EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jak wyrobić, co daje?

O czym należy pamiętać wybierając się za granicę? Poza standardowymi rzeczami, które zwykle pakujemy do walizki, czy niezbędnymi dokumentami, warto też zabrać ze sobą kartę EKUZ. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego uchroni nas przed zbędnymi wydatkami, jeśli w trakcie pobytu za granicą będziemy musieli skorzystać z pomocy medycznej. Pokazując EKUZ możesz liczyć na darmową pomoc medyczna nie tylko w Unii Europejskiej, ale też w krajach EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Handlu). W dzisiejszym artykule postaramy się więc opisać dokładniej, co to jest EKUZ i jak wyrobić kartę EKUZ. Zapraszamy zatem do zapoznania się z naszym poradnikiem.

Karta EKUZ – niezbędny dokument podczas wyjazdów zagranicznych

Jednym z dokumentów, które warto zabrać ze sobą za granicę, jest karta EKUZ. Ten niepozorny plastikowy dokument wielkości zwykłej karty płatniczej jest bowiem potwierdzeniem, że posiadamy ważne ubezpieczenie zdrowotne. Wyrabiając kartę EKUZ jeszcze przed wyjazdem poza granicę Polski możesz więc liczyć na bezpłatną opiekę lekarską, czy pomoc służb ratowniczych, podobnie jak ma to miejsce w Polsce.

Co by się stało w przypadku konieczności otrzymania opieki lekarskiej, gdy nie mamy karty EKUZ? Pomoc medyczna oczywiście zostałaby Ci udzielona. Następnie jednak zostałby wystawiony rachunek, często z dość krótkim terminem do zapłaty. Niektórzy muszą wręcz korzystać z chwilówek, by opłacić otrzymaną za granicą fakturę. Następnie mamy oczywiście możliwość próby odzyskania tej kwoty od NFZ, jednak jest to pewien problem. Posiadanie przy sobie ważnej karty EKUZ rozwiązuje takie kłopoty.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego – co to właściwie jest EKUZ?

Czym jest EKUZ? Karta uprawnia do skorzystania z opieki medycznej lub świadczeń zdrowotnych na terenie krajów należących do Unii Europejskiej i EFTA. Nie oznacza to jednak, że możesz do woli korzystać z bezpłatnych usług medycznych. Kart EKUZ uprawnia do bezgotówkowego korzystania z opieki medycznej, gdy jest to niezbędne z medycznego punktu widzenia.

Kto może wyrobić kartę EKUZ?

Kto może zostać posiadaczem karty EKUZ? Karta przeznaczona jest dla wszystkich osób posiadających prawo do ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce (w Narodowym Funduszu Zdrowia). Dodatkowo, karta EKUZ może być wydana także osobie nieposiadającej ubezpieczenia w NFZ. Taki wnioskodawca musi jednak posiadać prawo do bezpłatnego korzystania z opieki medycznej w naszym kraju, na przykład na podstawie odpowiednich regulacji.

Karta EKUZ jest przeznaczona zarówno dla osób wyjeżdżających za granicę turystycznie jak i służbowo. Dobrym pomysłem jest także wyrobienie karty EKUZ przez osobę uczącą się lub studiują poza granicami Polski. Do realizacji przysługujących Ci w związku z posiadaniem EKUZ praw (czyli de facto bezpłatnej pomocy lekarskiej w razie potrzeby) powinieneś też okazać dokument tożsamości, choć niektóre kraje tego nie wymagają. Na stronie NFZ możemy przeczytać, że takim dokumentem powinien być paszport.

Możliwość wyrobienia karty EKUZ mają więc:

• osoby pracujące
• dzieci i młodzież
• uczniowie i studenci
• emeryci, renciści
• osoby przebywające na świadczeniu przedemerytalnym
• inne osoby posiadające prawo do opieki medycznej w Polsce

Czy posiadanie karty EKUZ jest wymagana podczas wyjazdu za granicę?

Posiadanie karty EKUZ za granicą przynosi sporo korzyści, czy jest jednak konieczne? Czy trzeba wyrobić kartę EKUZ przed wyjazdem z Polski? Wiele osób zadaje sobie takie pytanie, ale odpowiedź jest prosta – nie ma takiego obowiązku. Możliwość bezpłatnego wyrobienia karty EKUZ jest udogodnieniem, z którego możemy skorzystać i z pewnością warto to zrobić. Nie ma jednak takiego przymusu, jeśli nie chcesz lub nie masz czasu na odebranie swojej karty EKUZ, możesz wyjechać z Polski bez niej.

Sporo osób przed wyjazdem za granicę wykupuje dodatkowe ubezpieczenie turystyczne. Obok ubezpieczenia samochodu lub ubezpieczenia kredytu jest to usługa, którą otrzymasz w wielu bankach. Czasem możliwe jest nawet złożenie wniosku przez aplikację mobilną, bez wychodzenia z domu. Zakres usług, które obejmuje takie ubezpieczenie na czas podróży, może być większy, niż to co daje EKUZ. Wtedy oczywiście także możesz zrezygnować z wnioskowania o plastikową kartę EKUZ.

Dlaczego warto mieć kartę EKUZ?

Osoby przyzwyczajone do bezpłatnej opieki medycznej w Polsce mogą zdziwić się, jakie koszty mogą być z tym związane za granicą. W wielu krajach Europy nawet samo wezwanie karetki, transport medyczny lub zwykła wizyta u lekarza pierwszego kontaktu mogą wiązać się z kosztem kilkuset euro. Posiadanie karty EKUZ pozwoli uniknąć takich nieplanowanych wydatków. Wielu osobom może to uratować wakacje lub zapewnić możliwość spokojnej pracy podczas delegacji za granicę.

Warto jednak wiedzieć, że niektóre usługi w danym kraju mogą nie być damrmowe, nawet jeśl posiadasz kartę EKUZ. Przykładowo NFZ nie refunduje Ci kosztów transportu medycznego z zagranicy do Polski.

EKUZ – jakie masz uprawnienia?

Do czego uprawnia Europejska Karta Ubezpieczenie Zdrowotnego? W krajach Unii europejskiej i EFTA otrzymasz bezpłatną pomoc medyczną, jeśli Twój stan zdrowia będzie tego wymagał. Karta EKUZ refunduje także leczenie planowe. Karta EKUZ sprawia, że polski NFZ pokryje koszty leczenia, czy opieki medycznej w kraju za granicą.

Trzeba jednak wiedzieć, że znajdując się w danym państwie podlegać wszelkim obowiązkom i uprawnienia, jakie narzucają tamtejsze przepisy prawa. Jeżeli dana usługa medyczna nie jest tam darmowa dla mieszkańców, posiadając kartę EKUZ także nie otrzymasz jej bez konieczności poniesienia kosztów. Posiadacze karty EKUZ mogą bowiem korzystać z pomocy i opieki lekarskiej na tych samych zasadach, co ubezpieczeni mieszkańcy danego państwa.

Karta EKUZ nie pokrywa kosztów transportu chorego do Polski. Nie uwzględnia także opłaty za leczenie w prywatnych placówkach – ośrodkach zdrowia. W Internecie możesz znaleźć natomiast informacje dla danego kraju i dowiedzieć się, jakie usługi medyczne będą bezpłatne w danym państwie. Wszystkie kraje uznające kartę EKUZ podają pełen zakres pokrywanych z niej świadczeń.

Gdzie obowiązuje karta EKUZ? Czy można użyć karty EKUZ w Polsce?

W największym skrócie – karta EKUZ jest honorowana przez kraje członkowskie UE i EFTA, czyli: Austrii, Belgii, Bułgarii,Cyprze, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Litwie, Luksemburgu, Łotwie, na Malcie, w Niemczech, Polsce, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgrzech, we Włoszech oraz w Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii, (kraje należące do EFTA).

Karta EKUZ może być wykorzystana także w Polsce, gdyż nasz kraj także należy do Unii Europejskiej.  Jest to jednak rozwiązanie przeznaczone raczej dla obcokrajowców przebywających na terenie Polski. 

Warto wiedzieć, że poza kontynentalną częścią Europy, czy np. Wielką Brytanią, karta EKUZ jest też uznawana w terytoriach zamorskich europejskich krajów:

• hiszpańskich: Majorce i Wyspach Kanaryjskich
• francuskich: Gwadelupa, Martynika, Reunion, St Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska
• portugalskich: na Azorach i Maderze

To cenna informacja dla osób wyjeżdżających tam na wakacje. Jest jednak kilka nietypowych miejsc, gdzie nie można wykorzystać karty EKUZ: to San Marino, Watykan, Monako, brytyjska wyspa Man i Wyspy Normandzkie. Przepisy unijne nie funkcjonują także na Grenlandii, na Wyspach Owczych, czy należących do Wielkiej Brytanii  Jersey, Guernsey, Alderney, Herm, Sark.

Jak szybko wyrobić kartę EKUZ?

Ze względu na liczne korzyści, warto pomyśleć o wyrobieniu karty EKUZ. Możesz zrobić to w kilku miejscach:

• w każdym oddziale NFZ
• wysyłając wniosek pocztą elektroniczną
• korzystając z platformy ePUAP
• przez Internetowe Kont Pacjenta
• wysyłając wniosek drogą korespondencji tradycyjnej (listem)

Co powinien zawierać wniosek o wydanie karty EKUZ?

Do wniosku o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego trzeba dołączyć następujące dokumenty:

• skan dokumenty A1 z ZUS – gdy wyrabiasz EKUZ w celu wyjazdu służbowego
• skan legitymacji studenckiej lub szkolnej – jeśli są nieważne, można dołączyć zaświadczenie o tym, że się uczysz
• skan dokumentu U2 z Urzędu Pracy – dla osób bezrobotnych i planujących podjęcie pracy w krajach Unii Europejskiej lub EFTA

Wniosek można wysłać lub złożyć osobiście. Najwygodniejszym sposobem jest jednak wypełnienie wniosku przez ePUAP. Wniosek o EKUZ online wyślesz Elektroniczną Skrzynką Pocztową. Niezależnie od formy dostarczenia, wniosku są rozpatrywane przez oddziały NFZ lub wybrane delegatury NFZ.

Wniosek o EKUZ dla dziecka

Każdy członek rodziny musi posiadać swoją kartę EKUZ. Kartę EKUZ dla dziecka może wyrobić rodzic lub opiekun prawny. Można się o nią starać w delegaturze lub oddziale NFZ lub drogą elektroniczną.

Najlepiej złożyć po prostu wniosek o kartę EKUZ dla dziecka przez platformę ePUAP. Warto pamiętać, że dziecięca karta EKUZ jest ważna po okazaniu dokumentu tożsamości dziecka, na przykład paszportu lub dowodu osobistego.

Jak długo trzeba czekać na wydanie karty EKUZ?

Ile czasu czeka się na wydanie karty EKUZ? Składając wniosek w oddziale NFZ możesz dostać kartę EKUZ od ręki. W innych przypadkach wniosek jest rozpatrywany przez kilka dni – do pięciu dni roboczych. Ze względu na zwiększony ruch turystyczny, w okresie od czerwca do września czas ten może być wydłużony do 10 dni oczekiwania. Gdy złożysz wniosek o kartę EKUZ przez ePUAP lub Internetowe Konto Pacjenta (IKP), dostaniesz informację o weryfikacji wniosku. W przypadku negatywnej decyzji dostajesz również uzasadnienie – przyczynę odrzucenia wniosku o wydanie karty EKUZ.

Jak otrzymać kartę EKUZ od ręki? Trzeba udać się do oddziału NFZ lub jednej z delegatur.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego – jak długo jest ważna karta EKUZ?

W zależności od tego, na jakiej podstawie ubiegasz się o kartę EKUZ, termin jej ważności może być różny.

• karta EKUZ ważna przez 12 miesięcy – osoby zatrudnione, prowadzące działalność gospodarczą lub rolniczą, renciści, studenci zgłoszeni przez uczelnię do ubezpieczenia zdrowotnego, członkowie rodzin
• karta EKUZ ważna przez 36 miesięcy – osoby zatrudnione, prowadzące działalność gospodarczą lub działalność rolniczą, przebywające na świadczeniu przedemerytalnym lub zasiłku przedemerytalnym
• EKUZ ważny przez 5 lat – osoby pobierające emeryturę, które nie osiągnęły jeszcze wieku emerytalnego, obywatele Polski, którzy nie ukończyli 18 lat
• karta EKUZ ważna przez 20 lat – emeryci, którzy przekroczyli wiek emerytalny
• EKUZ ważny do osiągnięcia pełnoletności – gdy członek rodziny zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego nie osiągnął jeszcze 18 roku życia, a także dla osób otrzymujących rentę, które nie ukończyły 18 roku życia
• karta EKUZ ważna przez pół roku – osoby zatrudnione w oparciu o umowę zlecenie, na bazie umowy agencyjnej, dla nieubezpieczonych kobiet w ciąży z polskim obywatelstwem i mieszkające w Polsce lub ze statusem uchodźcy lub zezwolenie na pobyt czasowy
• EKUZ ważny przez 2 miesiące – bezrobotni zarejestrowani w Urzędzie Pracy lub osoby ubezpieczone, ale nie wymienione w żadnej z wcześniejszych grup

Osoby, które spełniają kryterium dochodowe do świadczenia z pomocy społecznej mogą otrzymać kartę EKUZ tylko na 90 dni. Mieszkające w Polsce obywatelki Polski w czasie połogu mogą natomiast otrzymać kartę EKUZ na 43 dni.

Co ważne, w każdym z wymienionych przypadków ważność karty EKUZ można przedłużyć przez Internet.

Karta EKUZ – podsumowanie

Podsumowując, karta EKUZ jest przydatnym dokumentem podczas podróży zagranicznych. Przysługuje wielu grupom Polaków i obcokrajowców. Posiadając kartę EKUZ możemy być spokojni w trakcie podróży służbowych i turystycznych. Karta przeznaczona jest dla dorosłych, młodzieży uczącej się oraz dzieci. Warto pamiętać, że każdy członek rodziny musi posiadać własną kartę EKUZ.

Najważniejszą informacją o EKUZ jest możliwość bezpłatnego otrzymania pomocy medycznej na terenie Unii Europejskiej j krajów EFTA. Warto jednak sprawdzić listę usług, które są w ten sposób świadczone.

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora