Czym jest i ile wynosi stopa lombardowa? Definicja i prognozy na przyszłość

W ekonomii i gospodarce Polski znajdziemy kilka rodzajów stóp procentowych. Jednym z kluczowych, do którego odniesienia znajdziemy także w wielu przepisach, jest stopa lombardowa. Co to jest i jak może się zmieniać w przyszłości? Zapraszamy do naszego poradnika.

Stopa lombardowa NBP

Jedną z głównych stóp procentowych jest stopa lombardowa NBP. Wskaźnik ten jest ustalany przez Radę Polityki Pieniężnej przy Narodowym Banku Polskim. Jej aktualna wysokość wpływa na stopy procentowe kredytów i pożyczek. Ma więc ogromne znaczenie nie tylko dla osób posiadających takie zobowiązania, ale też dla całej gospodarki naszego kraju.

Zadaniem, podobnie jak w przypadku innych stóp procentowych, jest możliwość reagowania na różne sytuacje ekonomiczne. W przypadku kryzysu jego skutki mogą być zmniejszone, jeżeli wysokość stopy lombardowej spadnie. Podniesienie tej wartości może natomiast wpływać na umocnienie się kursu polskiego złotego do innych walut, czy na obniżenie poziomu inflacji. Jak widać, zadanie Rady Polityki Pieniężnej NBP jest bardzo ważne, ale jednocześnie dość skomplikowane. Na wysokość stóp procentowych wpływ ma w końcu także sytuacja na rynkach międzynarodowych, wydarzenia na świecie, czy analogiczne parametry w innych krajach.

Co to jest? Definicja stopy lombardowej

Stopa lombardowa to jedna z głównych stóp procentowych banku centralnego, czyli NBP. Ten wskaźnik mówi o tym, jakie jest oprocentowanie kredytów udzielanych przez Narodowy Bank Polski komercyjnym bankom międzynarodowym. W tym przypadku mowa o kredytach lombardowych, czyli pod zastaw. NBP udziela ich bankom zza granicy Jest to maksymalny limit oprocentowania, jaki Narodowy Bank Polski może zastosować przy takich kredytach. Zabezpieczeniem takich kredytów są papiery wartościowe. 

Wysokość stopy lombardowej ustala Rada Polityki Pieniężnej przy NBP, opierając się na posiadanej wiedzy mikro- i makroekonomicznej. Jednocześnie ten rodzaj stopy procentowej stosowany jest podczas udzielania klientom indywidualnym kredytów gotówkowych oraz pożyczek. Służy wtedy do ustalania oprocentowania.

Jaka jest dziś wysokość stopy lombardowej?

Ostatnia zmiana stopy lombardowej NBP miała miejsce stosunkowo niedawno – kilka dni temu. Wynosi obecnie 6,25. Około miesiąc wcześniej wysokość została obniżona do 6,5, a w połowie 2022 roku stopa lombardowa osiągała ponad 7, co było rekordowym wynikiem w skali kilkunastu ostatnich lat. 

Tabela – wysokość stopy lombardowej w ostatnich latach (od 2011 do 2023 roku)

Próbę ratowania polskiej gospodarki poprzez zmianę stopy lombardowej widzieliśmy natomiast w początkach 2020 roku. Od maja tamtego roku stopy przez długi czas utrzymywały się na poziomie 0,1.  Warunki do wzięcia kredytu (np. kredytu na mieszkanie) były wtedy bardzo korzystne, z czego skorzystało sporo osób. Można powiedzieć, że dziś  sytuacja jest natomiast zupełnie przeciwna. Wpływ na to miała zmieniająca się sytuacja gospodarcza i mocno rosnąca inflacja.

Czy stopy procentowe i stopa lombardowa będą spadać?

Wiele osób przekonało się na własnej skórze, jak rosnące stopy procentowe wpływają na wysokość rat kredytu. Jednym słowem: w takiej sytuacji oddajemy do banku znacznie więcej. Od pewnego czasu widzimy jednak stopniowy spadek wysokości stopy lombardowej.

Czy stopa lombardowa spadnie w kolejnych miesiącach? Nie można jednoznacznie udzielić odpowiedzi na takie pytanie – wszystko zależy od sytuacji w gospodarce. Ostateczną decyzję ma Rada Polityki Pieniężnej Narodowego Banku Polskiego. Wielu ekspertów wskazuje jednak na spore prawdopodobieństwo, że stopy procentowe sporo jeszcze spadną. Przewiduje się, że spadek zatrzyma się dopiero na wartości około 5%.

Jak wysokość stopy lombardowej wpływa na sytuację na rynkach finansowych?

Wysokość stopy procentowej wprost przekłada się na to, jak oprocentowane będą pożyczki z Narodowego Banku Polskiego do banków komercyjnych, kas oszczędnościowo-kredytowych, czy banków spółdzielczych. Mowa o pożyczkach pod zastaw papierów wartościowych. Oczywiście, może to mieć następnie spore przełożenie na oprocentowanie kredytów konsumenckich.

Jak stopa lombardowa wpływa na oprocentowanie kredytów?

Maksymalne oprocentowanie kredytów gotówkowych i różnych pożyczek też zależy od stóp procentowych. Do obliczenia tak zwanej stopy referencyjnej NBP bierze się pod uwagę dwukrotność sumy 3,5% + aktualna stopa lombardowa. Jest to więc: (6,25+3,5) x 2 = 19,5%

Stopa lombardowa wpływa więc pośrednio na oprocentowanie wielu produktów finansowych, jak kredyty, czy pożyczki przez Internet. Przypominamy, że mówimy jednak o maksymalnym oprocentowaniu. Firmy pożyczkowe i banki mogą ustalić je na niższym poziomie, chcąc konkurować o zainteresowanie klientów.

Do czego jeszcze służy stopa lombardowa?

W polskim ustawodawstwie znajdziemy więcej zastosowań stopy lombardowej. Stosuje się ją do regulacji oprocentowania kredytów pod zastaw, jakie są udzielane przez bank centralny innym bankom. Pośrednio ma ona również wpływ na maksymalne oprocentowanie pożyczek i kredytów.

Kolejnym zastosowaniem stopy lombardowej jest użycie jej do obliczenia odsetek za zaległości podatkowe, czy długi wobec ZUS (za składki społeczne).

Jakie są pozostałe stopy procentowe NBP?

Stopa lombardowa nie jest jedyną stopą procentową, jaką ustala Narodowy Bank Polski. Wspomnieliśmy już o stopie referencyjnej NBP. Ma wpływ na to, po jakiej minimalnej cenie bank centralny może kupić lub sprzedać papiery wartościowe z krótkim terminem.

Mamy też stopę depozytową NBP. Wskazuje na to,jakie jest oprocentowanie jednodniowych depozytów, które inne banki składają w banku centralnym (Narodowym Banku Polskim). Dzięki temu dowiadujemy się też pośrednio, jak dobra jest automatyczna rentowność depozytów, ji lokat oszczędnościowych, które klienci indywidualni składają w bankach komercyjnych.

Warto też wspomnieć o stopie redyskontowej. Wskazuje ona na to, jaką cenę może zaproponować NBP za odkup od banków komercyjnych weksli. Wcześniej były one nabywane po cenie niższej, niż nominalna. Banki mogą dzięki temu liczyć na zastrzyk gotówki.

Podsumowanie artykułu 

Stopa lombardowa to jedna ze stóp procentowych NBP. Jej wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej, która działa przy NBP. Parametr ten mówi o tym, jakie będzie oprocentowanie kredytów pod zastaw papierów wartościowych, które NBP może udzielić innym bankom. Stopa lombardowa ma jednak spory wpływ również na wysokość oprocentowania kredytów dla osób indywidualnych. Przede wszystkim musimy jednak pamiętać o tym, że od wysokości stóp procentowych w dużej mierze zależy, jak gospodarka kraju reaguje na kryzys lub dobrą koniunkturę.

Najczęściej zadawane pytania

Źródło:

1. https://www.bankier.pl/gospodarka/wskazniki-makroekonomiczne/lombardowa-pol
2. https://nbp.pl/polityka-pieniezna/decyzje-rpp/podstawowe-stopy-procentowe-nbp/
3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Stopa_lombardowa

Jakub Bielecki

Zafascynowany ekonomią, gospodarką i polityką. Interesuje się najnowszymi trendami, a także zmianami w prawie wpływającymi na sektor finansów. Stale poszerza wiedzę, która pozwala mu na profesjonalne doradztwo. Na co dzień korzysta z najlepszych rozwiązań i możliwości dostępnych w zakresie finansów osobistych i inwestycji. Poza ekonomią interesuje się nowymi technologiami, muzyką i podróżami. Zobacz pozostałe artykuły autora