

Istnieją jednak pewne wyjątki od wyżej opisanej reguły. Warto przytoczyć w tym miejscu orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, zgodnie z którym podstawowymi kryteriami ma być wysokość dochodów i warunki mieszkaniowe. Może więc okazać się, że tymczasowe nabycie nieruchomości wcale nie przekreśli szans na dalsze przebywanie w mieszkaniu komunalnym. 

Prawo do mieszkania komunalnego, a podnajmowanie lokalu

Czy można stracić prawo do mieszkania komunalnego, korzystając z niego w innych celach niż zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych? Odpowiedź na to pytanie jest twierdząca, a niewłaściwe użytkowanie nieruchomości może prowadzić do ewentualnej eksmisji. 

Jakie sposoby na korzystanie z lokalu mogą wpłynąć na decyzję w sprawie eksmisji? Przede wszystkim jest to podnajmowanie mieszkania w całości lub części, osobom które nie są wymienione w umowie najmu. Oznacza to, że osoba przebywająca w mieszkaniu komunalnym nie może ani za darmo, ani odpłatnie udostępnić lokalu osobom trzecim. 

Samo zameldowanie osoby trzeciej w danym mieszkaniu nic nie zmienia, ponieważ to gmina musi wyrazić zgodę na jej przebywanie w tym miejscu. Gmina, jako właściciel nieruchomości, ustala kto i na jakich zasadach może z niej skorzystać, toteż wszelkie zmiany w tej kwestii muszą być uprzednio uzgodnione. 

Czy można założyć firmę w mieszkaniu komunalnym?

Obecnie obowiązujące przepisy nie zakazują zakładania firmy w mieszkaniu komunalnym. Przedsiębiorca nie musi bowiem przedstawiać prawa do dysponowania danym lokalem, toteż takie działanie jest możliwe. Problemy mogą natomiast pojawić się, jeżeli prowadzenie firmy zmienia sposób użytkowania mieszkania. Jak bowiem wiadomo, mieszkanie komunalne służy jedynie do zaspokojenia mieszkaniowych potrzeb osoby lub osób wyznaczonych w treści umowy najmu. 

Czy mieszkanie komunalne może zostać odebrane przez niewłaściwe zachowanie?

Umowa najmu daje najemcy nie tylko prawa, ale również obowiązki. Oznacza to konieczność dostosowania się do ustanowionych zasad, aby nie ryzykować wydaleniem z mieszkania komunalnego. Gmina będąca właścicielem nieruchomości może wyraźnie zaznaczyć, że na terenie lokalu nie wolno posiadać zwierząt. Właścicielowi zwierzaka, który przygarnął go mimo obowiązujących warunków, grozi wówczas eksmisja. 

Spora część restrykcji obowiązuje ze względu na dobro i spokój innych mieszkańców budynku lub jego bliskich okolic. Z tego powodu czynności takie jak zakłócanie ciszy nocnej, hałaśliwe imprezy czy też nieutrzymywanie porządku we wspólnej części budynku będą traktowane jako naruszenie zasad współżycia społecznego, co również może skutkować eksmisją. 

Czy mogę zrobić remont mieszkania komunalnego?

Wszelkie modyfikacje mieszkania bez uprzedniej zgody gminy są niewskazane. Dotyczy to zarówno mniejszych remontów, jak i robót budowlanych na większą skalę. To samo tyczy się wszelkich potencjalnych zniszczeń i szkód materialnych, jakie mogą powstać na ich skutek. 

Prawo do mieszkania komunalnego – kto nie może go stracić?

Poszczególne grupy osób nie muszą obawiać się o to, że utracą prawo do mieszkania komunalnego. Przykładowo, osoby bezrobotne nie mogą zostać wyeksmitowane z nieruchomości, i nie muszą przy tym powoływać się na okres ochronny. Sprawdźmy, jakim osobom nie grozi utrata dostępu do mieszkania od gminy. 

Kto nie może zostać wyeksmitowany z mieszkania komunalnego?

• osoby niepełnoletnie, a także mieszkający z nimi opiekunowie
• osoby niepełnosprawne i ubezwłasnowolnione, wraz z mieszkającymi z nimi opiekunami
• renciści, emeryci i inne osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej
• ciężarne kobiety
• obłożnie chorzy

Wyżej wymienione osoby nie mogą zostać wydalone z lokalu. Prawo do mieszkania komunalnego nie zostanie im odebrane, nawet jeżeli złamią poszczególne zasady umowy najmu. Jest to zarówno ochrona osób znajdujących się w ciężkiej sytuacji, jak i pole do nadużyć.

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora