Czym jest konto mieszkaniowe i gdzie je założyć?

Czy da się założyć konto, które pozwoli znacznie szybciej uzbierać środki na pierwszy dom lub mieszkanie? Okazuje się, że tak. Takim właśnie rodzajem rachunku jest konto mieszkaniowe, będące jednym z dwóch filarów rządowego programu Pierwsze Mieszkanie. Gdzie założyć takie konto, kto może to zrobić i czym różni się to od zwykłego konta oszczędnościowego? Na te i inne pytania odpowiemy w dalszej części wpisu. 

Konto mieszkaniowe – co to takiego? 

Dla wielu osób czytających ten tekst konto mieszkaniowe może być czymś całkowicie nowym. Trudno się temu dziwić – takie rozwiązanie funkcjonuje stosunkowo krótko, ponieważ dopiero 1 lipca 2023 r.  weszły w życie przepisy wdrażające program Pierwsze Mieszkanie, w skład którego wchodzi również możliwość założenia takiego rachunku. 

Czym jest jednak samo konto mieszkaniowe? Jest to rodzaj konta oszczędnościowego, funkcjonujący na specjalnych warunkach. Prowadzenie takiego konta w założeniach ma zobowiązywać jego posiadacza do systematycznego oszczędzania przez okres od 3 do 10 lat kalendarzowych. 

W jakim banku można założyć konto mieszkaniowe?

• PKO Bank Polski
• Bank Pekao S.A. 
• Alior Bank

Jakie korzyści daje konto mieszkaniowe?

• Premię Mieszkaniową od państwa – przy minimum 11 wpłat w trakcie roku, których wysokość wynosi minimum 500 zł,
• brak opłat za obsługę konta – jedynym wyjątkiem jest koszt obsługi transakcji przy wypłacie Premii Mieszkaniowej, który wynosi 1% wysokości Premii,
• zysk ze środków na koncie – niezależnie od banku, oprocentowanie musi wynosić przynajmniej 75% wysokości oprocentowania oferowanego nowym klientom na kontach oszczędnościowych. 
• zwolnienie z podatku – dotyczy to podatku od zysków kapitałowych, który pobierany jest automatycznie w przypadku zwykłych kont oszczędnościowych i lokat. 

Na co można przeznaczyć oszczędzone środki?

Pieniądze uzbierane na koncie mieszkaniowym można przeznaczyć na:

• budowę domu jednorodzinnego lub zakup mieszkania/domu jednorodzinnego,
• sfinansowanie części kosztów inwestycji prowadzonej w ramach kooperatywy mieszkaniowej,
• ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu,
• wkład mieszkaniowy w spółdzielni mieszkaniowej,
• partycypację w Społecznej Inicjatywie Mieszkaniowej,
• partycypację w Towarzystwie Budownictwa Społecznego,
• nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części w celu budowy na niej domu jednorodzinnego.  

Uwaga: Jeżeli mieszkanie, dom jednorodzinny, grunt lub spółdzielcze prawo własności zostaną zakupione od osoby zaliczającej się do I grupy podatkowej, posiadacz konta nie otrzyma Premii Mieszkaniowej. 

Premia Mieszkaniowa od państwa – ile wynosi?

Premia Mieszkaniowa naliczana jest corocznie i wypłacana jednorazowo posiadaczowi konta mieszkaniowego. Jej wysokość równa jest rocznemu wskaźnikowi inflacji lub wskaźnikowi zmiany wartości ceny powierzchni użytkowych budynków mieszkalnych. Pod uwagę brany jest ten wskaźnik, który będzie korzystniejszy dla użytkownika konta. 

Premię wypłaca się, gdy użytkownik konta postanowi wypłacić swoje oszczędności i wykorzystać je zgodnie z przeznaczeniem realizowanego programu. Kwota premii przysługuje jedynie tym osobom, które systematycznie oszczędzały przez okres 3 lat, liczonych od początku do końca danego roku kalendarzowego. Czas na wydanie środków pochodzących z Premii Mieszkaniowej wynosi 5 lat. 

Dla kogo przeznaczone jest konto mieszkaniowe?

Opisywany rodzaj rachunku oszczędnościowego kierowany jest do osób, które nie mają, ani też nie miały mieszkania i domu jednorodzinnego, a przy tym nie mają również spółdzielczego prawa do żadnego z tych rodzajów nieruchomości. 

Od powyższej reguły przewiduje się jednak wyjątek. Konto mieszkaniowe może założyć również osoba, która w jednym posiadanym lokalu mieszka z co najmniej dwójką dzieci. Mogą to być zarówno dzieci własne, jak i przysposobione. 

Metraż mieszkania nie może przekraczać:

• 50 m2 w przypadku 2 dzieci,
• 75m2 w przypadku 3 dzieci,
• 90 m2 w przypadku 4 dzieci,
• brak ograniczenia przy 5 lub większej liczbie dzieci. 

Z programu może skorzystać także osoba posiadająca prawo do mieszkania, jeżeli:

• prawo do mieszkania lub domu jednorodzinnego zostało nabyte w drodze dziedziczenia w okresie po rozpoczęciu oszczędzania,
• odziedziczyła prawo do mieszkania lub domu jednorodzinnego przed rozpoczęciem oszczędzania, ale w udziale nie wyższym niż 50%,
• posiadane prawo do mieszkania dotyczy albo dotyczyło mieszkania lub domu jednorodzinnego wyłączonego z użytkowania w związku z katastrofą budowlaną lub wskutek działania żywiołu. 
• prawo do mieszkania zostało ustanowione w wyniku roszczenia, o którym mowa w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Dotyczy to spółdzielczego prawa do lokalu. 

Ile trzeba wpłacać na rachunek mieszkaniowy?

Minimalna miesięczna kwota wpłaty na mieszkaniowe konto wynosi 500 złotych, z kolei maksymalna wynosi 2 000 złotych. Oznacza to, że zainteresowani mogą umieścić na takim koncie 24 tysiące złotych rocznie, od których naliczane będą odsetki. Pojedyncze wpłaty mogą być dokonywane w różnych wysokościach.  

Warto przy tym wskazać, że dokonanie 11 wpłat w trakcie roku w kwocie co najmniej 500 zł gwarantuje dodatkową premię mieszkaniową. Jeden miesiąc w roku przewidziany jest na wakacje od oszczędzania. Jeżeli w jednym miesiącu użytkownik nie dokona żadnej wpłaty, to nie poniesie z tego powodu żadnych konsekwencji. 

Czy warto założyć konto mieszkaniowe? Podsumowanie

Konto mieszkaniowe może być atrakcyjną opcją dla tych, którzy spełnią wszystkie warunki, aby otrzymać premię i zamierzają wydać ją na cele zgodne z programem. W przeciwnym wypadku opisywane rozwiązanie nie wyróżnia się na tle zwykłych kont oszczędnościowych, a jedynie ogranicza jego użytkownika. 

Brak możliwości nabycia nieruchomości w ciągu 3 lat od założenia konta, konieczność dokonywania wpłat każdego miesiąca i brak dowolności w przeznaczaniu środków mogą zniechęcić wiele osób do otworzenia takiego rachunku. Należy zastanowić się, czy pieniężna premia w skuteczny sposób rekompensuje te niedogodności. 

Jeżeli chcecie skutecznie odkładać pieniądze, warto rozważyć wszelkie inne rozwiązania, które można znaleźć na rynku finansów. Konta oszczędnościowe, lokaty, czy też inwestycje w obligacje mogą o wiele szybciej przybliżyć was do posiadania własnego lokum. 

Źródła:

https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/konto-mieszkaniowe

Cezary Mański

Pasjonat popkultury, finansów i nowych technologii. Uwielbia słowo pisane, ceni sobie spokojne i rozsądne podejście do życia. Największą satysfakcję przynosi mu rozwijanie własnych kompetencji. Zobacz pozostałe artykuły autora